I See That I See What You Don't SeeI See That I See What You Don't See

Op weinig plaatsen in de wereld is het zo licht als in Nederland. Dag en nacht. Energie, technologie en datastromen zijn de essentiële brandstoffen geworden voor een 24-uurs productielandschap dat volledig is ingericht op efficiëntie en profijt. Dit rationele landschap lijkt zich weinig aan te trekken van het natuurlijke ritme van dag en nacht, activiteit en rust. Het is ononderbroken in bedrijf waardoor het traditionele onderscheid tussen licht en duisternis er in termen van productiviteit niet meer toe doet. Wie een heldere sterrenhemel wil zien, zal dat vergezicht elders moeten zoeken. I See That I See What You Don't See benut de complexe verhouding tussen licht en donker en tussen zien en niet zien als startpunt voor een nader begrip van de tegenstrijdige effecten van die verhouding op mens, aarde en andere organismen. Het project concentreert zich op de alomtegenwoordigheid van het rationele landschap dat zich tegelijkertijd ook betrekkelijk onzichtbaar weet te maken.

In een totaal gecontroleerde, hyperverbonden wereld vervagen de grenzen tussen natuur, ecologie, technologie en cultuur. De Nederlandse bijdrage aan de Triënnale speculeert op de rol van design als een destructieve en mogelijk ook restauratieve kracht. Enerzijds ligt design vaak ten grondslag aan de creatie van problemen; anderzijds verwachten we juist van ontwerpers een bijdrage aan de oplossing. I See That I See What You Don't See presenteert onderzoeken, films, performances, geluids- en geuromgevingen van (inter)nationale ontwerpers, kunstenaars en onderzoekers. Zij verkennen op onverwachte en genuanceerde wijzen de verschijningsvormen en betekenissen van het (gebrek aan) duister en de relaties die uiteenlopende soorten - van dieren, planten en machines tot de mens - met de duisternis onderhouden. De werken maken duidelijk dat er een verband bestaat tussen wat waarneembaar is - wat we geacht worden te zien - en vormen van onderdrukking, manipulatie en emancipatie.

I See That I See What You Don't See heeft nog een andere ambitie. Door projecten te presenteren die grenzen overschrijden tussen design en gebieden als biologie, forensische wetenschappen, kosmologie of activisme, stelt de Nederlandse bijdrage de dominantie van de markt in de wereld van design ter discussie. Design wordt dan ook allereerst benaderd als een kritische praktijk die vraagtekens plaatst bij de conventionele wijze waarop wij de aarde bewonen en beleven. Ontwerpers kunnen tot dusver niet herkende collectieve belangen zichtbaar maken en zo een alternatieve wereld voorstelbaar maken.

The XXII International Exhibition of La Triennale di Milano, met als titel Broken Nature: Design Takes on Human Survival, vond plaats van 1 maart tot 1 september 2019. Curator van de tentoonstelling is Paola Antonelli. Met het overkoepelende thema wil de Triënnale onderzoeken welke rol design kan spelen bij het herstellen van de relaties tussen de mens en zijn omgeving, zowel met betrekking tot natuurlijke als sociale ecosystemen. De tentoonstelling is vanaf 5 oktober 2019 in Het Nieuwe Instituut in Rotterdam te zien.

Deelnemers aan de presentatie zijn Academie voor Stadsastronauten, Ramon Amaro, BMB con., Danilo Correale, Marjolijn Dijkman & Toril Johannessen, Design Academy Eindhoven, Aldo van Eyck, Bregtje van der Haak, Lucy McRae, Melvin Moti, de afdelingen Research en Erfgoed van Het Nieuwe Instituut, Pascal van Hulst & Oscar Peña, Richard Vijgen en Leanne Wijnsma.

De tentoonstelling en het publieksprogramma worden samengesteld door Angela Rui (onafhankelijk curator en onderzoeker) in samenwerking met Marina Otero Verzier (hoofd Research Het Nieuwe Instituut) en Francien van Westrenen (hoofd Agentschap Het Nieuwe Instituut).

• Download: De Groene Amsterdammer, I See That I See What You Don't See

I See That I See What You Don't See wordt mede mogelijk gemaakt dankzij een genereuze bijdrage van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Opdrachtgever Guus Beumer, Algemeen en artistiek directeur Het Nieuwe Instituut

Curatoren Angela Rui, Marina Otero Verzier, Francien van Westrenen

Grafisch ontwerp en visuals Rudy Guedj

Ruimtelijk ontwerp Olivier Goethals