I See That I See What You Don't SeeI See That I See What You Don't See

Compression Cradle ziet eruit als een overblijfsel uit een wereld die we nog niet hebben gezien maar waarin we mogelijk spoedig zullen wonen. Een wereld waarin de digitale belofte van ononderbroken connectiviteit ons van onszelf heeft vervreemd.

In een poging ons voor te bereiden op een toekomst waarin fysieke aanrakingen schaars zijn, omsluit de machine het menselijk lichaam. Door de choreografie van massages en aanrakingen verandert de machine de productie van oxitocine, het hormoon dat in de hersenen wordt aangemaakt en dat verantwoordelijk is voor het opbouwen van vertrouwen en verbondenheid.

De grenzen tussen de huiselijke omgeving en vermaak vervagen in de fysieke ruimte. Doordat deze ruimte voortdurend wordt gemeten en gecontroleerd, ontstaat er een vorm van voyeurisme.

Bij zijn geboorte wordt de mens als steriel beschouwd. Maar eenmaal ter wereld, beginnen micro-organismen bezit te nemen van de darmen van de pasgeborene. Vanaf dat moment maakt deze cultuur van microben een enorme groei door, daarbij beïnvloed door de omgeving en de sociale interacties waarin het lichaam zich begeeft. Deze verzameling microben - aangeduid als het 'microbioom' - leeft in symbiose met het menselijk lichaam.

Het microbioom vormt onderdeel van het systeem dat bijvoorbeeld onze afweer en cognitie, en ons herinnerings- en leervermogen aanstuurt. Zonder microben zou de mens een ongezond, asociaal wezen zijn. In het bijzonder via lichaamsgeur communiceert het microbioom met de buitenwereld over de gastheer, terwijl het instinctief reageert op andere microbiomen. Deze capaciteit om het menselijk gedrag te beïnvloeden heeft ervoor gezorgd dat het microbioom nu wordt gezien als dé belofte op het gebied van medisch onderzoek, en in het verlengde daarvan voor de handel en misschien zelfs de politiek.

De installatie A Wildlife presenteert drie lichaamsgeuren die als drager fungeren voor onbewuste communicatie en beïnvloeding. Zo onderzoekt het werk de consequenties van wat design kan betekenen voor het instinctieve gedrag van de mens.

lees meer

Performances door Ramon Amaro, AmazonPrimeQueen (Victoria McKenzie), DeForrest Brown Jr., Jon Davies (Kepla), Jorge Lucero Diaz, Conrad Moriarty-Cole. Geluidsbijdragen door Antonio Lara. Video: regie en redactie door Carlos Lopez.

Duisternis wordt veelal begrepen als een gebrek aan helderheid of het ontbreken van licht, maar duisternis is ook een nabeeld, een beeld dat na de oorspronkelijke stimulus in je oog blijft terugkomen. Hoewel meestal als optische illusies beschouwd, suggereren nabeelden dat wat we in het heden zien niet de actuele realiteit is, maar fragmenten uit het verleden die zich een weg naar onze huidige blik op de werkelijkheid hebben gebaand, als misleidende en onjuiste voorstellingen.

Darkness, as a First Act of Creation beschouwt de duisternis niet als een leegte, of als een tekort aan licht, maar ziet het in navolging van Denise Ferreire da Silva eerder als een vorm van donkere materie met een scheppende kracht. Duisternis als een noodzakelijke voorwaarde voor zelfverwezenlijking.

Een 'eerste fase van schepping' in een doorlopend proces waarin wij onze eigen werkelijkheid creëren. Met performances, live muziek en een audiovisuele soundscape wordt duisternis tot leven gewekt in de vorm van een interpretatie van de god Kulan, een geest die door het Selk'nam volk van Chili wordt vereerd.

Nu de snelheid van het hedendaagse leven zich steeds meer aanpast aan het 24/7 ritme van de digitale economie wordt er een duizelingwekkend hoeveelheid apps en speeltjes ontworpen die ons innerlijke zelf in overeenstemming moeten brengen met de eisen van de markt. Van therapeutisch bedoelde gereedschappen om onze slaap, concentratie of stress te reguleren tot gepersonaliseerde vormen van gedragscoaching, en van de weldadige esthetica van plekken voor digitale detox tot de ergerlijke herinneringen om te mediteren - voortdurend wordt design gebruikt om ons dagelijks bestaan te beïnvloeden.

You Will Not Be onderzoekt zowel de destructieve als de helende of therapeutische krachten van de technologieën die ten behoeve van onze fysieke of mentale gezondheid op de markt worden gebracht. Door de instructies van de digitale markt in zijn extreemste vorm door te voeren, toont het project de eindeloze reeks van geboden, handelingen en angsten die besloten liggen in de belofte van geluk en zelfverwezenlijking, en hoe zij op het menselijk lichaam uitwerken.

Dit onderzoek laat zien hoe de praktijk van het ontwerpen wordt gevormd door het geloof in perfectionering en ultieme productiviteit van de mens. En het bevraagt begrippen als geluk, bewustzijn, keuzevrijheid, onafhankelijkheid en de menselijke wil die wij door designproducten krijgen overgedragen.

The Unsleep is een fotografische vertelling op de grens van science fiction en de werkelijkheid. Het betreft een gedeeltelijke bewerking van de gelijknamige roman die Meir en Diane Gillion in 1962 publiceerden. Aan de hand van een portret van mensen die als externe service medewerkers worden ingehuurd door de telecomindustrie, brengt het project de onzichtbare tijdzones in beeld die verspreid liggen over verschillende geografische gebieden. Deze werknemers leven in een 'ruimteloze' tijd en slijten hun dagen voornamelijk in kunstlicht en duisternis. Tijdens lange werkdagen zitten zij gekluisterd aan het computerscherm. Ze werken aan saaie klusjes en voeren telefoongesprekken waarbij zij hun regionale accent moeten onderdrukken om tegemoet te komen aan de voorkeuren van klanten die zich veelal aan de andere kant van de wereld bevinden.

Deze wereld kent diverse, vaak onsamenhangende verschijningsvormen. Terwijl territoriale verschillen er in de economische werkelijkheid nauwelijks nog toe lijken te doen, worden grenzen in een politieke en culturele context juist steeds belangrijker. De nacht, alsmede de relatie tussen slapen en waken, wordt bepalend voor het nieuwe 'chrono-imperialisme': waarin het westen 24 uur per dag kan beschikken over de tijd van hen die ervoor zorgen dat wij kunnen consumeren op de tijdstippen die ons uitkomen.

lees meer

Het multimedia-project _White Spots _behelst een samenwerking waarin de kloof wordt onderzocht tussen het deel van de wereld dat online is, en de plekken waar geen internetverbinding is. Het ontbreken van connectiviteit in sommige dunbevolkte streken is economisch verklaarbaar, maar het onderzoek brengt ook minder voorspelbare verhalen aan het licht. Daarbij gaat het vaak om plekken waar bewust geen verbinding bestaat, terwijl het digitale netwerk in de omgeving juist heel fijnmazig is. Met diverse media (apps, een boek, de tentoonstelling en documentairefilm) brengt dit project ons voorbij de grenzen van de wereldwijde netwerksamenleving en verkent het landschappen, gemeenschappen en levenswijzen waar geen digitale connectiviteit bestaat. Zo plaatst het project vraagtekens bij de noodzaak van een naadloos planetair 'Tech-topia' dat altijd online is.

In de korte VR documentaire Not for Us (6:31 minuten) ervaart de kijker het perspectief op connectiviteit van dominee Norman Yoder in Shipshewana, Indiana in de Verenigde Staten. Yoder adopteert met zijn gemeenschap alleen nieuwe technologie na rijp beraad en wanneer deze in positieve zin bijdraagt aan de levensdoelen van de Amish.

Sinds Yuri Gagarin in 1961 als eerste mens een baan om de aarde maakte, hebben ongeveer 550 astronauten hem dat nagedaan. Ze kregen allemaal de kans om vanuit de ruimte een blik op de aarde te werpen, een ervaring die ook wel het Overview Effect wordt genoemd. Naar verluidt heeft deze ervaring invloed op het gedrag van de astronauten en hun idee over het leven op aarde.

De astronauten vertellen hoe ze vanuit de ruimte landsgrenzen zien verdwijnen en conflicten oplossen. En wat juist duidelijk wordt is de noodzaak om deze 'bleke blauwe bal' te beschermen door een verenigde planetaire samenleving te vormen. Alle aardbewoners zijn in feite astronauten op hetzelfde kleine ruimtevaartuig - de aarde.

De solidariteit tussen mensen en de broze biosfeer die ze delen is vandaag belangrijker dan ooit. Het kosmische perspectief van de astronaut en het ingrijpende vormende effect dat daarvan uitgaat kunnen wel eens ten grondslag liggen aan een post-humanistisch wereldbeeld waarin niet de mens maar de levende planeet de hoofdrol krijgt.

lees meer

De Kosmisten waren een groep 19de- en vroeg 20ste-eeuwse Russische denkers die occulte en esoterische theorieën verenigden met astronomie. Deze wetenschappers, theologen en filosofen ontwikkelden een holistisch en antropocentrisch wereldbeeld met betrekking tot de relatie tussen de mens en de kosmos. Eén van hen was Alexander Chizhevski (1897-1964), een wetenschapper die zich in zijn onderzoek richtte op het effect van kosmische straling op het menselijk gedrag. In een reeks onderzoeken onder de titel 'historiometrie' maakte Chizhevski een statistische vergelijking en ontdekte hij een correlatie tussen de toename van het aantal historische gebeurtenissen op aarde - zoals oorlogen, revoluties en epidemieën - en periodes met een hoge zonneactiviteit.

De film Cosmism neemt Chizhevski's theorie als sleutel voor een aantal recente conflicten en onderzoekt hoe wij bewegende beelden van geweldssituaties waarnemen en erop reageren. De camera als verlengstuk (en soms zelfs als vervanger) van het menselijk oog bij het aanschouwen van geweldsincidenten, is een wezenlijk bestanddeel van het verhaal.

Machines spiegelen de menselijke droom om onkwetsbaar te zijn. Servers in datacentra, melkrobots in de veehouderij, lopende banden in plantenkassen: ze werken dag en nacht op maximaal vermogen. En toch is geen van deze processen volledig geautomatiseerd. Zodra er in de stal mest op een sensor valt, ontvangt de boer een bericht om direct actie te ondernemen. Als het systeem een fout detecteert in de datastroom op een server, komt er een onderhoudsman invliegen om de hardware te checken. En het is de tuinbouwer die op het juiste moment voor bestuiving zorgt of met oogsten begint zodra de infraroodcamera in het veld de juiste temperatuur en vochtbalans registreert.

De geautomatiseerde landschappen laten zien dat menselijke arbeid niet meer in het centrum van deze werkprocessen staat, maar eerder aan de zijlijn, en dat het ritme waarmee ze handelingen uitvoert, wordt bepaald door automatische systemen.

lees meer

Met het thema The Big Number adresseerde de Triennale di Milano in 1968 de groei van de wereldbevolking, de verdiensten van de moderne wetenschap en de relatie tussen de Westerse welvaart en de toenemende armoede in de zogenoemde Derde Wereld. Op uitnodiging van curator Giancarlo De Carlo ontwierp Aldo van Eyck een presentatie waarin hij een verontrustend beeld schetste van de ineenstorting van de Westerse welvaartsstaat. Bezoekers moesten zich een weg banen door een bos vol boomstronken om uiteindelijk in een ruimte te komen die was behangen met gebroken spiegels. Gelach was hoorbaar via een geluidsinstallatie. In de ruimte ernaast hingen groot afgedrukte foto's die lieten zien hoe Westerse beschavingen, anders dan traditionele culturen, niet in staat waren om het probleem van de grote getallen op te lossen. Op de wand stond te lezen: 'Mourn also for all butterflies' (Rouw ook voor alle vlinders). Verborgen in de laatste cirkelvormige ruimte hing een reeks veelkleurige banieren. Zij brachten een boodschap van hoop: grote verscheidenheid hoeft niet noodzakelijk tot een catastrofe te leiden.

Als gevolg van de studentenprotesten van 1968 die leidden tot de bezetting van het Triennale gebouw, is de presentatie van Van Eyck, net als de rest van de Triennale, nooit gezien door het publiek.

lees meer

WifiTapestry is een geweven tapijt dat de draadloze activiteit van onzichtbare signalen in een ruimte zichtbaar maakt. Het tapijt onthult het steeds veranderende 'landschap' van de radiofrequenties om ons heen. De signalen die mobiele telefoons, printers en andere digitale apparaten afgeven wanneer ze communiceren met andere beschikbare draadloze kanalen, laten sporen achter. In het tapijt wordt gebruik gemaakt van een controller die reageert op het verkeer op 13 kanalen van 2,4 GHz WiFi. Op het moment dat gegevens via een kanaal worden verzonden, vangt de controller deze op en zet ze om naar stroom. Die stroom wordt vervolgens omgezet naar warmte waardoor het thermochromatische garen dat in het tapijt is geweven, wordt geactiveerd. Onzichtbare signalen verschijnen als visuele sporen van een onzichtbare dimensie die zich geleidelijk vormt en weer verdwijnt.

_WifiTapestry was onderdeel van de presentatie van I See That I See What You Don't See _op La Triennale di Milano van 1 maart tot en met 1 september 2019.