Menu

Zoeken

Nieuwe Instituut
Nieuwe Instituut
Huis SonneveldNieuwsEventsNu te zien
Koop ticketsEN

Zoeken

Huis Sonneveld

Koop ticketsEN

Plumbing the System — La Biennale di Venezia 2023

home

Plumbing the System, samengesteld door architect en onderzoeker Jan Jongert / Superuse Studios, is van 20 mei tot en met 26 november 2023 te zien als de officiële Nederlandse bijdrage aan de 18de Internationale Architectuurtentoonstelling – La Biennale di Venezia. Nieuwe Instituut is opdrachtgever van het paviljoen.

19 mei 2023 - 25 november 2023

In lijn met het overkoepelende thema Laboratory of the Future dat curator Lesley Lokko voor de biënnale van dit jaar heeft geformuleerd, vormt het Nederlandse paviljoen een proefopstelling voor toekomstgericht, regeneratief en circulair ontwerp. Samen met het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie is Nieuwe Instituut tevens verantwoordelijk voor het parallelprogramma The Biennale as Metabolism.

Afbeelding van een tentoonstellingsruimte. Links een stellage met zaalteksten in grafisch ontwerp, rechts een gedetailleerde tekening zo hoog als de muur, met een trap om deze van dichterbij te bekijken.

Plumbing the System. Nederlands Paviljoen op de 18e Internationale Architectuurtentoonstelling – La Biennale di Venezia. Foto: Cristiano Corte

In het paviljoen is de serie tekeningen The Waterworks of Money te zien, waarin architect Carlijn Kingma ons economische systeem nauwgezet vertaalt naar een ruimtelijke omgeving, aan de hand van water als metafoor. Kingma brengt de pijpleidingen in kaart waardoor grondstoffen en middelen binnen het kapitalisme worden verspreid. Ze illustreert hoe het functioneren van het kapitalistische syteem dankzij hardnekkige mechanismen verandering de ene keer mogelijk maakt en dan weer in de weg zit. Kingma heeft hiervoor samengewerkt met het bankenwezen, economen en onderzoeksjournalisten om concrete alternatieven of 'routekaarten' te ontwikkelen die kunnen leiden tot een sociaal en ecologisch meer regeneratieve economie.

Foto van tentoonstellingsruimte, ingericht als een werkstation. Met lange bureaus, rekken en TL-verlichting.

Plumbing the System. Nederlands Paviljoen op de 18e Internationale Architectuurtentoonstelling – La Biennale di Venezia. Foto: Cristiano Corte

Plumbing the System

Je zou kunnen zeggen dat architectuur een uiting is van verschillende economische, maatschappelijke en politieke stelsels die de gebouwde leefomgeving vormgeven. Zo geven bouwkundige ingrepen richting en structuur aan alle stromen waarlangs mensen, activiteiten, goederen en ecologieën door de ruimte heen bewegen. De systemen waar ontwerpers uitdrukking aan geven lijken zo diepgeworteld dat er onmogelijk iets aan gedaan kan worden. Als we ons een rechtvaardige, duurzame en regeneratieve toekomst willen voorstellen, zullen veel van de constructen die gebaseerd zijn op uitputting en uitbuiting moeten worden bijgesteld.

Als reactie op het thema van deze biënnale, Laboratory of the Future, proberen de ontwerpers in het Nederlandse paviljoen te laten zien hoe alternatieve systemen zouden kunnen werken op macroniveau. Tegelijkertijd proberen zij daadwerkelijke veranderingen op microniveau te testen en in de praktijk te brengen. Of, met andere woorden: globaal denken en lokaal handelen. Onder de noemer Plumbing the System geven zij, alsof ze loodgieters van hun vakgebied zijn, een aanzet tot het ontstoppen van het leidingennetwerk van het kapitalisme.

The Waterworks of Money van Carlijn Kingma. Plumbing the System, Nederlands Paviljoen op de 18e Internationale Architectuurtentoonstelling - La Biennale di Venezia. Foto: Cristiano Corte

Na die macrovisie zoomt de presentatie vervolgens vrij letterlijk in. Als proef met een mogelijke systeemverandering past curator Jan Jongert van Superuse Studios die alvast toe op het paviljoen zelf. Met het oog op de reële waterproblemen die de stad Venetië stelt hij voor om een low-tech waterretentiesysteem op het paviljoen te installeren. Het opvangen van regenwater kan niet alleen voorzien in de waterbehoefte van het paviljoen, maar kan ook de omliggende tuin veerkrachtiger maken. Met die ingreep aan het paviljoen stelt hij de vraag of culturele evenementen zoals de Biennale meer kunnen doen dan alleen discussiëren, debatteren en bewustmaken van de dringende problemen van onze tijd. In de installatie legt hij het proces en de onvermijdelijke obstakels en uitdagingen van het op het eerste gezicht zo overzichtelijke experiment vast. De daar opgedane kennis kan, hoopt Jongert, als leidraad dienen voor toekomstige veranderingen.

Werktafel met planten in kratten.

Plumbing the System. Nederlands Paviljoen op de 18e Internationale Architectuurtentoonstelling – La Biennale di Venezia. Foto: Cristiano Corte

Parallelprogramma The Biennale as Metabolism

In juli 2022 verspreidden het Nieuwe Instituut en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie een open oproep voor voorstellen voor de invulling van het parallelprogramma bij de Nederlandse inzending. (Landschaps)architecten, stedenbouwkundigen en ruimtelijk onderzoekers werden gevraagd te reageren met voorstellen die de onzichtbare stromen van materiaal, afval en arbeid blootleggen die schuilgaan achter de presentaties op de biënnale. Het in kaart brengen en visualiseren van dit metabolisme draagt bij een biënnale die een positieve, duurzame bijdrage levert aan het ecosysteem van Venetië. Meer informatie over de geselecteerde projecten van Onur Can Tepe en Crispijn van Sas, V8 Architects en Ester van de Wiel zijn hier te lezen.

Sinds de vorige Biennale editie in 2021, werkt Nieuwe Instituut werkt nauw samen met de opdrachtgevers van andere landenpaviljoens om te zorgen dat de aanwezigheid van de paviljoens het kwetsbare ecosysteem van de stad niet langer schaadt en onze presentaties een positief effect hebben op Venetië als leefbare stad.

Untitled 2010, uit de serie: one on one hundred. Foto: Crispijn van Sas

Laatste artikelen

17 mei 2023

Plumbing the System: Het Nederlands Paviljoen op de Biënnale van Venetië

Nieuwe Instituut presenteert Plumbing the System. De Nederlandse inzending voor de 18e Internationale Architectuurtentoo...

Lees verder

16 mei 2023

Designing by Flows — Jan Jongert over Plumbing the System

Jan Jongert, curator van het Nederlands paviljoen de Biënnale van Venetië, zet uiteen hoe verschillende stromen het ‘met...

Lees verder

11 april 2023

Nederlands paviljoen op de 18e Internationale Architectuurtentoonstelling – La Biennale di Venezia

Nieuwe Instituut heeft Jan Jongert / Superuse Studios uit Rotterdam aangesteld als curator van het Nederlands paviljoen ...

Lees verder

22 februari 2023

Curator Nederlands paviljoen La Biennale di Venezia 2023 bekend

Jan Jongert / Superuse Studios is aangesteld als curator van het Nederlands paviljoen op de 18e Internationale Architect...

Lees verder

30 november 2022

The Biennale as Metabolism – drie projecten geselecteerd

In de Open Oproep Architectuur Biënnale Venetië 2023 – The Biennale as Metabolism zijn drie projecten geselecteerd. Een...

Lees verder

31 augustus 2022

Open Call: The Biennale as Metabolism

Nieuwe Instituut en Stimuleringsfonds Creatieve Industrie lanceren een open oproep voor voorstellen van (landschaps)arch...

Lees verder

This project was made possible thanks to:

Logo Wavin