Zoöp-observatie: toeval en hongerZoöp-observatie: toeval en honger

Toeval bestaat. Het komt vaker voor dan ons lief is. Na duizenden jaren van beschaving geloven we maar wat graag in ‘constructen’ als goddelijke voorzienigheid, de maakbare samenleving of een kwaadaardig complot. Het zou leuk zijn om te weten hoe andere dieren dan de mens aankijken tegen toeval. Uit gedragsonderzoek weten we dat zij ook geneigd zijn te zoeken naar patronen, maar of ze daarachter ook een (on-)zichtbare hand wensen te zien?

Gedachten over toeval en voorspelbaarheid dringen zich aan mij op als iets me meer dan eens overkomt, of wanneer ik een verschijnsel meerdere malen waarneem. Zo zag ik vandaag in de Jongkindstraat het verse lijk liggen van een bruine rat. De meeste mensen lopen daar met een grote boog omheen, maar ik ben altijd een beetje nieuwsgierig naar de doodsoorzaak. Het hele kopje van de rat was uiteengespat waaruit geconcludeerd mag worden dat het dier overreden is door een auto. Dat is best ‘toevallig’: de Jongkindstraat en het Museumpark zijn alleen toegankelijk voor bestemmingsverkeer. Pas echt bijzonder in mijn ogen is dat ik hier ongeveer een jaar geleden (om precies te zijn op 4 februari 2023) zelf ook een rat heb doodgereden. Dat overkwam de rat op de hoek van de Jongkindstraat met de Rochussenstraat, alwaar het overstekende dier ongelukkigerwijs met zijn snuit tussen de spaken van mijn fiets terechtkwam. Het bloedbad was destijds aanzienlijk kleiner dan wat ik vandaag aantrof.

Welbeschouwd valt er uit twee noodlottige ongelukken op nagenoeg dezelfde plek niet zoveel af te leiden. Dat beide ratten op klaarlichte dag werden doodgereden is nog het opmerkelijkst: ratten zijn vooral ’s nachts actief. Als ze zich overdag verplaatsen duidt dat vaak op voedselschaarste. Kennelijk is de rattenpopulatie in het Museumpark in dit jaargetijde zo hongerig dat sommige beesten ook overdag op zoek gaan naar voedsel. Het vette jaargetijde breekt pas aan als het Museumpark weer bevolkt wordt door menselijke recreanten die er allerlei voedselresten achterlaten.