Tuin van Machines
17 april 2015 - 22 augustus 2015
Naar aanleiding van de 34e Wereldtentoonstelling die op 1 mei opent in Milaan, belicht Het Nieuwe Instituut van 26 april t/m 23 augustus dit fenomeen vanuit verschillende invalshoeken. In de tentoonstelling Tuin van Machines wordt gespeculeerd over een nieuw ecosysteem waarin natuurlijke en kunstmatige wezens samenleven.
De Hal van Machines was een belangrijk onderdeel van de eerste wereldtentoonstellingen: het was de plek waar in de negentiende eeuw de nieuwste vormen van mechanisatie aan het publiek werden gepresenteerd. Bijna anderhalve eeuw later presenteert Het Nieuwe Instituut een vervolg met de speculatieve tentoonstelling Tuin van Machines.
De nieuwste techniek is gaandeweg steeds kleiner geworden en soms zelfs onzichtbaar opgegaan in een digitale omgeving. Een groot verschil met de grote, imposante machines van de industriële revolutie. De tentoonstelling Tuin van Machines is dan ook geen uitstalling van imponerende machinerieën, maar een beloftevolle enscenering van een mogelijke toekomst. Met een nieuw en optimistisch vooruitgangsverhaal voor de eenentwintigste eeuw als onderliggende rode draad.
Het Antropoceen
Dit verhaal speelt zich af tegen de achtergrond van het Antropoceen. Door de razendsnelle ontwikkeling van technologie weet de mens de wereld steeds meer naar zijn hand te zetten en is daarmee de drijvende kracht achter geologische en biologische veranderingen geworden. Deze nieuwe fase in de geschiedenis van de aarde wordt daarom aangeduid met de term Antropoceen. Maar wat als die technologische ontwikkeling niet langer alleen de mens dient en de 'natuur' bedreigt, maar beiden ten goede zou komen? Tot welke nieuwe ecologische samenhangen leidt de interactie tussen machines, dieren, planten en mensen? Tuin van Machines is het vierde project, na Biodesign en Yourtopia, en Natuur & Ruimtelijk Ontwerp dat nader ingaat op de rol van design en technologie ten tijde van het Antropoceen.
Technologie en ecologie
Ontwikkelingen in robotica, internet-of-things, sensor- en monitoringsystemen, data-analyse en energieopwekking, maken dat technologie steeds meer als constructief deel van de ecologie kan gaan functioneren. Machines worden slimmer, ze leren hun omgeving waar te nemen en hun gedrag aan te passen. Tuin van de Machines stelt zich dan ook voor welke mogelijkheden er ontstaan als technische en organische wezens samen verder evolueren tot nieuwe ecosystemen.
Tuin van Machines
In de tentoonstelling Tuin van Machines worden dankzij het verbeeldende vermogen van theaterontwerpers Wikke van Houwelingen en Roel Huisman overbekende en tegelijkertijd toekomstige leefwerelden gepresenteerd, zoals het bos, de keuken en snelweg, waarin mensen niet langer centraal staan, maar samen met dieren en planten van de nieuwste technologieën profiteren. De verschillende leefwerelden zijn gebaseerd op recent wetenschappelijk onderzoek en de laatste technologische ontwikkelingen. Organische en technische wezens vormen er een nieuwe, half-kunstmatige ecologie, waarin machines leren van planten en dieren met elkaar communiceren via het internet. De kleinste leefwereld in de tentoonstelling bevindt zich op en onder de menselijke huid, waar nanobots samenwerken met bacteriën en de mens beschermen tegen ziektes. Het grootste systeem is het internet, dat de hele wereld omspant en niet alleen mensen met elkaar verbindt, maar ook objecten, planten en dieren informatie met elkaar laat uitwisselen.
Interview met Benjamin Bratton
The Stack and the Post-human User
In zijn boek The Stack, dat in december dit jaar zal verschijnen bij MIT Press, ontwikkelt Benjamin Bratton een politiek perspectief op computergestuurde processen op planetaire schaal. Hier spreekt hij met Klaas Kuitenbrouwer, curator van Tuin van Machines.
Interview met curator Klaas Kuitenbrouwer
In de traditie van de Wereldtentoonstelling, waar altijd de nieuwste uitvindingen worden getoond, neemt Het Nieuwe Instituut een voorsprong op de toekomst met de speculatieve tentoonstelling Tuin van Machines. Curator Klaas Kuitenbrouwer (expert e-cultuur bij Het Nieuwe Instituut) legt uit welk toekomstverhaal hierin wordt geschetst.
Radiointerview met Klaas Kuitenbrouwer
opening 25 april 2015
ProjectTuin van Machines
CuratorKlaas Kuitenbrouwer
RedactieSascha Pohflepp, Arjen Mulder, Arne Hendriks
Ruimtelijk ontwerpWikke van Houwelingen, Roel Huisman
Grafisch ontwerpRudy Guedj
Muziek/geluidsontwerp Florentijn Boddendijk en Remco de Jong
SponsorenSedumworld BV, Dykstra Naval Architects, Nationaal Medisch Museum, VU Medisch Centrum, Natuurhistorisch Museum Rotterdam, Mediamatic, Florastore BV, Carolien Slottje, TU Delft, Vogelbescherming Nederland