Tussenruimte: Concrete Blossom
Nieuwe Instituut werkt regelmatig en intensief samen met het Rotterdamse Concrete Blossom en oprichter Malique Mohamud. Als partners in een langlopend traject doen het instituut en het collectief samen onderzoek en experimenteren ze met de mogelijkheden van een culturele programmering en institutionele praktijk die beter zijn afgestemd op de behoeften en mogelijkheden van een superdiverse stad als Rotterdam. De gedeelde zoektocht speelt zich af op verschillende snelheden en niveaus, zowel in project-specifieke settings als op een meer structurele manier. De onderzoeksthema's vallen vaak samen met de gehanteerde methoden: het ontregelen van vanzelfsprekendheden en het verkennen van de Tussenruimte, een (ontwerp)domein dat zich bevindt tussen formele instituten en de informele kennis- en kunstproductie van een veelzijdige hedendaagse tegencultuur.
The Hoodie Slotgesprek
Concrete Blossom en Het Nieuwe Instituut
Concrete Blossom is een zelfverklaard Zwitsers zakmes; het is een Rotterdams design- en mediacollectief, dat in verschillende situaties onder meer als ontwerpstudio, uitgeverij en cultureel platform opereert. Het collectief navigeert met een nieuwsgierige, creatieve en ontwerpende blik door de stad, voortdurend "op zoek naar manieren om shit doper te maken". In hun projecten onderzoeken de leden van Concrete Blossom wat hedendaagse grootstedelijkheid inhoudt, met een nadruk op de wisselwerking tussen hiphop, diasporische culturen, straatcultuur en het digitale domein. In dialoog met gelijkgestemde partijen, die kunnen variëren van andere grassroots-initiatieven tot aan instellingen uit de gevestigde orde, streeft Concrete Blossom naar een veelzijdig en inclusief cultureel aanbod in Rotterdam, in Nederland en in de rest van de wereld.
Hoe kunnen organisaties als Het Nieuwe Instituut toewerken naar een situatie waarin het vanzelfsprekend is dat de diversiteit aan grootstedelijke mensen, gemeenschappen, wijken, sociale praktijken en uiteenlopende diaspora's zich er gehoord en vertegenwoordigd voelen? En hoe kunnen ontwerp, kennis, toegang, waarde, kwaliteit en taal vormkrijgen voorbij een eenzijdige en achterhaalde norm?
In het kader van het programma Rotterdam for Real speelden leden en partners van Concrete Blossom vanaf najaar 2018 een belangrijke rol bij de totstandkoming van Going South, Just Hanging Out en _For the Culture. Als een embedded agent _vervolgde Malique Mohamud zijn werkperiode als onderzoeksfellow van het instituut met meer praktische stappen die een voorafschaduwing vormen van de intensievere samenwerking.
Concrete Blossom kondigde in het najaar van 2019 op een voor hen kenmerkende manier aan dat het een langlopend samenwerkingsverband aanging met Het Nieuwe Instituut. In eerste instantie speelt Concrete Blossom een prominente rol bij de programmering in het kader van The Hoodie en G/D THYSELF: Spirit Strategy On Raising Free Black Children, maar ook daarna disrupt ('ontregelt') het collectief in allerlei andere hoedanigheden de alledaagse gang van zaken in het instituut. Die bewuste verstoring vormt de kern van een gezamenlijk en doorlopend onderzoek naar de mogelijkheden van een alternatieve inrichting van Het Nieuwe Instituut en andere cultuurinstellingen. Op een aantal afdelingen worden er nieuwe strategieën en een actueel instrumentarium ontwikkeld, die helpen om institutionele activiteiten en aanbod beter af te stemmen op de dynamiek en ritmes van 'het echte Rotterdam'. Hoe kan er (vrij naar socioloog Iliass El Hadioui) een 'institutioneel kantelpunt' worden bereikt?
Concrete Blossom formuleerde de concrete eigen bijdrage in dat proces als volgt: "Allereerst adviseren we verschillende afdelingen van Het Nieuwe Instituut over taal, outreach, informele en decentrale organisatiestructuren, content en communicatie. Ten tweede ontwikkelen wij (autonome) programmalijnen en communicatiestrategieën voor een intieme dialoog met de stad. Ten derde werken we aan wervings- en selectietrajecten waar de lauwness in de Sauce tot haar recht komt. Dit moet op de middellange termijn organisatiebreed leiden tot een Sauce-sensitief HR-beleid. Ten slotte ontwikkelen wij tools zodat deze instelling kan aansluiten bij het Rotterdam van nu, en misschien zelfs verschillende scènes en (creatieve) ecosystemen in de stad kan versterken."
"Klinkt misschien mad abstract, maar zie het zo: tussen de afdelingen van Het Nieuwe Instituut bewegen wij binnen en buiten het instituut als een soort afdeling die de stad represent."
In de loop van 2019 en 2020 ontplooiden Het Nieuwe Instituut en Concrete Blossom al doende steeds meer praktijkoefeningen in het creëren van ruimte voor verandering, meerstemmigheid en wederkerigheid. (Culturele) diversiteit in kunstinstellingen blijft nog te vaak beperkt tot een populair, sociaal- en politiek-wenselijk, maar vooral tijdelijk onderwerp. Een beoogde uitkomst van de disruptie is een meer fundamentele hervorming; wanneer een instituut een beroep doet op individuen en communities die actief zijn in de stad, moeten de 'producten' van hun partnerschap die mensen en de stad op hun beurt weer ten goede komen.