Nieuwe Instituut
Nieuwe Instituut

Huis Sonneveld

Zoöp-observatie: Groot en klein hoefblad

20 maart 2023

Vorige week is de strook langs de Jongkindstraat eindelijk ingeplant met een meidoornhaag, een aantal heesters en een zevental vaste bodembedekkers. Bij de selectie van deze bodembedekkers heeft de Dienst Stadsinrichting van de gemeente Rotterdam erop gelet dat voldoende soorten ook wintergroen blijven, zodat de plantenvakken er in geen enkel jaargetijde volkomen troosteloos bij liggen. Vier van de zeven ingeplante soorten zijn wintergroen (gevlekte dovenetel, schuimbloem, ruw parelzaad en rotsooievaarsbek), de drie overige (herfstanemoon, loodkruid en duizendknoop) niet.

Deze soorten hebben met elkaar gemeen dat ze absoluut niet op het menu van de konijnen staan die de Jongkindstraat oversteken om in de Nieuwe Tuin te foerageren. Mazzel voor menselijke passanten en bezoekers van de Nieuwe Tuin die geen aangevreten bodembedekkers te zien zullen krijgen, maar pech voor konijnen op zoek naar een gevarieerd dieet. De ingeplante vakken met bodembedekkers zijn aan de achterzijde niet ingesloten met natuurstenen banden en zullen dus te zijner tijd naadloos overlopen in de wilde begroeing van de Nieuwe Tuin. Ik ben benieuwd hoe dat gaat uitpakken.

Pestwortel

Onder die wilde begroeiing vallen onder andere groot en klein hoefblad - twee soorten die niet wintergroen zijn maar zich eind maart al wel opzichtig beginnen te vertonen. Van groot hoefblad (Petasites hybridus) breken nu vanuit de wortelstok de rozeachtige bloemhoofdjes open. Daarna komen bij deze plant pas de bladeren die, zoals de naam doet vermoeden, aardig groot worden. De eerste zich ontkrullende bladeren, nog bescheiden in omvang, zijn al zichtbaar. Hoewel het behoort tot een compleet ander plantengeslacht, verschijnen ook bij klein hoefblad (Tussilago farfaro) eerst de bloemen en vervolgens pas de bladeren. Dat wordt Naaktbloei genoemd, een verschijnsel dat bij heesters trouwens veel minder uitzonderlijk is.

Wat groot en klein hoefblad verder met elkaar gemeen hebben zijn de zeer lange wortelstokken; pogingen om groot en klein hoefblad volledig uit een tuin te verwijderen zijn vaak tot mislukken gedoemd. Enkele oude namen voor groot hoefblad zijn veelzeggend: allemansverdiet en pestwortel. En o ja: zowel groot als klein hoefblad staan op het menu van de konijnen, al zijn ze meer een hapje tussendoor dan een favoriet hoofdgerecht.

Kunstenaar Frank Bruggeman beschrijft in samenwerking met onderzoeker en auteur Peter Zwaal wat hij zoal in De Nieuwe Tuin ziet gebeuren sinds het voorjaar van 2022, toen het Nieuwe Instituut officieel een zoöp werd.

Lees meer observaties

Nieuwsbrief

Ontvang als eerste uitnodigingen voor onze events en blijf op de hoogte van komende tentoonstellingen.