Lithium
19 september 2020 - 14 augustus 2021
Bijdragen
In de fysieke tentoonstelling, het kuuroord van Lithium, zijn meerdere werken en installaties opgenomen van onderzoekers, ontwerpers, kunstenaars en muzikanten die zich in het thema hebben verdiept en er vanuit hun eigen kennis, kunde en ervaring op hebben gereflecteerd. Op deze pagina verschijnen achtergronden bij hun verschillende artistieke en theoretische bijdragen. Andere teksten die voortvloeien uit het langlopende researchproject waarin lithium centraal staat, worden als essays aangeboden.
This Extraordinary Rock
David Habets, Cameron Hu en Stefan Schäfer Weet je nog hoe dat voelde, 'normaal'?
_This Extraordinary Rock _is een film in de vorm van een verkooppraatje, zoals we die kennen uit reclames voor minerale supplementen en andere met lithium verrijkte producten. Vanuit nostalgie naar het verloren "normaal" pleit het personage van de verkoper voor dit bijzondere mineraal als remedie tegen uitputting. In het script staan de stelsematige omstandigheden en crises centraal die geleid hebben tot de huidige wereldwijde uitputting van energie.
Het vertelperspectief schakelt heen en weer tussen de verdampingsputten in de Atacamawoestijn, aandelenfirma's in Shenzhen en energieke figuren als Evo Morales en Elon Musk, waarmee het werk ons laat zien hoe alomtegenwoordig lithium is. Het zit zowel in het milieu als in drinkwaterleidingen, in menselijke hersens en in sterrenstof. Is de oplossing voor een wereldwijde burn-out misschien een eenvoudige doseringskwestie?
The Rush for White Gold
Cédric Gerbehaye Wiens belangen staan er op het spel in de winning van lithium?
Deze reeks dronebeelden van Cédric Gerbehaye onthult het sublieme landschap van verdampingsputten bij de lithium-testfabriek in de Boliviaanse Salar de Uyuni.
Bolivia huist de grootste lithiumvoorraden ter wereld. De regering staat voor enorme politieke uitdagingen om deze nieuwe, complexe industrie effectief te beheren. Daarbij moeten ze namelijk rekening houden met zowel multinationals als met landelijke en plaatselijke stakeholders, maar ook de Inheemse gemeenschappen. Welke belangen staan er in lithiumwinning allemaal op het spel? De film benadrukt het belang van het metaal voor de economische groei van Bolivia, met beelden van de lithiumpoelen in de Salar de Uyuni. Doordat ze ongewoon zout en nat zijn, ze in het regenseizoen overstromen en ze vermengd zijn met magnesium, zijn de lithiumvoorraden daar bijzonder moeilijk om te delven: een volgende technische uitdaging voor de Boliviaanse industrie.
A Charged Dream
Alice Wong Hoe houdbaar is het voortdurende streven naar meer energie?
A Charged Dream van Alice Wong geeft een inkijk in de geschiedenis van de lithium-ionbatterij. Het videowerk laat zien op welke manieren batterijen - zowel elektrisch als ideologisch - geladen worden. Al vanaf de uitvinding in 1973 belooft de lithium-ionbatterij een groen weerwoord te zijn voor de steeds heftigere klimaatcrisis. Maar hoe duurzaam is onze constante honger naar méér energie?
Het werk draait om het taalgebruik van de belofte van hernieuwde energie: van de toespraak van president Richard Nixon tijdens de oliecrisis in 1973 tot de agressieve marketing van apparatuur met een lange levensduur en de spectaculaire pitches van Elon Musk. In de film portretteert Wong lithium op een speelse manier als de krachtbron voor de uitbundige levensstijlen van consumentisme en productie, maar tegelijkertijd zet ze vraagtekens bij de technokapitalistische toekomstvisie die bedrijven als Tesla en andere grote batterijproducenten propageren.
Calculated Combustion
Maarten Meij Lithiumbatterijen kunnen bij uitschieters licht ontvlambaar zijn
De installatie Calculated Combustion draait om lithiumbatterijen die in vlammen opgaan. Het reactieve, instabiele karakter van lithium maakt het wetenschappers al decennia lastig. Bedrijven als Samsung en Sony kwamen al eens in opspraak toen ze miljoenen apparaten wegens ontploffingsgevaar moesten terughalen. De oververhitting, of _thermal runaway _van een batterij, gaat gepaard met een plotselinge uitschieter van energie en is een veelvoorkomende oorzaak van explosies.
De simulatie laat in slowmotion zien wat er op dat moment gebeurt, wat onwerkelijke beelden oplevert van technologie die zichzelf vernietigt. In combinatie met een reeks found footage, legt het de nadruk op de cruciale rol van lithium in de vernietiging van machines, ecosystemen en menselijke lichamen. Van opengeknalde smartphones in 2016 tot de thermonucleaire ontploffing in Castle Bravo in 1954.
The Ends of the World
Godofredo Enes Pereira, Nicolás Jaar, Lithium Triangle Studio (Mingxin Li, Antonio Del Giudici, Yvette Waweru, Melis Goksan), Mingxin Li i.s.m. Anabel Garcia-Kurland Voordat we kunnen zeggen welke werelden er ten einde lopen, zouden we ons eerst eens moeten afvragen welke werelden er allemaal bestaan.
The Ends of the World gaat in op de sociaal-ecologische vernietiging die het winnen van pekel voor de productie van lithium veroorzaakt. De installatie draait om de symbiotische ecosystemen van de Atacamawoestijn in Chili en benadert de lokale zoutmeren of salares als milieus vol microben die er zowel zelf leven als in leven voorzien. Het project biedt meer dan een analyse van deze ene grondstof; het is de bedoeling dat het de manier waarop wij over grondstofwinning denken en spreken een heel nieuw raamwerk geeft.
In de multiscreen installatie staan symbiose, nabijheid en minder veelvoorkomende, 'onnatuurlijke' bondgenootschappen centraal. The Ends of The World is een lens waarmee we de vele werelden waaruit deze wereld bestaat kunnen bekijken. Het plaatst de 'groene transitie' in een ander, niet-westers ecologisch perspectief met geheel eigen kennis en bestaansvormen.
Scalar Transitions
Juan Arturo García Is er genoeg lithium in het universum?
Hoewel we in ons aardoppervlak een relatief overschot hebben, is het derde element dat bij de oerknal ontstaan is opvallend zeldzaam in de rest van het heelal.
Juan Arturo García reflecteert met deze audiovisuele installatie op het zogeheten kosmologische lithiumprobleem. Dit is een wetenschappelijk vraagstuk over het grote verschil tussen hoeveel lithium er gevonden is in de ruimte, en de veel grotere hoeveelheid die er theoretisch gezien zou moeten zijn. In een poging om het mysterie van het ontbrekende element op te lossen, speuren Very Large Telescopes onvermoeibaar tussen verre sterren. De animatie bootst spectroscopie en andere detectietechnieken van wetenschappers na in hun onophoudelijke zoektocht naar lithium, zowel op macroscopische als op microscopische schaal.