The Queer Salon #4The Queer Salon #4

In de landschapsarchitectuur vormen tuinen en parken een klassieke metafoor voor de aardse verwerkelijking van het paradijs. Tegelijk kennen we tuinen en parken ook als belangrijke queer ruimtes: van veilig toevluchtsoord tot plek voor clandestiene ontmoetingen. Bekende referenties zijn de haast mythische tuin van filmmaker Derek Jarman, en José Muñoz' manifest voor een 'cruising utopia'.

Startpunt is het idee dat vanuit een queer perspectief een ander begrip van natuur en ecologie mogelijk wordt: niet langer als metaforen of modellen voor een verondersteld gezonde samenleving, maar aanleiding voor een inclusiever begrip van en omgang met de wereld waarbij ruimte is voor verschil en afwijking

Naast de vragen over de tuin en het park als een 'safe space' voor onverwachte ontmoetingen en outsiders zal ook worden ingegaan op het geheugen van de tuin en natuur, en of zij ook als een eigen archief kunnen worden beschouwd. Het museumpark en de Nieuwe Tuin zijn de afgelopen jaren onderworpen geweest aan ingrijpende veranderingen. Zijn er nog sporen van de vroegere inrichting terug te vinden, inclusief de voorbije verhalen?

• 14:00 Inloop in Nieuwe Instituut
• 14:15 Introductie door Dirk van den Heuvel
• 14:30 Toelichting op archiefstukken door Stef Dingen
• 14:45 In gesprek met Joost Emmerik, Frank Bruggeman, en Riek Bakker
• 16:30 Start wandeling door de Nieuwe Tuin en het Museumpark
• 17:00 Borrel bij het Henketpaviljoen van Boijmans Van Beuningen

Dit jaar wordt The Queer Salon georganiseerd in samenwerking met de Rotterdam Architectuur Maand. Het destijds door Yves Brunier ontworpen Museumpark, is het festivalhart van de Rotterdam Architectuur Maand 2024.

Brunier's werk is vertegenwoordigd in de rijkscollectie in de archieven van OMA (Museumpark) en Neutelings & Roodbeen Architecten (European Patent Office). Een selectie van zijn tekeningen en collages is te zien tijdens de salon. Tevens zal een selectie uit het werk van Michael van Gessel worden getoond, met speciale aandacht voor zijn interesse in tuinen en parken als geheugenruimte, voortbouwend op de vroegere inrichting van de tuinen en parken waarin hij intervenieerde. Nieuwe Instituut verwierf het archief van Michael van Gessel in 2019, dat met name werk van zijn eigen praktijk na zijn vertrek als directeur bij Bureau B+B bevat. Riek Bakker was met Ank Bleeker mede-oprichter van Bureau B+B. Ter gelegenheid van de salon is ook Bakkers ontwerp voor de prijsvraag Parc de la Villette in Parijs te zien.

Joost Emmerik is een van de gasten in deze salon. Hij is landschapsarchitect en hoofd van de master landschapsarchitectuur aan de Amsterdamse Academie van Bouwkunst. Emmerik werkt aan een boek over Queer Gardens, naar zijn gelijknamige online project. Daarnaast zal kunstenaar Frank Bruggeman, verantwoordelijk voor de Nieuwe Tuin van het Nieuwe Instituut, ingaan op wat hij noemt nieuwe flora, de onverwachte verschijning van planten en plantensoorten op plekken waar ze eigenlijk niet thuishoren. Riek Bakker tenslotte, is medeoprichter van Bureau B+B en was jarenlang directeur stadsontwikkeling bij de Gemeente Rotterdam. Ze ontwierp een van de winnende inzendingen voor de Parc de la Villette prijsvraag, en was betrokken bij de plannen voor het Museumpark in Rotterdam.

In 2021 werd de eerste editie van The Queer Salon georganiseerd met een lezing van architect en queer theoreticus Olivier Vallerand. De tweede aflevering in 2022 verkende de verborgen geschiedenissen van LHBTIQ+ gemeenschappen en individuen. De derde editie in 2023 ging over het begrip cripping en de inclusie van queer personen met een beperking. Opnames van deze evenementen zijn online beschikbaar.

De reeks Queer Salons is onderdeel van het project The Critical Visitor, dat wordt gesponsord door het Smart Culture-programma van NWO. Dit project onderzoekt hoe erfgoedinstellingen in hun organisatie, collectie en tentoonstellingsruimte inclusiviteit en toegankelijkheid kunnen bewerkstelligen die tegemoetkomt aan de pluriforme eisen van de hedendaagse 'kritische bezoeker'. Tegelijk met de Queer Salon-serie biedt het project een programma met veldlaboratoria en archiefinteracties. The Critical Visitor staat onder leiding van Eliza Steinbock (Universiteit Leiden), Hester Dibbits (Reinwardt Academie, Erasmus Universiteit) en Dirk van den Heuvel (TU Delft, Het Nieuwe Instituut); aan het project werkt een consortium van vijftien nationale erfgoedpartners en cultuurinstellingen mee.

Dit event is onderdeel van het programma van de Rotterdam Architectuur Maand, dat de hele maand juni plaatsvindt in en rond het Museumpark. Bekijk onze andere activiteiten.