VIII. The Observers Observed
De conferentie van het Jaap Bakema Study Centre gaat over de invloed van etnografie op de architectuur. Architecten maken al sinds de negentiende eeuw gebruik van etnografie om de architectonische discipline verder te ontwikkelen en de maatschappelijke rol van de architect opnieuw vorm te geven. Etnografie is een vorm van kwalitatief onderzoek waarbij de onderzoeker zich onderdompelt in een gemeenschap om gedragingen en interacties van dichtbij te kunnen observeren. Etnografie is echter geen onschuldige discipline: het is stevig verankerd in kolonialisme, kapitalisme en eurocentrisme. Tegelijkertijd biedt etnografie nieuwe inzichten en inspiratie die kan helpen het dagelijks leven van mensen te verbeteren.
24 november 2021 18:01 - 23:00
Of, om historicus James Clifford te parafraseren: etnografie biedt tegenwoordig de instrumenten om koloniale macht open te breken en te herverdelen, om communicatie en interculturele uitwisseling tot stand te brengen, en om ambiguïteit, diversiteit en meerstemmigheid te omarmen.
Etnografie wordt gebruikt om anderen en verschillen met de ander beter te begrijpen, terwijl het verschillen en 'de ander' tegelijkertijd bevestigt, uitvergroot of zelfs creëert. Etnografie is zowel een reflectieve als een uitbuitende praktijk, die architectuur zowel ontwricht als verder vooruit helpt.
Etnografie en verwante vakgebieden als antropologie, archeologie en sociologie zijn van oudsher van invloed geweest op de ontwikkeling van de moderne architectuur. Van de negentiende-eeuwse Grand Tours, de culturele reizen naar de bakermat van de beschaving, tot de interesse van Alison en Peter Smithson in het straatleven, de speeltuinen van Aldo van Eyck en het enthousiasme voor volkskunst van Lina Bo Bardi in de twintigste eeuw.
Tegenwoordig is etnografie een essentieel onderdeel van het architectonisch denken. Dit komt tot uitdrukking in de ontwerppraktijk en het onderwijs, in het gebruik van nieuwe media, visuele communicatie en representatie, in publicaties en conferenties, en in tentoonstellingen en internationale architectuurbiënnales, zoals de Biënnale van São Paulo van 2019, die gewijd was aan het thema 'het alledaagse' en de Biënnale van Venetië van dit jaar, die de vraag stelt: How will we live together?'
Woensdag 24 november
Delft
Opening introductie
Sessie 1: Ethnographic Methods in Architecture onder leiding van Alejandro Campos Uribe.
- George Sedupane en Simeon Materechera
- Shanti Sumartojo en Naomi Stead
- Stéphanie Dadour
- Yue Mao
Sessie 2: Dwelling and Patterns of Habitation onder leiding van Nelson Mota.
- Jeroen Stevens
- Thiago Magri Benucci
- Gregory Elias Cartelli
- Claire Bosmans
Sessie 3: Material Culture onder leiding van Fatma Tanış.
- Desirée Valadares
- Barsha Amarendra
- Curt Gambetta
- Amina Kaskar
BK Talks: Educatie panel
onder leiding van Nelson Mota en Vanessa Grossman.
Panelleden: Sascha Roesler, Leeke Reinders, Klaske Havik, Stéphanie Dadour, Aina Landsverk Hagen.
Donderdag 25 november
Rotterdam
Opening introductie
Sessie 1: (Re-)claiming the City onder leiding van Dirk van den Heuvel.
- María Novas en Dorina Pllumbi
- Silvia Balzan
- Pedro Pitarch
- Aina Landsverk Hagen en Jenny Osuldsen
Intermezzo: Archival Interactions
- Performance Paoletta Holst en Paolo Patelli
- Discussie
- Selectie uit de collectie, Alejandro Campos Uribe en Suzanne Mulder
Sessie 2: Architecture and Activism onder leiding van Rohan Varma.
- Socrates Stratis
- Bruna Ferreira Montuori
- Jeffrey Hogrefe en Scott Ruff
- Ignacio G. Galán
- Tania Gutiérrez Monroy
Sessie 3: Architectural Representation onder leiding van Vanessa Grossman.
- Oxana Gourinovitch
- Jose Abásolo Llaria en Felix Reigada
- Frederico Vergueiro Costa
- Diego Inglez de Souza
Keynote Marie Stender en Hilde Heynen
Video registraties
Keynotes door Marie Stender en Hilde Heynen tijdens de afsluiting van The Observers Observed. Etnografie in de architectuur, de achtste jaarlijkse conferentie van het Jaap Bakema Study Centre.
Performance van Paoletta Holst en Paolo Patelli.