Het ontwerp van het socialeHet ontwerp van het sociale

Op 21 juni 1999 werd kunstenaar Peter Giele over de Amstel naar zijn graf gevaren. Een bonte botenparade begeleidde de open kist waarin Giele lag, met een breekijzer op zijn borst. Later die dag stond de legendarische club Roxy in lichterlaaie.

Met dj Eddy De Clercq en uitgever Arjen Schrama was Giele eind jaren tachtig de belangrijkste oprichter van de Roxy. Geboortegrond van de housemuziek in Nederland. Springplank voor een nieuwe generatie musici, kunstenaars en ontwerpers. Een plek waar bezoekers met het grootste plezier van gedaante of genderidentiteit wisselden. Vrijheid en verbeelding waren er aan de macht.

De aanstekelijke cocktail van muziek, dans, erotiek, theater en ontwerp paste in een langere geschiedenis. Steeds nieuwe generaties naoorlogse kunstenaars hebben de stad gebruikt als culturele ruimte en veranderden zo de samenleving. Roxy is vaker vergeleken met het visionaire project New Babylon van kunstenaar Constant. Die werkte tussen 1956 en 1969 aan het ontwerp voor een stad die de hele aarde omspande en waar machines het werk zouden doen. De mens was vrij om te reizen en te spelen. 

Ook de anarchistische protestbeweging Provo was een voorloper. Speels kunstenaarsverzet werd gekoppeld aan een uitgesproken politieke en maatschappelijke agenda. Tegen consumentisme, voor een ecologische levenswijze. Provo werd een inspiratie voor de kraakbeweging. Jonge kunstenaars zagen hoe zij een plek konden claimen voor hun werk, ideeën, ateliers en ontmoetingen.

In een Amsterdams kraakpand initieerde Peter Giele de galeries Amok en Aorta, beide door kunstenaars gerund. Het bleken vingeroefeningen voor de Roxy die hij een paar jaar later opende en waar ruimte moest zijn 'voor de ontplooiing van relaties, fantasieën en ideeën ter uitzaaiing en volwording van de creatieve gedachte.'

De korte documentary Roxy (2022) door Juha van 't Zelfde is te bekijken op YouTube.