Op zoek naar het Pluriversum
Het is herfst, de hitte van de zomer voelt als een herinnering op de huid. De schaduwen worden langer, de zon staat laag, het voelt fris. Het is tijd om de laatste gewassen van het land te halen. Nu, aan het eind van de dag, is het tijd om terug te kijken naar wat we hebben gedaan, wat we hebben geleerd. Tegelijkertijd bereiden we ons voor op de winter die komen gaat en kijken we verder vooruit: kunnen we aan een toekomst werken die ook daadwerkelijk toekomst heeft? De Canadese Inheemse schrijver Leanne Betasamosake Simpson zegt: "(&) Hoe we leven, hoe we organiseren, hoe we ons tot de wereld verhouden - het proces - geeft niet alleen vorm aan verandering, het ís de transformatie. Het hoe vormt, geeft gestalte aan het nu. Het hoe verandert ons." Wong en Krier's pluriverele gids Arturo Escobar zegt het zo: "We moeten ons vermogen om de toekomst te verbeelden herpakken om, wat designdenker Tony Fry 'defuturing' noemt, te bestrijden. Met defuturing geeft Fry een woord aan dat ontwerpers al eeuwenlang bijdragen aan omstandigheden die de toekomst de pas afsnijden."
Aslı Hatipoğlu / Sourdough Revolution, Kombucha Culture
2020-ongoing, Maastricht and other locations
Kunstenaar, wever en kok Aslı Hatipoğlu onderzoekt de relatie tussen mensen en microben. De keuken is haar laboratorium. Eten maken en delen levert altijd verhalen op. Hatipoğlu bouwt aan een wereld waarin ze psychologie, geschiedenis, ecologie, spiritualiteit en wetenschap combineert en zo tot nieuwe recepten komt. Bij het ontwikkelen van een kombucha-cultuur vormt zich een vel: dit roept vragen op over de scheiding tussen binnen- en buitenwereld. Bemiddelt die tussenlaag - dat vel - tussen binnen en buiten? Zijn gevoelens en ervaringen te lezen in deze huid?
Severine Amsing / 6 Hours, 12 Minutes and 36 Seconds
2018, Isle of Mull
Toen Severine Amsing gevraagd werd om het landschap van het Schotse Isle of Mull te vertalen in een weefsel, zag ze vooral schapen, zee, eb en vloed. Ze besloot om met lokale wol het hoogteverschil tussen eb en vloed te weven, op de dagen dat ze daadwerkelijk in de weverij aan het werk was. Je kijkt naar die diepste in- en uitademing van de zee bij Mull: 427 centimeter. Na Mull besloot Amsing meer variaties tussen eb en vloed te weven. Het grootste verschil vond ze aan de kust van Jersey (VK). Om zichtbaar te maken wat deze enorme beweging van water betekent, hees ze - als performance - het 12 meter lange doek omhoog langs de gevel van haar Amsterdamse studio. De kijkers werden er stil van.
Mae-ling Lokko / Thresholds of Return
2015-2016, Ghana
Architectuurwetenschapper Mae-ling Lokko werkt met biobased materialen. Haar werk Thresholds of Return is een van Ghanees kokosnootafval gemaakte poort. Deze doorgang verwijst naar de Door of No Return in Elmina (Ghana), waardoor de tot slaaf gemaakten Afrika moesten verlaten. Mae-ling's boodschap geeft hoop - er zijn plekken en manieren van weten waar we naar terug kunnen keren.
Melle Smets, Klaas Burger, Bart Groenewegen, Ayse Yalçinkaya Budakler / Huis van de Toekomst / Feest van de Eenvoud
2020-2030, Rotterdam
Stel je voor dat we alle energie die we gebruiken, met ons eigen lichaam zouden moeten opwekken. Hoe zou het leven er dan uitzien? Hoe zouden we ons huishouden organiseren? Vanuit een winkelpand in de Rotterdamse buurt Bospolder-Tussendijken, werkt het Huis van de Toekomst samen met de buren aan een fossielvrije toekomst. Veel inwoners uit deze arbeidersbuurt komen van elders. Ze brengen waardevolle kennis mee, die Klaas Burger verzamelt in de buurtgesprekken die hij organiseert. Melle Smets zet - in samenwerking met Kris de Decker- deze kennis om in aanstekelijke prototypes. Deze oplossingen en apparaten jagen het gesprek over de energietransitie aan. Ondertussen steekt Bart van Bakkerij de Eenvoud de buurtoven aan en bakt iedere woensdag brood, samen met Ayse Yalçinkaya Budakler en andere vrouwen uit de buurt.
Tony & Judy Gibson / Can Doers' Power Tool Kit
1977, Nottingham
Schrijver, radiojournalist en buurtactivist Tony Gibson ontwikkelde in de jaren 1970 de Planning for Real-methode, een praktische gereedschapskist die de kwaliteit van het maken van plannen en het nemen van besluiten op buurtniveau kan verhogen. Het hart van deze methode wordt gevormd door een grote maquette waaraan iedereen uit de buurt meebouwt. Want als je (mede-)eigenaar van dit schaalmodel bent, dan ben je ook eigenaar van de gezamenlijke toekomst. Gibson voegde prikkelende filters toe om het proces op scherp te zetten, zoals: nu/straks/later, of: lenen/maken/vinden/ huren/kopen. Wong en Krier kwamen deze methode op het spoor toen ze Tony's dochter Judy spraken. Zij woont op Isle of Erraid in Schotland en is de buurvrouw van Miek Zwamborn die je elders in deze tentoonstelling tegenkomt. Zo vader zo dochter: net als Tony is Judy zeer betrokken bij allerlei lokale initiatieven en organisaties.
School of Mutants (Hamedine Kane, Stéphane Verlet-Bottéro, Valérie Osouf, Boris Raux) / All Fragments of the Word Will Come Back Here to Mend Each Other
2021-ongoing, Senegal / France
Als je op zoek gaat naar een post-koloniale toekomst, dan wordt duidelijk hoezeer kennis en macht met elkaar verbonden zijn. School of Mutants werd in 2018 opgericht en bestaat uit een groeiend netwerk van kunstenaars, makers, denkers, activisten en curatoren. Door middel van onderzoek, veldwerk en het organiseren van publieke discussies, brengt School of Mutants ondergesneeuwde verhalen van Afrikaanse/ zuidelijke vrijheids- en solidariteitsbewegingen naar boven. Geïnspireerd door het Batoutovolk, door Édouard Glissant tot leven gewekt in zijn roman Sartorius, suggereren de filmfragmenten ontmoetingen tussen plekken, verhalen en momenten. Die verhalen verbinden Dakar met Taiwan, Mauritanië, Martinique, Guadeloupe, Calais, Guangzhou, Hongkong en de Marokkaanse kust. School of Mutants doet haar naam eer aan: geen presentatie of interventie is hetzelfde. De 'mutants' evolueren, veranderen, passen zich aan.
Anne van Leeuwen / Bodemzicht, Regenerative Farm
2019-ongoing, Nijmegen
Op een boerderij staan de relaties tussen mens, dier en andere levende wezens op scherp. En dat is precies waarom onderzoeker en activist Anne van Leeuwen er zelf een begon, samen met haar vriend. Bodemzicht is een regeneratieve boerderij, dat betekent dat verbetering van de grond vooropstaat. Het telen van gewassen en het houden van kippen die het land omwoelen en bemesten en eieren leggen dragen daaraan bij. En ja: groenten en eieren worden ook verkocht. Winst op meerdere fronten dus. Maar hoe werk je samen met kraaien die aan de ene kant eieren stelen, maar aan de andere kant alarm slaan als er roofvogels in de buurt zijn? En dat is nog maar een van de vele relationele dilemma's die spelen tussen mens en 'natuur'. De complexe en wederzijds ondersteunende relaties tussen mensen en andere levende wezens vormen het materiaal van een Zoöperatie, kortweg Zoöp. Dit is een organisatievorm waarin mensen en anders-dan-menselijk leven samenwerken. Bodemzicht is een Zoöp in wording, Het Nieuwe Instituut is al een Zoöp. Meer over de Zoöp vind je elders in het gebouw en in de tuin.
Bodil Ouédraogo / Regard sur le Présent
2019, Amsterdam / Burkina Faso
Modeontwerper Bodil Ouédraogo zoekt in haar werk naar nieuwe combinaties van bestaande culturele stijlen. Haar eigen biculturele achtergrond jaagt dit onderzoek aan: haar vader komt uit Burkina Faso, haar moeder uit Nederland. Hoe kan een mix van bestaande stijlen resulteren in een compleet nieuwe identiteit? Ouédraogo: "De identiteit van een persoon wordt bepaald door vele factoren en invloeden. Ze is gelaagd, complex en verleidelijk, als een kleurrijk weefsel van verschillende draden." Ouédraogo's werk is een aanstekelijke materialisatie van deze complexiteit.