Plumbing the System: Het Nederlands Paviljoen op de Biënnale van VenetiëPlumbing the System: Het Nederlands Paviljoen op de Biënnale van Venetië

De Nederlandse inzending voor de 18e Internationale Architectuurtentoonstelling van Venetië is samengesteld door Jan Jongert / Superuse Studios en draait om de vraag: kan een cultureel evenement als de Biënnale meer worden dan alleen een locatie voor presentatie en debat, gezien de urgente noodzaak om onze samenlevingen en onze planeet leefbaar te houden? Kan het in plaats daarvan een proeftuin worden voor het doorvoeren van echte verandering?

Inspelend op het Biënnale-thema Laboratory of the Future, dient het Nederlandse Paviljoen dit jaar als een proeftuin voor mogelijkheden van een toekomstgerichte, regeneratieve economie en circulair ontwerp, maar dan met een twist. Het doel is om te demonstreren hoe alternatieve systemen kunnen bijdragen aan een duurzamere toekomst op macroschaal. Jongerts poging om een ​​echte verandering op microschaal door te voeren - op het Rietveldpaviljoen zelf – moet inzicht bieden in de kansen en hindernissen daarbij.

Aan de ene kant is in het Nederlands paviljoen Het waterwerk van ons geld van cartograaf Carlijn Kingma te zien. In deze serie tekeningen vertaalt Kingma (in samenwerking met onderzoekers Thomas Bollen en Martijn Jeroen van der Linden) ons complexe geldsysteem op ingewikkelde wijze naar een ruimtelijke omgeving, met water als metafoor. Kingma brengt de inrichting van ons huidige geldstelsel in kaart en illustreert zo de werking van ons financiële systeem en de diepgewortelde mechanismen die verandering zowel kunnen belemmeren als mogelijk maken. Kingma heeft samengewerkt met vooraanstaande economische denkers om tastbare alternatieven of 'routekaarten' te illustreren, die kunnen leiden tot een socialere en ecologisch regeneratievere economie.

Voortbordurend op de metafoor van water en geinspireerd door de ernstige watertekorten in Venetië, zal Jongert proberen een echte systeemverandering door te voeren, door het installeren van een low-tech regenwater-retentiesysteem voor het paviljoen en de omliggende tuinen. Bezoekers zijn getuige van dit proces en alle technische, bureaucratische en andere uitdagingen die komen kijken bij deze ogenschijnlijk eenvoudige taak. Het doel is een tastbare handleiding voor het realiseren van verandering (of om te onthullen wat die verandering belemmert) en te bevragen of culturele evenementen verder kunnen gaan dan het bespreken, debatteren en voorstellen van veranderingen, maar om proeftuinen te worden om veranderingen uit te voeren.

Plumbing the System zal worden aangevuld met een onderzoeksprogramma in samenwerking met het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, naast workshops en andere programma's met lokale partners.

In juli 2022 lanceerden Nieuwe Instituut en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie een open call voor een parallel programma van het Nederlandse paviljoen. De oproep vroeg (landschaps-)architecten, stedenbouwkundigen en onderzoekers om voorstellen in te dienen die de onzichtbare stromen materiaal, afval en arbeid blootleggen, die schuilgaan achter de tentoonstellingen op de Biënnale. Het in kaart brengen en visualiseren van deze stromen zou een eerste stap kunnen zijn naar een evenement dat een positieve, duurzame bijdrage levert aan het ecosysteem van Venetië.

Sinds de vorige Biënnale in 2021 werkt het Nieuwe Instituut nauw samen met de opdrachtgevers van paviljoens uit andere landen. Het doel is om te zorgen dat de aanwezigheid van de paviljoens het kwetsbare ecosysteem van de stad niet langer schaadt en dat de Biënnale-exposities zelfs een positief effect hebben op Venetië als leefbare stad.

(einde bericht)

Beeldmateriaal over de Nederlandse inzending is hier te downloaden.

Neem voor overige vragen en verzoeken contact op met:

Robin van Essel
Persvoorlichter
r.vanessel@nieuweinstituut.nl
+31 (0)6 3803 9218

Nieuwe Instituut in Rotterdam is het nationale museum en instituut voor architectuur, design en digitale cultuur. Het instituut wil laten zien hoe krachtig nieuwe (ontwerp)ideeën kunnen zijn. Het doel is om een betere toekomst te verbeelden, uit te proberen en in de praktijk te brengen door samen stil te staan bij denkbeelden van vroeger, nu en later. Bezoekers worden aangemoedigd om vragen te stellen, mee te denken en zo zelf een bijdrage te leveren. De tentoonstellingen, het onderzoek, de evenementen en andere initiatieven die het instituut in binnen- en buitenland ontwikkelt, vormen samen een proeftuin. Toonaangevende ontwerpers, denkers en uiteenlopende publieksgroepen werken er samen aan een kritische benadering van actuele vraagstukken. 

Nieuwe Instituut huisvest de Rijkscollectie voor Nederlandse Architectuur en Stedenbouw, en beheert Huis Sonneveld, een toonaangevend voorbeeld uit 1933 van Nederlandse functionalistische architectuur in het Rotterdamse Museumpark.  

Nieuwe Instituut is 's werelds eerste Zoöp, een baanbrekend organisatiemodel waarbij alle aspecten van de activiteiten en programmering van het museum worden bepaald door de impact op en het nut voor andere vormen van leven. Het instituut is opdrachtgever van het Nederlandse paviljoen op de Internationale Architectuurtentoonstelling van La Biennale di Venezia, en treedt in 2023 op als artistiek directeur van de vierde editie van London Design Biënnale in Somerset House (1-25 juni 2023).