LithiumLithium

Welkomstbalie Lithium is al sinds de ontdekking in 1817 een cruciale energiebron voor onze planeet. We behandelen er mentale en fysieke klachten mee, maar laden er ook onze laptops en elektrische auto's mee op. De minerale waterbronnen waarin lithium in eerste instantie ontdekt werd, kregen helende krachten toegeschreven. Eind negentiende eeuw bouwden toonaangevende kuuroorden als Lithia Springs, Karlsbad en Baden-Baden hun spa's rondom deze geneeskrachtige fonteinen.

Vandaag de dag is het metaal van fundamenteel belang om onze overvloedige levensstijlen en consumenteneconomie met de daarbij horende productiemethoden in stand te houden. Maar daardoor verergert het de burn-out van zowel onze ecosystemen als onze lichamen, en draagt het bij aan de huidige ecologische crisis.

Volg de behandelingen en geef jezelf over aan de kracht van lithium.

Spreekkamer Maak kennis met dit buitengewone mineraal.

Lithium komt van nature voor in rotsen, aarde en water, en staat al eeuwen bekend om zijn helende eigenschappen. Een geneesmiddel voor de symptomen van stress en overspannenheid. Verkopers op het internet claimen dat we meer lithium zouden moeten opnemen in ons moderne dieet. Maar hoewel minerale voedingssupplementen en andere met lithium verrijkte producten de energiebalans beloven te herstellen, is er weinig bekend over het effect dat ze hebben op onze hersenen.

• Diagnostiek: David Habets, Cameron Hu, Stefan Schäfer (essay, film)

Minerale bron Ontspan, en maak het jezelf gemakkelijk rond onze lithiumfontein.

Er belanden elke dag kleine hoeveelheden lithium in het kraanwater dat wij drinken. Al vanaf de jaren negentig komt uit onderzoeken naar voren dat steden met een hogere lithiumconcentratie in het drinkwater lagere zelfmoordcijfers melden. Van de Verenigde Staten tot Japan en Griekenland, vragen overheden zich ook nu af of iets meer van dit mineraal hun burgers zou kunnen kalmeren in tijden van crisis.

Drinkvertrek Les je dorst met een bruisend glas lithiawater. Je herkent misschien de ziltige smaak die je ook proeft in de mineraalwaters van San Pellegrino, Vichy Catellan en Gerolsteiner.

Nadat lithiumdrankjes in de jaren 1910 een succes bleken, begonnen commerciële bedrijven het mineraal toe te voegen aan frisdranken. 7UP, bijvoorbeeld. Tijdens de grote crisis van de jaren dertig werd deze frisdrank verkocht als stemmingsverbeteraar en als geneesmiddel voor alcoholkaters. De oorspronkelijke naam was dan ook Lithiated Soda.

Buitenbad Neem een duik in het thermaalbad of kom tot rust in de buitenlucht. Misschien drijven je gedachten al snel af. Behalve luxueus badderen, boden de meeste negentiende-eeuwse spa's hun gasten intellectueel vermaak. Trakteer jezelf overdag op een lezing, en in de avond op een performance.

Stoombaden 36-60°C Ervaar de warmte van de telefoon in je broekzak. Net als de alomtegenwoordige elektronische apparaten waar onze economie op drijft, worden deze stoombaden aangedreven door lithium-ionbatterijen.

Terwijl wij de fossiele brandstoffen van onze planeet uitputten, spelen lithiumbatterijen een cruciale rol in de transitie naar duurzamere vormen van energie. Deze batterijen beloven al sinds hun uitvinding in 1973 een 'groene' verlossing uit de klimaatcrisis die steeds verder uit de hand loopt. Nu de menselijke vraag naar energie alsmaar blijft toenemen, is het wel de vraag hoeveel batterijen onze toekomst zich kan veroorloven om daarin te voorzien.

• Aangedreven door: Alice Wong (storydesign, montage), Crys Leung (data-analyse, ontwerpassistentie), Yuval Reuven (sounddesign)

Hittetherapie 180,5°C De meeste batterijen sterven langzaam in onze zakken. Andere exploderen.

Deze hittetherapie is gebaseerd op de reactieve en vluchtige eigenschappen van lithium. Het instabiele karakter van het element maakt het wetenschappers en productontwikkelaars al decennia lastig. Er zijn beruchte gevallen waarbij bedrijven als Samsung en Sony genoodzaakt waren om miljoenen apparaten terug te roepen, omdat de batterijen oververhit raakten of in brand vlogen. Als bestandsdeel in waterstofbommen, was lithium betrokken in vernietigende ongelukken. Bijvoorbeeld de veelbesproken ontploffing van Castle Bravo in 1954, een uit de hand gelopen kernproef.

• Thermal Runaway: Maarten Meij (simulatie, montage)

Zoutkamer 2-22°C Laat je naar een van ontstaansbronnen van lithium begeleiden, naar de Salar de Atacama in Chili. Rust uit op de vlakte en luister naar de geluiden van deze omgeving die rijk is aan microben; de stemmen van werelden die vol leven zitten en ook leven voortbrengen.

Dit gebied is allesbehalve verlaten; het wordt van generatie op generatie doorgegeven door de Likan Antai en de Atacamaños die er wonen. Al sinds de kolonisatie zien deze Inheemse gemeenschappen hun land en waterbronnen toegeëigend worden voor mijnbouw. Tegenwoordig wordt die ontheemding met de winning van lithium doorgezet. Terwijl de vernietiging binnen de kapitalistische logica wordt vergoelijkt onder het mom van 'duurzame transitie', laten de symbiotische ecosystemen van de Atacamaanse zoutmeren zien hoe je ook op een andere manier kunt omgaan met de teloorgang van het klimaat. Ze vertegenwoordigen en belichamen het alternatief van een veelheid aan werelden die gelijktijdig binnen deze ene wereld zou kunnen bestaan.

• Zoutbehandeling: Godofrero Pereira / Lithium Triangle Studio (concept, tekst, interviews), Nicolás Jaar (soundscape), Mingxin Li met Anabel Garcia-Kurland (animatie), Andrew Copolov (montage)

Koeltherapie -273,15°C Lithium is ontstaan bij de oerknal, waarmee het 13,8 miljard jaar bestaan heeft voordat het element op aarde ontdekt werd. Veel wetenschappelijke modellen gaan er daarom vanuit dat er lithium in het heelal te vinden zouden moeten zijn in veel grotere hoeveelheden dan we tot nu hebben kunnen aantonen. Dit zogeheten kosmologische lithiumprobleem drijft wetenschappers ertoe om gestaag met krachtige telescopen verafgelegen sterren en sterrenstof af te blijven speuren, op zoek naar bewijs van de aanwezigheid van het element.

Parallel aan die wetenschappelijke ruimtespeurtocht zoeken commerciële bedrijven de hele planeet af naar potentiële nieuwe lithiumbronnen op aarde, omdat zij de komende decennia een groot tekort voorzien.

• Spectroscopie: Juan Arturo García (animatie), Kris Berle (soundscape), Elif Özbay (voice-over), Andy G. Vidal (studio-opname)