Het ontwerp van het sociale
Het zijn idealisten die in de jaren 1920 de grondslag leggen voor De Ploeg, een landbouwkolonie annex weverij in het Brabantse Best. Sommigen zijn religieus geïnspireerd, anderen socialist, anarchist of pacifist. Of een beetje van alles. Hun Coöperatieve Productie- en Verbruikersvereniging moet het symbool worden van een nieuwe levenswijze. Zo kort na afloop van de Eerste Wereldoorlog willen de initiatiefnemers hun visie op de wereldgemeenschap koppelen aan een collectieve manier van werken en bestaan.
Eenmaal gevestigd in Bergeijk staakt men de onrendabele landbouwactiviteiten. De Ploeg gaat zich helemaal toeleggen op textielproductie. Met geweven gordijnstoffen profileert het bedrijf zich al snel als een voorloper in de interieursector. De stoffen zijn licht, helder van kleur en grafisch. Ze passen in het beeld van de modernistische architectuur en de nieuwe mens: vrij, onafhankelijk, wars van alles waar het verleden voor stond.
Onderzoeker Hetty Berens presenteert samen met ontwerper Rudy Guedj het proces en onderzoek achter de kamer "De Ploeg in Bergeijk"
De Ploeg zoekt samenwerking met vooruitstrevende architectenorganisaties als De 8 en Opbouw en met de Stichting Goed Wonen. Landschapsarchitect Mien Ruys en architect Gerrit Rietveld werken in de jaren vijftig aan het ontwerp van een park met daarin een nieuw fabrieksgebouw. Niet het prestige van het bedrijf maar het welzijn van de arbeider staat in hun ontwerp centraal.
Om het voortbestaan van de ideologie te waarborgen, wordt in 1957 de Stichting Werkgemeenschappen Bergeijk opgericht. Halverwege de jaren zestig organiseert die een reeks architectencongressen. Architecten, activisten en wetenschappers discussiëren in de fabriek over het ontwerp van betere leefomgevingen en de noodzaak van experiment en bewonersparticipatie. Toch komen gaandeweg zowel de ideële grondslag van de woon/werkgemeenschap als de financiële positie van het bedrijf onder druk te staan. Het lukt om de fabriek overeind te houden en nog altijd produceert De Ploeg hoogwaardige, ambachtelijk gemaakte meubel- en gordijnstoffen.
Een digitale versie van de gebundelde verslagen van de conferenties die in De Ploeg zijn gehouden, kunt u hieronder downloaden.
Concept, onderzoek en ontwerp: Rudy Guedj
Onderzoek en teksten: Hetty Berens
Dit project werd mogelijk gemaakt dankzij:
Volkskracht logo
Zabawas logo
BPD logo