Benno Premsela Lezing 2015 Benno Premsela Lezing 2015

De stad is de plek bij uitstek waar complexe informatiestromen samenkomen en worden georganiseerd. Het gaat daarbij zowel om mensen (bewoners, toeristen) als om niet-menselijke componenten (gebouwen, wegen, auto's, et cetera). Virtuele netwerken zijn inmiddels uitgegroeid tot een megastructuur van planetaire omvang en vormen een onlosmakelijk onderdeel van de stad. Deze ontwikkeling maakt het urgent de fysieke en de virtuele stad als een totaliteit te benaderen en dus als een gezamenlijke opgave voor architecten, productontwerpers en ontwerpers van het digitale.

Er is echter een nog fundamentelere verandering op komst. Software, sensoren en algoritmen maken de stad sensitief en creëren zo een nieuwe partij die een plek aan de ontwerptafel opeist: de slimme stad zelf. De mens zal ook niet meer de dominante gebruiker van het internet zijn. Die rol wordt overgenomen door intelligente 'dingen' die naar hartenlust communiceren met personen en andere objecten om zo autonome beslissingen te kunnen nemen.

Het is niet langer uitsluitend menselijke intelligentie die vorm geeft aan de stad en de stad is ook niet meer alleen voor ons. Bratton stelt dat de notie van het Antropoceen - kortweg het huidige geologische tijdperk waarin de mens dominant zou zijn - geen stand houdt wanneer we de filosofische en praktische implicaties van een alles doordringende kunstmatige intelligentie in ogenschouw nemen. Waar de ontmoeting tussen het mensgemaakte en het artificiële te wensen overlaat, begint volgens Bratton het echte ontwerpwerk.