Paolo Cirio on Surveilling Surveillers Paolo Cirio on Surveilling Surveillers

Sinds Edward Snowden heeft onthuld hoe alles en iedereen voortdurend wordt gemonitord en hoe persoonlijke data worden opgeslagen, doorzocht en geanalyseerd, zijn we ons meer dan ooit bewust van het internet als gesurveilleerde ruimte. Tegelijkertijd beschikken we vaak niet over de technieken en skills om online surveillance te herkennen of te begrijpen.

In de Reading Room van 26 november 2015 liet kunstenaar en hacker Paolo Cirio zien hoe de mechanismen achter online surveillance via artistieke interventies zichtbaar kunnen worden gemaakt. Met het publiek werd een discussie gevoerd over 'the right to be forgotten', een recente maatregel waarbij Google kan worden verzocht om persoonlijke informatie uit zoekresultaten te verwijderen.

De avond begon met een interventie op straat. Op de gevel van Het Nieuwe Instituut plaatsten Paolo Cirio en het publiek voor het eerst in Rotterdam twee _Street Ghosts_: onscherpe afbeeldingen van personen die ook te zien zijn bij het gebouw via Google Street View. De _Street Ghosts _bevinden zich precies op de plek waar de foto's ooit zijn genomen door de camerawagens van Google. Deze 'spoken' confronteren ons met de aanwezigheid van alle camera's om ons heen. We worden overal gezien.

Na de interventie gaf Paolo Cirio op de zesde etage van Het Nieuwe Instituut uitleg over zijn werk. Het publiek was zelf te zien op monitorschermen, maar kon van bovenaf ook de stad in de gaten houden. Nadat Paolo Cirio het onderwerp van de Reading Room, 'the right to be forgotten' had toegelicht, werden cases uit het Google Transparency Report samen met het publiek gelezen en beoordeeld. Vervolgens werden de cases die door het publiek 'vergeten' dienden te worden symbolisch vernietigd in de papierversnipperaar.

Respondenten Evelyn Austin (Bits of Freedom) en Daniël de Zeeuw (PhD Amsterdam School for Cultural Analysis) hadden vanuit hun achtergrond vragen voorbereid. Evelyn Austin vroeg Paolo Cirio vanuit welk domein wij verandering kunnen verwachten op het gebied van digitale vrijheid. Komt dat vanuit de politiek, van bedrijven of van burgers? Daniël de Zeeuw vroeg hoe wij de relatie tussen social media en online anonimiteit kunnen begrijpen: aan de ene kant streven we naar een online sociaal leven waarbij we allesbehalve anoniem zijn, en aan de andere kant willen we onze privacy waarborgen.

De lezing en het gesprek zijn via Soundcloud te beluisteren, bovenaan deze pagina.

Paolo Cirio is kunstenaar en stelt in zijn werk hedendaagse onderwerpen ter discussie zoals privacy, auteursrecht, economie en democratie. Hij voerde zijn _Street Ghost_ project eerder uit in diverse steden in Europa en de Verenigde Staten. Op de website van The Guardian kun je meer lezen en zien over 'the right to be forgotten'.

Paolo Cirio is kunstenaar en stelt in zijn werk hedendaagse onderwerpen ter discussie zoals privacy, auteursrecht, economie en democratie. Deze gebieden worden steeds ingrijpender beïnvloed door social media en andere communicatienetwerken. In zijn werk maakt hij gebruik van allerlei soorten media: van posters, installaties en video's tot online performances en interventies in de publieke ruimte. Cirio exposeerde in verschillende internationale musea en instellingen en won diverse prestigieuze prijzen.

De Reading Room is een serie avonden waarin eigentijdse vormen van lezen worden onderzocht. Het is een plek om de wereld met zijn talloze talen, tekens en systemen te vertalen en te ontcijferen - ook ideeën en dingen die niet makkelijk te identificeren, laat staan te lezen zijn. In kleine setting wordt onder leiding van een onderzoeker, ontwerper of denker gereflecteerd op een tekst, een ontwerp, een object, een reeks beelden of data. De Reading Room biedt ruimte aan intieme en provocatieve gesprekken.