Bogomir Doringer

In het kader van The Hoodie hebben Het Nieuwe Instituut en curator Lou Stoppard verschillende kunstenaars uitgenodigd om vanuit hun eigen perspectief en praktijk met een nieuw kunstwerk te reageren op de thematiek van het project. Bogomir Doringer gaat in zijn inbreng in op de vele verschillende verbeeldingen en representaties van de hoodie in de media en verbindt deze aan zijn langlopende onderzoek naar vraagstukken met betrekking tot privacy en surveillance.

In een reeks video-essays in de tentoonstelling en een online bijdrage maakt Bogomir Doringer een collage van eigen nieuwe beelden, bestaande journalistieke of documentaire footage en legendarische momenten uit de populaire digitale cultuur waarin hoodies een rol spelen. Op geheel eigen wijze biedt Doringer zo ook een blik in de rijke (beeld)research die aan The Hoodie vooraf is gegaan.

Een deel van de installatie kwam tot stand met behulp van een machinelearning-netwerk dat nieuwe data kan voortbrengen. Voor de tentoonstelling werden 50.000 afbeeldingen van hoodies gebruikt om deze kunstmatige intelligentie te trainen in het genereren van nieuwe 'hoodie-beelden', zoals je die hier op het scherm ziet.

"Dit deel van het werk benadrukt hoe veranderlijk en onvoorspelbaar een verhaal over de hoodie kan zijn. Het laat zien wat een grotesk, griezelig en gruwelijk karakter zo'n narratief heeft," legt Doringer uit.

"Een hoodie is, misschien naast de boerka en de bivakmuts, het meest besproken kledingstuk van tegenwoordig. Het laveert voortdurend heen en weer tussen een soort erotische spanning (Eros) en angst (Thanatos). Buiten zijn vele praktische eigenschappen, bezit de hoodie (of een andere kap of capuchon) een bijna magisch vermogen om de drager te doen transformeren, te beschermen of zich krachtiger te laten voelen. Het stelt iemand in staat om buiten te sluiten of juist te verbinden, zoals een masker dat ook doet. Er schuilt iets ironisch in het gegeven dat hoodies op grote schaal geproduceerd worden en populair worden gemaakt door de media. Voor veel mensen is dit mainstream kledingstuk immers de enige 'veilige haven' die ze zich kunnen veroorloven. De hoodie biedt een beetje beschutting in een tijd waarin privacy een voorrecht is dat maar aan een enkeling is voorbehouden en identiteiten door technologie worden bijgesteld en uitgebuit."

Rijk vooronderzoek zichtbaar maken

Een van de beoogde doelstellingen van The Hoodie is om bezoekers - met behulp van de veelzijdige mix van stemmen en perspectieven van de kunstenaars, werken, documentatie en objecten die in het project zijn opgenomen - verhalen te vertellen waarmee ze zich kunnen identificeren, maar hen ook te verrassen met informatie en inzichten die ze nog niet kenden. In de aanloop naar het uiteindelijke project heeft curator Lou Stoppard uitgebreide (beeld)research gepleegd, waarbij ze een zo mogelijk nóg grotere hoeveelheid aan bronnen verzamelde dan in de tentoonstelling en op de website kan belanden. Met name digitale vondsten bleken moeilijk naar de context van een fysieke presentatie te vertalen, terwijl daar wel heel waardevolle nuanceringen en verrijkingen van het overkoepelende verhaal uit naar voren komen. In de werkopdracht die Stoppard en Het Nieuwe Instituut aan Doringer hebben verstrekt is al snel het ontsluiten van een deel van dit rijke vooronderzoek opgenomen. De research/redactie voor het materiaal van Doringers films is vervolgens een samenwerking tussen de kunstenaar en de curator geworden, die Doringer ten slotte vanuit persoonlijke visie en interpretaties heeft vertaald naar zijn video-essays.

'De politiek van het gelaat'

Zijn eerdere project _FACELESS_ was een belangrijke aanvullende motivatie voor de samenwerking met Bogomir Doringer. Deze studie naar beeldcultuur en het verdwijnen of verbergen van gezichten in de samenleving van na 9/11 resulteerde in een grote reizende groepstentoonstelling waarin experts uit verschillende werkvelden samenkomen, die ieder op hun eigen wijze in aanraking komen met 'de politiek van het gelaat'. Het onderwerp van de hoodie is een onvermijdelijk onderdeel geweest van het onderzoekstraject, maar is hierbinnen nog niet specifiek uitgediept. Daarom is Doringer gericht gevraagd om zijn onderzoek juist in deze richting toe te spitsen en door te zetten.

Bogomir Doringer

Bogomir Doringer (Belgrado, Servië, 1983) is een kunstenaar die werkt vanuit een fascinatie voor het achterhalen en onderzoeken van de uiteenlopende maatschappelijke verschijnselen die voortkomen uit sociaal-politieke interactie. Tussen 2012-2015 was hij curator van een internationale reeks tentoonstellingen en evenementen met de titel FACELESS. Dat project werd geïnspireerd door zijn interesse in de steeds terugkerende aanwezigheid van verborgen gezichten in de samenleving van na 11 september 2001. Momenteel promoveert hij als artistiek onderzoeker aan de Universität für angewandte Kunst in Wenen met het lopende onderzoeksproject "I Dance Alone" dat vanuit een vogelperspectief kijkt naar clubbing als een weerspiegeling van sociale en politieke veranderingen. Doringer woont en werkt in Amsterdam.

Het nieuwe werk van Bogomir Doringer is in het kader van de tentoonstelling The Hoodie ontwikkeld in opdracht van Het Nieuwe Instituut en werd mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Mondriaan Fonds. De research/beeldredactie heeft plaatsgevonden in samenwerking met Lou Stoppard.

Digitale Cultuur De digitale cultuur komt voort uit de netwerktechnologieën die inmiddels tot in bijna alle domeinen van onze samenleving zijn doorgedrongen. Deze technologieën - van computers, databases, protocollen en algoritmen tot de online omgeving van het internet - hebben ontwerpprocessen, productiesystemen en de achterliggende geopolitieke en economische contexten ingrijpend doen veranderen. Ze brengen beelden, objecten en ruimten voort. En ze zijn tegelijkertijd media en infrastructuur, instrument, werkmateriaal, ruimtelijke voorwaarde of aanstichter.