Het ontwerp van het socialeHet ontwerp van het sociale

Ontwikkel goede, betaalbare woningen voor iedereen. Juist voor mensen die het niet breed hebben. Verspil daarbij zo min mogelijk materialen en benut actuele kennis in het ontwerp- en bouwproces. Onderzoek aan welke essentiële vereisten een woning nu moet voldoen.

Gezien het tekort aan goede en betaalbare woonruimte zouden het speerpunten in het huidige kabinetsbeleid kunnen zijn. Maar het concept van de minimumwoning, en de sociale ambities achter het idee, zijn al een eeuw oud. Voortbouwend op de strijd van uiteenlopende partijen zoals de suffragettes was het een groep vooruitstrevende, internationaal georiënteerde architecten rond het tijdschrift De 8 en Opbouw die als brandpunt van vernieuwing binnen de ontwerpdisciplines fungeerde.

Sociale ongelijkheid, armoede, werkloosheid en woningnood kenmerkten het crisisklimaat van de jaren 1920/30. Architecten als Oud, Stam, Van Tijen en Rietveld bepleitten de noodzaak van een radicale verandering binnen hun eigen vak, en in de samenleving. De minimumwoning zagen zij als een functioneel alternatief voor de volkshuisvesting van dat moment. Nieuwe materialen en technieken en standaardisering in het bouwproces konden ervoor zorgen dat er voor iedereen een betaalbare, goede woning zou zijn.

Aanvankelijk was er vooral buitenlandse belangstelling. Getuige bijvoorbeeld de bouw van verschillende minimumwoningen in een modelwijk in Stuttgart. Uiteindelijk kreeg het idee ook in Nederland voet aan de grond. In opdracht van de gemeentelijke Woningdiensten van Rotterdam en Amsterdam zijn diverse projecten gerealiseerd.

De actuele belangstelling voor het 'tiny house' heeft raakvlakken met de minimumwoning. Maar waar de minimumwoning zou bijdragen aan de emancipatie van een complete maatschappelijke klasse, is het kleine huis toch vooral een individualistisch en eerder ecologisch gemotiveerd antwoord op de verkwistende praktijk van bouwen, wonen, consumeren en leven.

Concept, onderzoek, ontwerp en video's: Golnar Abbasi en Arvand Pourabbasi (WORKNOT!)

Onderzoek en teksten: Suzanne Mulder, Golnar Abbasi en Arvand Pourabbasi