De Staat van EindhovenDe Staat van Eindhoven

De resulaten van de DATAstudio, een meerjarige samenwerking van Het Nieuwe Instituut en de gemeente Eindhoven in de periode 2015-2017.

Wereldwijd hebben veel steden de ambitie om hun stad schoner, veiliger en efficiënter te maken met behulp van data. Daarvoor worden digitale middelen ingezet die data verwerken, maar in toenemende mate ook data produceren. Het antwoord op steeds meer problemen, waaronder ook sociaalmaatschappelijke vraagstukken, wordt gezocht in het vergaren en analyseren van deze data. Er gaat echter nog weleens wat mis bij het bewaken en interpreteren van data. Bovendien zijn onderwerpen als eenzaamheid en sociale cohesie niet gemakkelijk in data te vangen. Een slimmere samenleving begint daarom niet bij het verzamelen van nog meer data of de ontwikkeling van betere technologie. Een slimmere samenleving begint bij het verzamelen en begrijpen van de vragen en behoeften die relevant zijn voor die samenleving. Het is deze opgave die in 2015 tot de kern is gemaakt van het programma van de DATAstudio. Hoe kunnen we wensen en veranderingen in de samenleving duiden en wat is de toegevoegde waarde van data daarin? Is het daarnaast mogelijk om het bewustzijn over het gebruik van data bij burgers te vergroten? In hoeverre kunnen we overheid en commerciële partijen tot meer transparantie over hun omgang met data bewegen? Welke nieuwe ontwerpvragen zijn dan nodig?

De samenwerking tussen het Het Nieuwe Instituut en de gemeente Eindhoven werd tijdens de Dutch Design Week 2015 als De Staat van Eindhoven gelanceerd. Tijdens de editie van 2017 is het programma afgerond met een bijdrage aan het World Design Event in de vorm van een Embassy of Data. In de loop van 2016 is hard gewerkt aan het ontwikkelen van een breed palet aan programmaonderdelen om het gesprek over data met zoveel mogelijk mensen te kunnen voeren. We concentreerden ons daarbij in eerste instantie op de Eindhovense volkswijken Woenselse Heide en de Tempel. Zo parkeerden we onze DATAbus in het Henri Dunantpark en haalden bij bewoners verhalen op om behoeften te peilen, vroegen we leerlingen van basisschool De Tempel om hun ervaringen over de omgeving van de school op een digitale kaart te plaatsen en organiseerden we meerdere keren het laagdrempelige hoorcollege De macht van je muisklik over de impact van big data. Verhalen werden geanalyseerd en gekoppeld aan beschikbare data om de bevindingen daarna in meerdere workshops en lezingen ook met ambtenaren, ontwerpers, dataspecialisten, wetenschappers en burgers te bespreken en naar vervolgacties te vertalen.

Het programma had logischerwijs tijd nodig om op stoom te komen. Het onderwerp is zeer actueel, maar uitermate complex. Bovendien wordt het gesprek over de slimme samenleving vooral door experts aan de hand van allerlei technologische oplossingen gevoerd. De meerwaarde van de DATAstudio lag dan ook in het doelbewust verbinden van regionale, nationale en internationale netwerken en kennis om eenzijdig gevoerde discussies open te kunnen breken. Er werden innovatieve interventies geïntroduceerd voor het verenigen en mobiliseren van inwoners om in gezamenlijkheid tot nieuwe ontwerpvragen te komen. Een slimmere samenleving gaat namelijk niet alleen over het creëren van een schonere, veiligere en efficiëntere stad, maar juist over het realiseren van een sociale stad. Een inclusieve samenleving waarin inwoners geen leidend voorwerp zijn, maar in samenspraak met overheid, ondernemers, non-profit organisaties en kennisinstellingen nadenken over de meerwaarde van data en oplossingen voor het verbeteren van de stad.

Het programma werd afgerond met een digitale publicatie waarin Dan Hill, Anab Jain, Sukanya Krishnamurthy, Klaas Kuitenbrouwer, Ekim Tan en Linda Vlassenrood (red.) het werk binnen de DATAstudio in een bredere context plaatsen.