Open Space 2023
9 februari 2023 - 28 april 2023
Sander Blomsma
Ontwerper Sander Blomsma neemt je mee in wereld van elektromagnetische golven, op zoek naar de mogelijkheden van meer-dan-menselijke communicatie. Hij vraagt zich af hoe mensen, anders-dan-menselijk leven en levenloze materie de ‘werkelijkheid’ beleven en wat voor contact en uitwisseling we ons tussen alle soorten kunnen voorstellen als we die voorbij wetenschap en filosofie proberen te ervaren. Blomsma gebruikt radio, omdat alles reageert en meetrilt op die golven, ongeacht of het leeft, bezield is of niet. Hij vertaalt de materiële en immateriële werkelijkheid in Radio Umwelt met behulp van speciale antennes en audioapparatuur naar waarneembaar geluid. Kunnen wij mensen ons beter in andere soorten leren verplaatsen als we letterlijk een ontvanger worden?
Radio Umwelt: How to Be(come) an Intra-Species Radio
Sander Blomsma beschrijft het project zelf als volgt: "Radio Umwelt is een cognitieve duik in de onwaarneembare wereld van radiogolven waarin je in staat bent jezelf af te vragen wat de perceptie van "werkelijkheid" is voor menselijk en niet-menselijke soorten binnen dat landschap. Het is een poging om technische, filosofische en wetenschappelijke rationaliteit te breken met een grootmoedige zoektocht naar een communicatievorm tussen menselijk en niet-menselijke soorten via de radioruimte, door materialiteit en lichamelijke aanwezigheid te vertalen naar geluid. In overeenstemming met het geloof dat alles wat bestaat (organisch of anorganisch, bezield of inert) reageert op elektromagnetische stimuli, kan men speculeren dat elektromagnetische golven alles te maken hebben met het ontvouwen van lichamelijke sporen en resonanties, die verbonden kunnen worden met de fysieke realiteit van materie. Samen met een vooruitstrevende ontwerpfilosofie, een oneindig aantal materiële lichaamsconfiguraties in de wereld en het potentieel van op maat gemaakte antenne- en audiotechnologie, is Radio Umwelt in staat om het radiolandschap te 'betreden' door te luisteren naar de geluiden die erdoor worden ontvangen. Dan rest alleen de vraag nog of wij mensen in staat zijn naar deze resonanties te luisteren en te leren erkennen hoe wij de wereld waarnemen en begrijpen?
Radio Umwelt is gebaseerd op een multidisciplinair onderzoek en juxtapositie van verschillende bronnen en velden in de architectuur, filosofie, kwantummechanica, fysica en biologie. Met behulp van radiogolven als technologisch instrument en ruimte, die de perceptuele grensbeperking van menselijk en niet-menselijke soorten bemiddelt, wordt er een model getheoretiseerd voor intra-soortelijke communicatie. Zowel in het onderzoek als in het ontwerp wordt voorgesteld dat de radioruimte binnen het veld van ruimtelijk ontwerp en architectuur kritisch wordt heroverwogen, door met her-ontworpen radiotechnologie te pleiten voor een alternatief model voor het conceptualiseren van een niet-antropocentrische wereld. Een wereld die gericht is op het geluid dat via radio wordt gemaakt en de ruimtes die deze radiogolven innemen, waardoor nieuwe noties van ruimte en mogelijkheden ontstaan voor de speculatieve theorievorming rondom menselijke en niet-menselijke materiële aanwezigheid.
Door radio te ontkennen als louter statisch object en een gefixeerde ruimte, maar veeleer als een dynamische intra-actieve her-configuratie van verstrengelde materiële lichamen die de grenzen en betekenissen op lichamen bepalen, kunnen wij mensen niet weigeren de zwaar afhankelijke sociaal-culturele en politieke factoren opnieuw in overweging te nemen. Dat wil zeggen, de volledige omvang van het radio-object en het elektromagnetische landschap te begrijpen zonder de urgentie en relevantie die de radioruimte in werkelijkheid ondergaat over het hoofd te zien. Vooral wanneer men kijkt naar de aanzienlijke en onovertroffen commerciële opkomst van immateriële draadloze (tele)communicatiestructuren, die onze complexe huidige (en toekomstige) sociaal-culturele en politieke systemen en onze relatie met het materiële landschap vormgeven. Evenals de opkomst van nieuwe politieke wetten en machten om dit landschap te gebruiken voor het afluisteren van inwoners en het alleenrecht voor menselijk eigendom.
Het standpunt van dit project is dan ook om dit, voor de mens onwaarneembare, landschap terug te heroveren van antropocentrische gekoloniseerde systemen en om na te denken over het gebruik ervan als instrument voor nieuwe subjectieve dimensies, gematerialiseerde relaties en de erkenning van de oncontroleerbaarheid van de radioruimte zoals die was vóór de mens. Een ruimte van subversie, die de huidige gekoloniseerde toewijzingen van de onzichtbare elektromagnetische wereld uitdaagt en terugeist. Wat ons dan rest is de mogelijkheid om een intra-soortelijke radio te worden/zijn, waardoor nieuwe belichaamde radioconfiguraties kunnen ontstaan."
Over Sander Blomsma
‘Radio Umwelt’ (2022) is gemaakt door Sander Blomsma als onderdeel van zijn afstudeerwerk dat met zijn eerdere lichtinstallatie ‘Plastic Soup’ (2019) in deze tentoonstelling zijn constante interesse in de polyfone dialoog tussen natuur en technologie weerspiegelt. Blomsma is een Rotterdamse multidisciplinaire ontwerper die werkt tussen de lagen van industriële vormgeving en interieurarchitectuur. Door natuur en technologie opnieuw te articuleren in objecten en installaties wil hij omgevingen en ruimtes verbeteren, de verbeelding prikkelen en een positief scenario voor de toekomst schetsen. Met technologie als medium en onderhandelaar is Blomsma gepassioneerd om mensen, ruimte en leven op dezelfde frequentie te brengen, om zich zo te verenigen met een ervaring die inspireert tot een her-verbinding met de planeet. Door fundamentele vragen te stellen over wat leven, natuur en werkelijkheid is en zal worden, maakt hij projecten die een kritische benadering en multidisciplinaire samenwerking vereisen.