ConviviumConvivium

Europa staat voor een aantal urgente veranderingen en uitdagingen: van klimaatverandering en bodemuitputting tot waterschaarste en verstoorde voedselsystemen. Tegelijkertijd verandert ook de sociale samenstelling van gemeenschappen in Europa, bijvoorbeeld door migratie en (culturele) uitwisseling. Voedselcultuur — en samen koken en eten in het algemeen — kan mensen met elkaar verbinden, juist waar sociale, culturele of politieke factoren tot verdeeldheid kunnen leiden.

Net zoals Bauhaus of the Seas Sails, een ander Europees project waar het Nieuwe Instituut bij betrokken is, bouwt Convivium voort op de principes van de New European Bauhaus (NEB). Het brengt wetenschap, technologie, kunst en cultuur samen om voedselcultuur centraal te stellen in het dagelijks leven van Europese gemeenschappen.

Het project werkt toe naar de volgende doelstellingen:

• Om voedselerfgoed, en cultureel erfgoed in bredere zin, op nieuwe manieren te benaderen.
• Om traditionele, duurzame voedselpraktijken nieuw leven in te blazen.
• Om in kaart te brengen hoe voedselerfgoed invloed heeft op cultuur, identiteit, inclusie, de economie en toerisme, maar ook onderlinge concurrentie tussen regio’s en landen.
• Om inwoners een eigen rol te geven in voedselcultuur door hen met hun directe gemeenschappen te verbinden.

Voor de Nederlandse bijdrage aan het project werkt het Nieuwe Instituut samen met de Universiteit Utrecht, specifiek om de onderzoek te doen naar de rol die tuinen en keukens kunnen spelen in de steden van de toekomst, hetgeen samenkomt in The Open Garden en The Open Kitchen. Naast Convivium-locaties in Coimbra (Portugal), de Lofoten (Noorwegen), Gdańsk (Polen), Vlaanderen en de Baskische regio’s (Frankrijk, Spanje), spitst de Nederlandse bijdrage zich toe op Rotterdam en Vlaanderen. Het onderzoeksteam bestaat onder andere uit Rick Dolphijn (UU), Kevin Lai (UU), Justyna Jakubiec (UU) en Pia Canales (Nieuwe Instituut).

Met ontwerp- en veldonderzoek richt The Open Garden zich op gemeenschappelijke tuinen en de mogelijkheiden en uitdaginfen die zij bieden. Het project wil deze gedeelde tuinen anders benaderen, en ze zien als multiculturele plekken van zorg en ecologische regeneratie.

The Open Kitchen is een design- en onderzoeksproject dat op zoek gaat naar nieuwe manieren waarop het erfgoed van 'soup kitchens' (gaarkeukens) nieuw leven ingeblazen kan worden. Nieuwe benaderingen hiervan worden onderzocht, ontwikkeld, getest en vervolgens opnieuw bijgesteld, om uiteindelijk tot een ontwerp te komen voor een fysiek prototype van een open keuken bij het Nieuwe Instituut. Het onderzoekt daarmee hoe dergelijke keukens inclusieve en diverse gemeenschappen in Europa kunnen ondersteunen — zowel menselijk als meer-dan-menselijk.

Het door het Nieuwe Instituut ontwikkelde Zoöp-model vormt het hart van het Convivium-project. Het project gebruikt de Zoöp benadering om convivialiteit niet alleen vanuit menselijk perspectief te bekijken. Door ook te kijken naar niet-menselijk leven zoals planten, dieren en bacteriën, werkt het project aan manieren van samenleven die alle vormen van leven ten goede komen.