Disclosing Futures Rethinking HeritageDisclosing Futures Rethinking Heritage

Op beide dagen zijn er twee blokken met vijf of zes parallelsessies, waaruit je er één kunt kiezen. Elke sessie vindt maar één keer plaats, het is dus niet mogelijk alle sessies te volgen.

10.00 - 11.00 Opening (Auditorium) Sprekers: Aric Chen (HNI), Behrang Mousavi (HNI), Gunay Uslu (staatssecretaris Cultuur en Media).

Architectuur Dichterbij is een zesjarig erfgoedprogramma, gefinancierd door het Ministerie van OCW. Het Nieuwe Instituut is aanjager van innovatie in erfgoed in de breedste zin van het woord. Architectuur Dichterbij bevordert visievorming op dit gebied, door theorie te verbinden met de praktijk. In de eerste drie jaar van het programma (2019-2022) was de blik met name gericht op de eigen collectie, om in de tweede helft (2022-2024) de verbinding met buiten te maken. Tijdens Disclosing Futures - Rethinking Heritage worden de eerste resultaten van Architectuur Dichterbij gedeeld. De conferentie dient als podium om met elkaar in dialoog te gaan, elkaar te bevragen, kennis dichterbij te brengen en te reflecteren op de veranderende erfgoedtaak. Om zo onze horizon te verruimen en een sprong naar de toekomst te maken zonder verleden en heden uit het oog te verliezen.

11.10 - 12.10 Modern Photography, i.s.m. SBMK (Room 1) Sprekers: Ariënne Boelens en Kayleigh Kunst-van der Gulik (SBMK), Kelly James (HNI)

Door hun gevoeligheid voor omgevingsfactoren als licht, temperatuur en luchtvochtigheid zijn foto's kwetsbare objecten in een collectie. Stichting Behoud Moderne Kunst (SBMK) is samen met de UvA, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en zestien collectiebeherende instellingen het project Collectiekennis 2.0/Fotografie gestart, met als doel fotografie duurzaam te conserveren en toegankelijk te houden voor het publiek. Onderdeel is de ontwikkeling van een Fotografie Identificatie Tool, die bestaat uit een digitaal platform met informatie over de meest voorkomende en/of problematische fotografische procedés, dragers en afwerkingen, in combinatie met een fysieke sample set met referentiematerialen. Hiermee kunnen beheerders en restauratoren zelf een groot deel van hun fotografiecollecties identificeren, monitoren en de benodigde conserveringsmaatregelen treffen. In deze sessie besteden we aandacht aan enkele vraagstukken rondom het beheren van fotografische werken in een collectie. Ook kunnen deelnemers de Fotografie Identificatie Tool in de praktijk brengen door objecten uit de collectie van Het Nieuwe Instituut te identificeren.

11.00 - 12.35 Speculative Archiving (Research Centre) Sprekers: Zara Ashad en Vivien Chan (Design Archives in Asia), Fatma Çolakoğlu (SALT), Mariana Lanari (Archival Consciousness) and Aric Chen (HNI).

In deze sessie richten we ons op alternatieve en speculatieve benaderingen van archiveren die ruimte geven aan nieuwe verhalen en andere spelers. We staan stil bij voorbeelden van gemeenschappen die buiten de traditionele structuren om opereren, en op verschillende manieren hun geschiedenis en verhalen vastleggen. Een van de vragen is: Hoe kunnen erfgoedinstellingen reageren op de urgenties van archivering die door deze gemeenschappen naar voren worden gebracht? Ook komen nieuwe vormen van samenwerking tussen archiefvormers, -beheerders en -gebruikers aan bod, die mede dankzij digitalisering nieuwe archiefinterpretaties mogelijk maken en verhalen aan het licht brengen die tot nu toe door culturele instellingen over het hoofd werden gezien.

11.10 - 12.25 Shedding Light on the Future of Digitisation (Oostkop) Sprekers: Wim Lowet (VAi), Janou Munnik (HNI), Tim van der Post en Tommy Ventevogel (Stadsarchief Rotterdam).

Het digitaliseren van cultureel erfgoed brengt uitdagingen, maar ook nieuwe kennis en inzichten met zich mee. In 2021 heeft Het Nieuwe Instituut een DigiLab ontwikkeld voor de digitalisering van archiefmateriaal uit de Rijkscollectie voor Nederlandse Architectuur en Stedenbouw. HNI, het Vlaams Architectuurinstituut (VAi) en Stadsarchief Rotterdam, wisselen in deze sessie praktijkkennis uit. We richten ons op de mogelijkheden en uitdagingen van het digitaliseren van erfgoed, en verkennen de overeenkomsten en verschillen in werkwijzen en technieken. Daarnaast laten we ons licht schijnen op de toekomst. Wat betekent de voortschrijdende technologie voor opslagcapaciteit, (online) toegankelijkheid en digitale conservering van cultureel erfgoed?

11.10 - 12.35 Collecting Otherwise Re-tooling, Re-thinking Institutional Research (Room 2) Sprekers: Hannah Dawn Henderson, Harriet Morley, Robin Hartanto, Michael Karabinos, Clara Balaguer, Carolina Pinto, Setareh Noorani, Delany Boutkan.

We zoomen in op institutionele kennisinfrastructuren en belichten veranderende perspectieven op taken en verantwoordelijkheden. Hoe kunnen we lagere drempels voor publieke aansluiting vaststellen en sociaal duurzame instellingen ontwikkelen door duurzame innovatie in het erfgoed? We onderzoeken strategieën om gedeeld erfgoed in gemeenschappen opnieuw te bewerken, herdenken, bezoeken en vertellen. We moedigen deelnemers aan 'tools' (voorbeelden) mee te nemen uit eigen projecten die (institutionele) archieven en collecties actief regenereren en herplaatsen, bijvoorbeeld door kennis (uit onderzoek) terug te laten vloeien naar gemeenschappen of ruimte te maken voor andere archiefpraktijken. Het benadrukken van decentrering, gedistribueerde netwerken en gemeenschappelijk leren maakt nieuwe inzichten mogelijk. Deze rondetafelsessie vindt plaats in het kader van het lopende project Collecting Otherwise. We introduceren de huidige tools die in ontwikkeling zijn, leggen verbanden tussen de thematische iteraties en de kennisontwikkeling binnen de werkgroep, en introduceren de leden van de werkgroep.

11.10 - 12.35 Alison's Room I VR & Immersive Environments (6de Verdieping) Sprekers: Dirk van den Heuvel (JBSC/TU Delft), Paula Strunden, Angelika Schnell (Academy of Fine Arts, Vienna)

In twee sessies verkennen we de mogelijkheden van VR en XR voor nieuwe manieren van onderzoek en publieke presentaties van archiefdocumenten. Uitgangspunt is de XR-testinstallatie in de foyer van Het Nieuwe Instituut, Alison's Room, ontworpen door Paula Strunden als onderdeel van haar werk bij HNI voor het door de EU gefinancierde project Communities of Tacit Knowledge in Architecture (TACK). De installatie omvat een immersieve reconstructie van de werkkamer van de Britse architect Alison Smithson, en het archief van de praktijk van haar en haar echtgenoot Peter. In deze eerste sessie presenteert Paula Strunden haar werk. Ze gaat in gesprek met Dirk van den Heuvel, hoofd Jaap Bakema Study Centre (JBSC) en expert van het werk van de Smithsons, en Angelika Schnell, professor Akademie der bildenden Künste Wien.

11.30 - 12.55 Van Doesburg: Through the Eyes of the Restorer Sprekers: Elisabet Nijhoff Asser en Jurjen Munk (RNA), Wietse Coppes (RKD), Herman van Bergeijk (TU Delft).

De grootschalige restauratie van de collectie Van Doesburg is in oktober 2022 afgerond. Restaurator Elizabet Nijhoff Asser gaat in gesprek met kunsthistorici over de ontdekkingen die tijdens de restauratiewerkzaamheden zijn gedaan. Wat vertellen deze tekeningen over Van Doesburg en zijn werkwijze? Welke keuzes zijn er bij de restauratie gemaakt en welke invloed heeft historisch onderzoek daarop gehad? Kenners kijken vanuit een kunsthistorisch en wetenschappelijk perspectief naar Van Doesburg en zijn tijd.

13.30 - 14.30 The Quality of Others, i.s.m NDE (Room 1) _Sprekers: Thomas van Maaren (Picturae), Wilbert Helmus (NDE), Michelle van Lanschot (Wikimedia Nederland), Sanneke Huisman (LIMA).

De mogelijkheden van Linked Open Data (LOD) zijn van invloed op de rol die erfgoedorganisaties in het digitale domein spelen. Tegelijk ontstaat met het toepassen van LOD een meer circulair cultuurbegrip. In het digitale domein liggen creatie en hergebruik, makers en gebruikers, immers heel dicht bij elkaar. Doordat ook anderen met collectiedata aan de slag gaan, ontstaan waardevolle verrijkingen. Deze sessie gaat over de manieren waarop je als erfgoedorganisatie kunt omgaan met gevraagde en ongevraagde verrijkingen van anderen. Hoe kunnen erfgoedorganisaties inspelen op een meer participatieve en inclusieve cultuurbenadering in het digitale domein? Ervaren experts en eindgebruikers gaan hierover met elkaar en de zaal in gesprek.

13.30 - 14.30 From Visitors to Users (Oostkop). Spreker: Mirjam Verloop.
De redenen om een website over cultureel erfgoed te bezoeken, kunnen in de loop der tijd verschillen. Ook kunnen gebruikers in diverse rollen ander gedrag vertonen. Iemand bezoekt bijvoorbeeld op werkdagen een website over cultureel erfgoed om relevante informatie te vinden ter ondersteuning van zijn onderzoek. Maar kan de website op een ander moment bezoeken om te ontspannen en door spannende verhalen te bladeren. Hoe zouden erfgoedinstellingen bij het ontwerpen van digitale producten rekening kunnen houden met de verschillende gedragsrollen en behoeften van gebruikers?

13.30 - 14.55 Alison's Room II: Expanding Archival Knowledge Through XR Design (Research Centre) Sprekers: Thea Brejzek, Keiichi Matsuda, Paula Strunden, Dirk van den Heuvel (JBSC/TU Delft), Angelika Schnell.

In deze tweede sessie zullen genodigden de vroegere en toekomstige mogelijkheden van reële en virtuele modellen onderzoeken in termen van interdisciplinaire kennisproductie en nieuwe verhalen. Te gast zijn Thea Brejzek, hoogleraar Spatial Theory aan de University of Technology Sydney en auteur van The Model as Performance: Staging Space in Theatre and Architecture, en Keiichi Matsuda, ontwerper, filmmaker en oprichter van Liquid City. Ook de sprekers van de eerste sessie, Paula Strunden, Dirk van den Heuvel en Angelika Schnell, nemen deel aan het gesprek.

13.30 - 14.30 Looking for New Perspectives on Blueprints (Room 2) Sprekers: Caroline Lange, Hetty Berens (HNI), Ellen Smit (HNI).

Deze sessie vindt plaats in de context van Invented from Copies, een onderzoek naar de culturele waarde van analoge architectonische reproducties in de collectie van Het Nieuwe Instituut. Hoewel reproducties als blauw- en witdrukken een omvangrijk deel van de collectie beslaan, vormen ze door de traditionele focus op het 'artistieke origineel', zoals fraaie schetsen en perspectieven, een blinde vlek. Dit onderzoek richt zich juist op de culturele waarde van deze reproducties en streeft naar een nieuw waarderingskader van architectuurarchieven. Waarbij het hiërarchische onderscheid tussen hoogwaardig origineel en een minderwaardige kopie wordt vervangen door wederkerige relaties die een nieuw licht werpen op de definitie van het ontwerpproces en de ontwerppraktijk. Om het onderzoek met nieuwe perspectieven te voeden, betrekt Invented from Copies het onderzoek in de hedendaagse artistieke praktijk. This artistic research offers new perspectives on the use and appreciation of blueprints.

13.30 - 14.55 Film: Alvorens verloop (Auditorium). Marit Geluk.

Tijdens de eerste fase van het programma Architectuur Dichterbij maakte filmmaker Marit Geluk Alvorens verloop/Curating Decay, een documentaire over de restauratie en conservering van de collectie Van Doesburg. Vanaf 2019 volgde ze de werkwijze van papierrestauratoren, kleurspecialisten, lichtexperts, tentoonstellingsmakers, programmeurs en beleidsmakers op de voet. Tijdens het restauratieproces moesten voortdurend afwegingen worden gemaakt tussen de houdbaarheid, zichtbaarheid en bruikbaarheid van dit kwetsbare materiaal, in het besef dat verval onvermijdelijk is.

13.30 - 14.55 Film: metrics of a temporary dwelling (Auditorium) Hannah Dawn Henderson.

metrics of a temporary dwelling ontvouwt zich als een meditatief overzicht van het archiefdepot van Het Nieuwe Instituut. Te midden van de hoeken en gangen van het depot zoeken vier spoken naar eigenaardigheden - sporen van haptische interventies en twijfels in het archiveringsproces, waardoor de anders formele, laconieke uitstraling van de ruimte wordt verbroken. Deze zoektocht naar menselijke aanwezigheid strekt zich uit tot de permanente bewoners van het depot: figuren afgebeeld in archiefmateriaal of aan huis gebonden in dossiers. Er ontstaan reflecties over de functie van het archief als chronische gastheer, diens conceptuele relatie tot architectuur, en rol bij het onderhandelen en vertellen van de Nederlandse koloniale geschiedenis.

13.30 - 14.55 Keeping the Digital (6de Verdieping) Sprekers: Manon Janssens (Zaha Hadid Architects), Damjan Kokalevski (Architecture Museum Munich), Ania Molenda (HNI), Frans Neggers (HNI).

Digitaal gecreëerde archieven brengen een complexe conserveringsvraag met zich mee: Hoe houd je het authentieke informatieobject - zoals een tekening, render, 3D-model of animatie - levend en duurzaam toegankelijk? In deze sessie staan we vooral stil bij de waardering en selectie van dit born-digital materiaal. De snelle en iteratieve aard van digitaal ontwerpen vertaalt zich direct naar het gefragmenteerde en gelaagde karakter van born-digital architectuurarchieven. Het gemak waarmee bestanden kunnen worden vermenigvuldigd en gewijzigd, en de onderlinge afhankelijkheid tussen bestanden en software maakt individuele digitale objecten moeilijk te beoordelen. Zijn analoge benaderingen van waardering en selectie - met nadruk op het authentieke en originele object - nog bruikbaar voor het born-digital archief? Of moeten we op zoek naar nieuwe selectiemethoden? En welke rol kan AI daarbij spelen?

16.30 - 17.30 Future Roles and Practices of Heritage Institutions and Heritage (Auditorium). Sprekers: Fiona Cameron (Western Sydney University), Laura van Dolron.

Deze sessie is gebaseerd op de argumenten in The Future of Digital Data, Heritage and Curation in a More-Than-Human World (Fiona Cameron, London: Routledge, 2021). Het onderzoekt de toekomstige rollen en praktijken van erfgoedinstellingen, en erfgoed in de context van snelle technologische innovatie. De nadruk ligt op digitaal cultureel erfgoed, dat niet langer uitsluitend kan worden beschouwd als een product van menselijke expressie in digitaal formaat. Menselijk handelen, geassocieerde definities van erfgoed, drijfveren van erfgoedbehoud, het artefact en het authentieke moeten daarom worden herijkt. Concepten en termen voor nieuwe vormen van erfgoed als meer-dan-mens worden naar voren geschoven, en de notie van humanistische en mensgerichte erfgoedpraktijken, de huidige objectgerichte concepten en de conceptuele framing van gebruikers en producenten van historische gegevens als meer/anders-dan-mens worden ter discussie gesteld. De conclusie speculeert over de mogelijke toekomst van archivering als een gedistribueerde praktijk van transformatie, en onderzoekt de nieuwe erfenissen, institutionele rollen en verantwoordelijkheden die zouden kunnen ontstaan. Laura van Dolron zoekt in de sessies van vandaag naar verbindingen, ontwrichting, emotie en kwetsbaarheid. Gedurende de dag giet ze deze in een veelzeggende live column. Uniek en ter plekke geschreven.

10.00 - 11.00 Designing for Engagement (Auditorium) Sprekers: Alexandra Cunningham Cameron (Cooper Hewitt, Smithsonian Design Museum), Gerlinde Schuller (The World as Flatland)

Digitale technologie biedt kansen voor nieuwe vormen van erfgoedparticipatie, door gebruikers, publiek en gemeenschappen. Hoe verandert dit de rol van erfgoedinstellingen en de gebruikte methoden en technieken? Met haar onderzoeksproject The Infinite Narrative als uitgangspunt beschrijft informatie-ontwerper en datajournalist Gerlinde Schuller hoe complexe verhalen effectief gecommuniceerd kunnen worden en de betrokkenheid van gebruikers kan worden vergroot. Tijdens dit onderzoek ontwikkelde zij de methode Systematic Storytelling, een synthese van systeemontwerp en storytelling. Curator, auteur en designcriticus Alexandra Cunningham Cameron vertelt over haar ervaring met het creëren van engagement met digitale middelen voor Willi Smith: Street Couture, een project gewijd aan het leven en werk van de overleden Amerikaanse modeontwerper Willi Smith (1948-1987). Door gebruik te maken van gecrowd-sourcede en collaboratieve storytelling produceerde het multidisciplinaire Street Couture- team bekroonde digitale en fysieke ontmoetingen die persoonlijke agency aanmoedigen en spelen met de typisch gestructureerde museumervaring.

11:10 - 12:25 Rethinking Collecting (Auditorium) Sprekers: Hetty Berens (HNI), Martien de Vletter (Canadian Centre for Architecture), Jeftha Pattikawa, Erik Mul & Kitty Bogte (Nationaal Archief)

In deze sessie verkennen we oude en nieuwe benaderingen van het verzamelen en waarderen van erfgoed. In plaats van erfgoed te beschouwen als een neutrale en objectieve erfenis, hebben verzamelende instellingen de taak om zich af te vragen hoe keuzes worden gemaakt en wat de gevolgen daarvan zijn. Culturele instellingen houden hun verzamelgeschiedenis kritisch tegen het licht en onderzoeken waar de lacunes zitten. Zij vragen zich af of de tot dan toe gehanteerde verzamelmodellen nog toekomstbestendig zijn en aansluiten bij de huidige samenleving. Experts gaan met elkaar in gesprek over welke actoren en praktijken op basis van historisch verzamelbeleid werden buitengesloten, en hoe we tot een meer inclusieve opvatting van erfgoed kunnen komen. Ook komen alternatieve, participatieve benaderingen van verwerven aan de orde. Die laten een verschuiving zien van de beherende instelling als autoriteit, naar een bemiddelaar die nauw samenwerkt met gemeenschappen en grassroots initiatieven.

11.10 - 12.25 A Practical Guide to Linked Open Data (Room 1) Sprekers: Michelle Boon en Loïs Hutubessy (HNI), René Voorburg (KB)

Over Linked Open Data (LOD) is veel te zeggen en nog veel meer te doen. Hoe zet je als instelling de eerste stappen? Want tussen droom en daad staan wetten en praktische bezwaren. Het Nieuwe Instituut en de Koninklijke Bibliotheek (KB) laten zien hoe je collectiedata en de organisatie klaarstoomt voor LOD. Welke processen en producten zijn daarvoor nodig?

11.10 - 12.35 Reusing Heritage, the Living and Open Archive (Research Centre) Sprekers: Nienke van Schaverbeke en Kristina Petrasova (Beeld & Geluid), Eline de Graaf (HNI), Douglas McCarthy (Europeana Archives), Saskia Scheltjens (Rijksmuseum), Donna Verheijden, Maarten Zeinstra (Open Nederland), The Nehalennia.

Het Nieuwe Instituut stelt de Rijkscollectie voor Nederlandse Architectuur en Stedenbouw open via verschillende projecten en programma's. Dat heeft gevolgen voor de bruikbaarheid, toegankelijkheid en zichtbaarheid. Het aantrekken van nieuwe gebruikersgroepen, zoals makers en ontwerpers, die actief met een collectie aan de slag gaan, houdt een collectie levend. Welke toekomstscenario's zijn er mogelijk voor creatief hergebruik van erfgoedcollecties? Hoe kunnen erfgoedinstellingen en externe partners op een duurzame manier samenwerken om kennisuitwisseling te bevorderen? En welke rol kunnen makers daarin spelen? Tijdens deze panelsessie wordt onder andere teruggeblikt op tien jaar Rijksstudio, waarmee het Rijksmuseum meer dan 125 duizend objecten uit de collectie digitaal beschikbaar stelt. We bespreken het (inter)nationale belang van kennisuitwisseling rondom hergebruik, en blikken vooruit op de urgentie van archieven als levende en open kennisdomeinen.

11.10 - 12.35 2D to 3D - Adding a New Dimension to Digitizing Heritage (Oostkop). Spreker: Brittany Brighouse (HNI).

Fotografie is niet langer uitsluitend een 2D-medium. Digitalisering met behulp van fotografische technieken maakt ook 2.5D- en 3D-beeldproductie mogelijk. In 2021 werd het DigiLab ingericht voor de digitalisering van 2D-materiaal uit de Rijkscollectie voor Nederlandse Architectuur en Stedenbouw, maar voor de digitalisering van 3D-objecten, zoals maquettes, ontdekken we steeds nieuwe technologieën en toepassingen. Fotogrammetrie is een van die methoden die de laatste jaren steeds gemakkelijker en toegankelijker is geworden. Welke mogelijkheden biedt 3D-digitalisering voor een archief? Wat zijn de obstakels? Tijdens deze workshop bekijken we de mogelijkheden en beperkingen van 3D-scanning door zelf architectuurmodellen uit de Rijkscollectie te digitaliseren met behulp van een mobiel apparaat - vijf verschillende modellen, één apparaat.

11.00 - 12.10 The Dutch Approach to the Development of a Digital Heritage Infrastructure (mede-georganiseerd door DERA/NDE) (6de Verdieping) Sprekers: Enno Meijers (NDE), Bram Gaakeer (Ministerie van OCW), Laurens Sesink (Universiteit Leiden)

De Digitaal Erfgoed Referentie Architectuur (DERA) heeft als doel om de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed te realiseren met architectuurkaders. Hierbij is gekozen voor het gebruik van het oer-Nederlandse poldermodel, waarbij erfgoedinstellingen in de Architectuurraad zijn vertegenwoordigd en de DERA hebben vormgegeven. De essentie van de DERA is het faciliteren van samenwerkingen tussen de verschillende bronhouders, beheerders van infrastructuur en aanbieders van diensten. Vanuit het poldermodel worden actuele vraagstukken over samenwerking binnen de infrastructuur van digitaal erfgoed belicht en aangepakt. In deze panelsessie wordt besproken hoe de Architectuurraad omgaat met instellingsoverstijgende en -specifieke vraagstukken, en met verschuivingen in het businessmodel van kleine en grote erfgoedinstellingen. Is Nederland hierin een gidsland voor andere landen die samenwerking binnen de digitale erfgoedinfrastructuur willen bevorderen?

13.30 - 14.55 Strategies for Conservation of Analogue Archives (Research Centre).Sprekers: Marion Cinqualbre, Alfred Marks, Ellen Smit, in samenwerking met de restauratie-ateliers VANWAARDE, Art Conservation en Art Salvage en Hoogduin Papierrestauratoren.

De fotografische revolutie heeft ertoe geleid dat blauwdrukken, witdrukken, transparanten en acuten, al dan niet samengesteld uit zelfklevende folies, het DNA vormen van architectuurarchieven. De variëteit in papiersoorten, chemicaliën, formaten, gebruikssporen en verpakkingswijzen vormen grote uitdagingen bij de conservering van dit type archief. In deze sessie gaan we in op de historische context van het ontstaan van deze architectuurarchieven, en de ambities en methoden van conservering en restauratie. Met de Zips (zelfklevende plasticfolies) als speciale casus vragen we ons af welke richtlijnen en methoden voor conservering rechtdoen aan de enorme verscheidenheid en omvang van dit materiaal? Welke kennis is opgedaan en hoe vloeit deze terug in de praktijk?

13.30 - 15.50 Play with SPARQL (Oostkop) Sprekers: Wouter Beek en Thomas de Groot (Triply).

Het beheersen van SPARQL is een belangrijk als je met Linked Open Data aan de slag wilt gaan. Maar waar staat SPARQL eigenlijk voor? En hoe krijg je het onder de knie? Tijdens deze snelkooksessie leer je de basisbeginselen van SPARQL. Onder begeleiding van de experts van Triply maak je je eigen query! Voorkennis niet vereist.

13.30 - 14.55 (Auditorium) Reviewing 3D models: The Netherlands Pavilion Expo 2000. Speakers: Julia Noordegraaf (UvA), Susan Schreibman (Universiteit Maastricht), Leo Stuckardt (MVRDV), Hugo Huurdeman (Open Universiteit), Ania Molenda (HNI), Brittany Brighouse (HNI).

Sinds de introductie in de jaren zestig heeft 3D-modelleringssoftware zijn weg gevonden naar talrijke toepassingsgebieden. Hoewel het vermogen om denkbeeldige, bestaande en nieuwe ruimtes weer te geven het in verschillende domeinen zeer populair heeft gemaakt, brengen deze virtuele ruimtes nieuwe uitdagingen met zich mee voor hun behoud en toegankelijkheid buiten de context van onmiddellijk gebruik. Deze sessie brengt vertegenwoordigers van architectuur, cultureel erfgoed, historisch onderzoek en softwareontwikkeling samen om strategieën voor de productie, de archivering en het hergebruik van 3D-modellen te bespreken. De sessie focust zich op het 3D-model van het Nederlandse paviljoen voor de wereldtentoonstelling van 2000 in Hannover, ontworpen door MVRDV, en hoe dit model kan worden onderzocht, bestudeerd en geannoteerd in twee verschillende 3D-viewers: de door het Virtual Interiors-project ontwikkelde 3D-viewer voor wetenschappelijke analyse en de in het Pure3D-project gebruikte Voyager-webviewer voor 3D-modellen van artefacten.

13.30 - 14.55 Unwritten Rules (6e verdieping) Sprekers: Felicia Garcia (Local Contexts), Carolina Pinto (HNI), Cindy Zalm (NMVW).

Linked Open Data staan of vallen met toestemming en eigendom. Maar hoe gaan we om met erfgoed of culturele eigendommen van gemeenschappen die niet in staat zijn om op dergelijke infrastructuren in te grijpen? Er wordt onderscheid gemaakt tussen expliciet en impliciet eigendom. Expliciet eigendom is bijvoorbeeld het auteursrecht. Dit gaat vooral over wie de inhoud mag delen, bewerken en ervan (al dan niet commercieel) mag profiteren, en onder welke voorwaarden. Impliciet eigendom betreft de oorspronkelijke gemeenschappen waartoe de erfgoedobjecten of kennis behoren. Het besluitvormingsproces om de kennis of het erfgoed open te stellen, ligt nu voornamelijk bij de collectiehouders en niet bij de oorspronkelijke gemeenschappen, waardoor de behoefte ontstaat aan nieuwe manieren om agency en beheer te verdelen. Samen met Felicia Garcia van Local Contexts en Cindy Zalm van de Stichting Nationaal Museum van Wereldculturen (NMVW) wisselen we kennis uit over de zorg voor inheems cultuurgoed en open data.

16.00 - 17.00 Lancering The Other Interface (Auditorium) Sprekers: Gijs Broos (HNI), Dan Michaelson (Linked by Air).

Gijs Broos, programmamanager van Architectuur Dichterbij, en Dan Michaelson, partner van het ontwerpbureau Linked by Air, presenteren het nieuwe collectieplatform van Het Nieuwe Instituut: The Other Interface. In hun presentatie komen het design, de functionaliteiten van het nieuwe platform en de toepassing van Linked Open Data aan de orde. Daarnaast gaan zij in op de vraag hoe andere erfgoedinstellingen gebruik kunnen maken van deze data middels SPARQL Endpoint, en van de open-sourcecode waarmee het platform is gebouwd, om aan te kunnen haken bij een digitaal netwerk van erfgoedcollecties.