Collecting OtherwiseCollecting Otherwise

De Archival Care Rider is gebaseerd op de rider, een 'verlanglijstje' van een artiest, waarop staat welke technische faciliteiten, eten, drinken en andere zaken er allemaal aanwezig moeten zijn rond een optreden. De Archival Care Rider wil het archief een zorgsysteem bieden rond het verwervingsproces. Dit voorstel is het werk van de Archival Care Rider-groep, die bestaat uit Michael Karabinos, Harriet Rose Morley, Hetty Berens, Ernst des Bouvrie en Setareh Noorani, met aanvullende bijdragen van Mayim Frieden en Lidewij Tummers.

De Archival Care Rider is een instrument waarmee de as van het archiefproces kan worden gekanteld, in het bijzonder in de periode rond en na verwerving. Met de Archival Care Rider proberen we de rollen van maker, schenker, archivaris en gebruiker te herpositioneren, door een zorgsysteem voor het archief te bieden dat op een praktische manier kan worden ingezet door leden van de instelling en de gemeenschap eromheen. De Archival Care Rider is het resultaat van de inspanningen van de werkgroep Collecting Otherwise van het Nieuwe Instituut. Collecting Otherwise is een van de onderzoeksprojecten die het Nieuwe Instituut momenteel ontwikkelt als onderdeel van het Rethinking the Collection-initiatief onder de paraplu van Disclosing Architecture. Collecting Otherwise stelt voor om de collectie en de praktijk van verzamelen en archiveren te lezen vanuit een perspectief dat aansluit bij de huidige maatschappelijke veranderingen.

Het project doet dit door het ontwikkelen van alternatieve methodologieën voor de verwerving, classificatie en verspreiding van cultureel erfgoed. Een van deze alternatieve methodologieën is de Archival Care Rider, die tot doel heeft om aanvullende informatie te verzamelen over de geschonken documenten, archiefruimtes te creëren waar meerdere stemmen over de bronnen naast elkaar kunnen bestaan, ideeën over de zorg en het onderhoud van het archief aan te bieden, en de huidige en toekomstige relevantie van het archief te benadrukken. Aan de hand van de Archival Care Rider kunnen we de fasen van verwerving opnieuw overdenken en herdimensioneren.

Archiefnetwerken zijn uitgebreid. Ze bestaan uit een overlap van mensen, verhalen en historische gebeurtenissen, hedendaagse maatschappelijke contexten en materiële stukken. We begrijpen zorg daarom als een concept en een praktijk, die zich uitstrekt door en tussen het archiefmateriaal, de mensen die met dat materiaal werken, degenen die de archieven hebben beheerd, de narratieven waarnaar in de archieven wordt verwezen en nog veel meer.

We kunnen gebruik maken van de definities van ‘zorg’ met betrekking tot archieven, zoals verwoord door Caswell en Cifor. Zij stellen dat zorg "de manieren benadrukt waarop mensen met elkaar en met grotere gemeenschappen verbonden zijn via netwerken van verantwoordelijkheden” (2016, p. 28). Door te archiveren “gaat de archivaris een zorgrelatie aan met degene die het archief heeft gecreëerd, waarbinnen de archivaris hun best moet doen om zich niet alleen in te leven in degene die het archief heeft gecreëerd, maar ook om dat inlevingsvermogen een rol te laten spelen bij de archivale besluitvormingsprocessen".

De Archival Care Rider is gebaseerd op het concept van de rider, de technische en logistieke behoeften van een artiest voor en tijdens een optreden. Soms wordt deze rider niet door de artiest zelf opgesteld, maar door iemand anders die zich daarvoor verplaatst in de artiest en zich het gezag aanmeet om de zorg te beschrijven die de artiest nodig heeft. Onze groep ziet dat archieven ook zorg nodig hebben. Er kunnen vragen worden gesteld aan archivarissen, schenkers en gebruikers over de technische en logistieke behoeften van de mensen rondom de archieven en van de archieven zelf. Hoe kan er voor een archief worden gezorgd? Hoe kan de instelling ervoor zorgen dat aan hun behoeften en wensen van schenkers wordt voldaan?

Onze eerste casestudy is het netwerk Vrouwen Bouwen Wonen (VBW), waarvan we het verwervingsproces gebruiken om het actieve acquisitiebeleid van de instelling te vernieuwen. Hoewel dit netwerk in Amsterdam is gevestigd, is het sinds de jaren 1980 in heel Nederland actief en gemaakt door een diverse en verspreide groep vrouwen. Door het beheer van dit archief kan het Nieuwe Instituut een begin maken met het herstellen van het gebrek aan evenwicht tussen mannen en vrouwen in de eigen collectie, en kan het de narratieven en perspectieven van de Nederlandse architectuur in de late 20e eeuw veranderen.

Door middel van deze casestudy verkennen we de theoretische fundamenten van de Archival Care Rider en integreren we deze in een nieuw actief acquisitiebeleid voor het Nieuwe Instituut. Traditioneel verwerven archiefinstellingen collecties door passieve schenkingen, waarbij schenkers zelf het instituut selecteren. Een organisatie kan ook verwerven door zelf potentiële schenkers actief te benaderen. Voor ons verwijst de term 'actieve acquisitie' echter niet naar wie wie vindt, de schenker het Nieuwe Instituut of het Nieuwe Instituut de schenker, maar eerder naar hoe het schenkingsproces verloopt nadat het eerste contact is gelegd. Met 'actief' bedoelen we een weloverwogen acquisitiebeleid, waarbij het instituut gedurende het hele archiefproces actief betrokken is bij de schenker. Dit beleid, en daarmee de Archival Care Rider, is nodig om een kader te bieden voor hoe het instituut te werk dient te gaan bij het benaderen van architecten, netwerken, gemeenschappen en anderen die archieven aanleggen. Het structureren van het actieve acquisitiebeleid binnen de Archival Care Rider is een keuze, die is gemaakt met meerdere actoren en concepten in gedachten. In het belang van de verschillende actoren die betrokken zijn bij de processen van archiefvorming tot archiefgebruik, vinden wij dat 'zorg' in al zijn vormen onmisbaar is.

Archivarissen, schenkers, gebruikers en degenen die archiefmateriaal creëren staan allemaal centraal in de Archival Care Rider. Daarom is een deel van de theoretische onderbouwing van dit werk afgeleid van het concept van de Community of Records, een opvatting over het gemeenschappelijke bouwen en beheren van archieven. De overgangen tussen deze actoren, en van het 'document' naar 'archief', zijn vloeiend. Ze vereisen een continuüm in het begrijpen van de collecties die onder de Archival Care Rider worden verworven. Ten slotte is de Archival Care Rider sterk beïnvloed door noties van radicale empathie en een feministische ethiek van zorg. Aan de hand van deze concepten zullen we onze eerste casestudy en de meer algemene aspecten van de Archival Care Rider verkennen, zoals ze geïmplementeerd kunnen worden in een actief acquisitiebeleid.

Bron:

Caswell, Michelle, en Marika Cifor. “From human rights to feminist ethics: radical empathy in the archives.” Archivaria 81.1 (2016).