Archiving the Social
Het Netwerk Archieven Design en Digitale Cultuur (NADD) neemt het project De Digitale Stad, dat in de tentoonstelling 'Het ontwerp van het sociale' aan bod komt, als vertrekpunt om het belang van het behoud van digitale cultuur aan de kaak te stellen. Op deze avond staan vragen centraal over de maatschappelijke dimensie van archiveren in het veld. Marleen Stikker zal iets vertellen over de uitgangspunten en idealen van De Digitale Stad, Tjarda de Haan zal vertellen over het opgraven en ontsluiten van De Digitale Stad, Kees Teszelszky zal voorbeelden uit de XS4ALL homepages collectie van de Koninklijke Bibliotheek delen en Florian van Zandwijk zal het publiek meenemen door verschillende online platforms, oud en nieuw. De avond wordt gemodereerd door Katía Truijen.
17 februari 2022 19:00 - 21:00
Digitale media structureren de manieren waarop we ons verhouden - tot anderen en tot onszelf. De platforms, websites, games en talloze andere virtuele omgevingen die de grondslag vormen van die interacties zijn aan continue verandering onderhevig. In dit proces vloeien domeinspecifieke technische ontwikkelingen en ontwerpkeuzes over in verreikende maatschappelijke gevolgen; zo worden oude formats afgekeurd, voorheen ondenkbare verbanden gelegd, en nieuwe metaforen geïntroduceerd.
Deze voortdurende verschuivingen en transformaties laten maar weinig sporen na, tenzij we ons actief inzetten om die te behouden. Wat betekent het behoud van de digitale cultuur voor toekomstige generaties? Wat kunnen we leren van archieven over gemeenschappen die ooit actief waren in virtuele ruimtes die nu in onbruik zijn geraakt? Wat is de waarde van het behoud van toegang tot (documentatie van) eerdere netwerkprotocollen of data sharing-infrastructuren? En, misschien wel net zo belangrijk; welke herinneringen ontbreken er aan hetgeen dat wordt bewaard?
Sprekers
Marleen Stikker is medeoprichter van Waag en De Digitale Stad, het eerste openbare toegangsportaal tot het wereldwijde web in Amsterdam. Ze leidt Waag, een sociale onderneming dat bestaat uit een onderzoeksinstituut voor creatieve technologieën en sociale innovatie, en Waag Products, waar onder andere Fairphone uit geboren is, de eerste eerlijke smartphone ter wereld. Ze is ook lid van de Europese H2020 High-level Expert Group van de SRIA (de strategische onderzoek en innovatie agenda van de EU) over innovatieve Steden (DG Research) en de Nederlandse AcTi academie voor technologie en innovatie.
Tjarda de Haan werkt momenteel als een senior project manager bij het Netwerk Digitaal Erfgoed en als collectie adviseur bij Tresoar voor de Collectie Fryslân. Zij heeft voor verschillende (culturele) instellingen gewerkt op het snijvlak van kunst, cultuur, technologie en wetenschap. Tjarda was daarnaast ook hoofdredacteur en co-auteur van de _Do It Yourself Handboek voor Webarcheologie_. Dit handboek richt zich op het antwoorden van vragen rond het ontgraven, reconstrueren, (duurzaam) behouden van de born-digital De Digitale Stad, de eerste virtuele stad van de wereld, en hoe deze toegankelijk te maken en te houden voor toekomstige generaties.
Dr. Kees Teszelszky is historicus en curator van de digitale collecties van de Koninklijke Bibliotheek. Hij is betrokken bij onderzoek op het gebied van webarchivering en digitaal geboren bronnen sinds 2012. Zijn huidige onderzoeksveld betreft de selectie, oogst en presentatie van digitaal geboren bronnen en digitale samenlevingen. Hij is momenteel betrokken bij een project over internet archeologie in Nederland, waarbij de Friese en Nederlandse nationale webdomeinen, online nieuws, speciale web collecties en historische bronnen van de Post-truth era in kaart worden gebracht.
Het ontwerp van het sociale
Design en digitale cultuur dragen in belangrijke mate bij aan de manier waarop uitdrukking wordt gegeven aan de alsmaar veranderend ideeën over de Nederlandse samenleving. De tentoonstelling _Het ontwerp van het sociale_ toont hoe veelzijdig en soms radicaal de interactie tussen ontwerp en samenleving de afgelopen eeuw is geweest.
Netwerk Archieven Design en Digitale Cultuur (NADD)
Design en digitale cultuur dragen in belangrijke mate bij aan de manier waarop de Nederlandse samenleving zichzelf definieert, manifesteert en ontwikkelt. Om aan de maatschappelijke rol te kunnen voldoen die de ontwerpdisciplines krijgen toebedeeld, moeten zij kunnen beschikken over een soort 'collectief geheugen' dat goed bewaard, beheerd en ontsloten wordt. Hiervoor is in 2020 het Netwerk Archieven Design en Digitale Cultuur (NADD) opgericht: een samenwerkingsverband van meer dan 40 Nederlandse instellingen gericht op Nederlands ontwerperfgoed.
Het NADD werkt aan zo'n noodzakelijk raadpleegbaar geheugen voor de design- en digitale-cultuursector. Het bundelt de kennis en kracht van erfgoedinstellingen, musea, onderwijs- en cultuurinstellingen, kennisinstituten, ontwerpers, overheden en andere partners. Ook legt het netwerk een stevige basis voor het delen van inzichten en ervaringen en voor het gezamenlijk ontwikkelen van nieuwe kennis. Het netwerk gaat uit van het verbindende vermogen van de individuele partners en de specialistische kennis bij verschillende partijen. Netwerkleden trekken samen op wanneer het nodig is en respecteren én benutten de krachten van onafhankelijke leden wanneer dat kan. Het NADD zet daarnaast in op het zichtbaar maken en versterken van de bestaande programmering en publieksactiviteiten van alle netwerkpartners; waar nodig levert het netwerk een bijdrage door het ontwikkelen van nieuwe of aanvullende programma's.