Zoöp-observatie: vleermuizenZoöp-observatie: vleermuizen

Afgelopen nacht voor de vierde keer deze maand met een batdetector twee uur lang op vleermuissafari gegaan in De Nieuwe Tuin. Er hangt al enkele jaren een tweetal speciale vleermuiskasten aan de oostelijke gevel van Het Nieuwe Instituut maar volgens mij wordt daar geen gebruik van gemaakt als paar-, kraam- en zomerverblijf. Bekend is dat vleermuizen redelijk kieskeurig zijn wat betreft het type kast (grootte van de invliegopening) en vooral de locatie (microklimaat in de kast, afwezigheid van tocht en lichtbronnen). Bij mijn eerste vleermuissafari, in de vroege uurtjes van 2 juli, viel me direct op dat in de tuin van de villa aan de Jongkindstraat 18 een verstraler staat die ‘s nachts permanent de oostgevel van Het Nieuwe Instituut met de twee vleermuiskasten beschijnt. Dat vleermuizen deze kasten mijden valt dan ook alleszins te begrijpen. Dat neemt niet weg dat diverse vleermuissoorten De Nieuwe Tuin wel bezoeken als foerageergebied.

Ik heb de afgelopen maand bij drie van de vier nachtelijke safari’s vleermuisactiviteiten geregistreerd. Zowel op 2 juli als bij mijn derde safari op 20 juli pikte mijn batdetector in De Nieuwe Tuin de echolocaties op van de gewone dwergvleermuis (Pipistrellus pipistrellus) en de kleine dwergvleermuis (Pipistrellus pygmaeus). De piekfrequentie voor de gewone dwergvleermuis is 42-49 kHz, die voor de kleine dwergvleermuis is 52-60 kHz. Bij mijn tweede safari op 9 juli registreerde ik alleen de gewone dwergvleermuis. Mijn vierde safari van afgelopen nacht leverde helemaal niets op. Wellicht speelt daarbij de temperatuur een rol. De nacht van 27 op 28 juli was relatief fris dus wellicht dat de betreffende vleermuizen ervoor gekozen hebben dichter bij hun verblijfplaatsen te foerageren.

Behalve in De Nieuwe Tuin zelf heb ik ook boven de vijvers van Het Nieuwe Instituut naar vleermuizen gespeurd. Ik hoopte de watervleermuis (Myotis daubentoni) aan te treffen aangezien deze soort ook boven de vijver achter Boijmans van Beuningen foerageert. De echolocatiesignalen van de watervleermuis bestrijken de band van 25 tot 80 kHz maar zijn het luidst rond de 40-45 kHz en doen onmiddellijk denken aan het geluid van een ratelend machinegeweer. Watervleermuizen zijn vaak op het oog te spotten als ze vlak boven het wateroppervlakte rondjes vliegen. Helaas heb ik alleen bij mijn derde bezoek op 20 juli een jagende watervleermuis waargenomen, en wel boven de grote vijver van Het Nieuwe Instituut. Ik betwijfel of de andere, kleinere vijver ooit één watervleermuis zal aantrekken zolang deze vijver bestraald wordt door het witte neonlicht van de gevelletters N-I-E-U-W. Pal naast deze neonletters hangt trouwens een derde vleermuiskast aan de gevel. Een slechtere plek is nauwelijks denkbaar!