REBOOT. Baanbrekende digitale kunst opent bij Nieuwe InstituutREBOOT. Baanbrekende digitale kunst opent bij Nieuwe Instituut

Nederland had in de late twintigste eeuw een reputatie als avontuurlijke voortrekker op het gebied van digitale kunst en cultuur. Vanaf het begin van de computerrevolutie speelden Nederlandse kunstenaars een cruciale rol in de ontwikkeling van digitale cultuur. De artistieke vragen zij stelden, bevatten de kiemen van de grote vragen over de fundamentele invloed van digitale technologie op de maatschappij van vandaag.

Curatoren Sanneke Huisman van LI-MA en Klaas Kuitenbrouwer van het Nieuwe Instituut creëerden met REBOOT. Baanbrekende digitale kunst een ‘herstart’ van de dialoog tussen het heden en verleden van digitale kunst en cultuur uit Nederland. Deze onthult de blijvende relevantie van de vragen die de kunstenaars van toen stelden. REBOOT is daarmee niet alleen een terugblik, maar een uitnodiging om na te denken over de toekomst.

In de tentoonstelling zijn twintig baanbrekende ‘sleutelwerken’ te zien uit de periode 1960-2000, plus negen werken van hedendaagse makers die zich door die sleutelwerken lieten inspireren. Bezoekers worden via vier verhaallijnen meegenomen langs de artistieke vragen van toen en de techno-maatschappelijke vragen van nu: over de utopie van het internet, online identiteit, esthetische ontwikkeling en de samenwerking tussen mens en computer.

De sleutelwerken zijn afkomstig uit de Digitale Canon (1960-2000), een niet-uitputtend of -vaststaand overzicht van invloedrijke en grensverleggende digitale kunst, dat in 2019 in opdracht van LI-MA werd samengesteld. Onder andere te zien: video- en klankschilderij Moiré van videokunstpioniers Livinus en Jeep van de Bundt (1975); Dick Raaijmakers’ grootschalige luidsprekerinstallatie Ideofoon I (1968); het dierlijk aandoende, cybernetische sculptuur The Senster van Edward Ihnatowicz (1968-1970); de algoritmische beeldhouwkunst Breed van Driessens & Verstappen; The Hands, de reeks handinstrumenten van Michel Waisvisz (1984); internetkunstwerk the_living van Debra Solomon (1998); de dan weer dreigende, dan weer verleidelijke interactieve audio-installatie Spatial Sounds (100dB at 100km/h) van Marnix De Nijs en Edwin van der Heide (2000); en de Scrollbar Composition van Jan Robert Leegte (2000).

Daarnaast vroegen de curatoren negen makers om een nieuw werk te maken: een toekomstvisie die de rol van technologie in de samenleving onderzoekt, geïnspireerd door één van de sleutelwerken. Deze makers zijn afkomstig uit een onverwachte reeks disciplines - om te benadrukken dat de impact van digitale cultuur intussen veel verder strekt dan alleen digitale kunst.

Zo reflecteert filmmaker Janilda Bartolomeu op haar digitale identiteit en wat daarvan zou overblijven na de dood, geïnspireerd door the_living van Debra Solomon. ‘Serious game studio’ Play the City reageert op Breed van Driessens & Verstappen met game over de ruimtelijke ontwikkeling van een wijk in Rotterdam. Jonas Lund liet zich inspireren door de feedbackloop van Dick Raaijmakers’ Ideofoon I voor een AI-systeem dat reacties van bezoekers analyseert en zichzelf zo probeert te verbeteren. Bewegingsartiest Mark Sheats onderzoekt in zijn film de toekomst van The Senster van Edward Ihnatowicz en zijn eigen Krumping-persona Brui5er.

REBOOT. Baanbrekende digitale kunst is tot en met 1 april 2024 te zien in het Nieuwe Instituut in Rotterdam. Kijk voor meer informatie op https://nieuweinstituut.nl/projects/reboot-baanbrekende-digitale-kunst.

REBOOT kwam tot stand met steun van Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, Mondriaan Fonds, Fonds 21 en Netwerk Archieven Design en Digitale Cultuur.

De werken in de tentoonstelling zijn van: Annie Abrahams, Livinus en Jeep van de Bundt, Driessens & Verstappen, Edward Ihnatowicz, JODI, Bas van Koolwijk, Lancel/Maat, Jan Robert Leegte, Yvonne Le Grand, Peter Luining, Martine Neddam, Marnix de Nijs en Edwin van der Heide, Dick Raaijmakers, Debra Solomon, Joost Rekveld, Remko Scha, Jeffrey Shaw, Steina, P. Struycken, Michel Waisvisz.

De nieuwe, hedendaagse reacties zijn van: Janilda Bartolomeu, Cihad Caner, Dries Depoorter, Swendeline Ersilia, Ali Eslami, Jonas Lund, Luna Maurer en Roel Wouters, Play the City en Brui5er.

Ruimtelijk ontwerp: Atelier Tomas Dirrix Grafisch ontwerp: Yessica Deira & Cato Stigter Lichtontwerp: 50LUX

Neem voor vragen en verzoeken contact op met Robin van Essel, Persvoorlichter, via r.vanessel@nieuweinstituut.nl of +31 (0)6 3803 9218

Nieuwe Instituut in Rotterdam is het nationale museum en instituut voor architectuur, design en digitale cultuur. Het instituut wil laten zien hoe krachtig nieuwe (ontwerp)ideeën kunnen zijn. Het doel is om een betere toekomst te verbeelden, uit te proberen en in de praktijk te brengen door samen stil te staan bij denkbeelden van vroeger, nu en later. Bezoekers worden aangemoedigd om vragen te stellen, mee te denken en zo zelf een bijdrage te leveren. De tentoonstellingen, het onderzoek, de evenementen en andere initiatieven die het instituut in binnen- en buitenland ontwikkelt, vormen samen een proeftuin. Toonaangevende ontwerpers, denkers en uiteenlopende publieksgroepen werken er samen aan een kritische benadering van actuele vraagstukken.

Nieuwe Instituut huisvest de Rijkscollectie voor Nederlandse Architectuur en Stedenbouw, en beheert Huis Sonneveld, een toonaangevend voorbeeld uit 1933 van Nederlandse functionalistische architectuur in het Rotterdamse Museumpark.

Nieuwe Instituut is 's werelds eerste Zoöp, een baanbrekend organisatiemodel waarbij alle aspecten van de activiteiten en programmering van het museum worden bepaald door de impact op en het nut voor andere vormen van leven. Het instituut is opdrachtgever van het Nederlandse paviljoen op de Internationale Architectuurtentoonstelling van La Biennale di Venezia, en trad in 2023 op als artistiek directeur van de vierde editie van London Design Biënnale in Somerset House.

LI-MA is een platform voor digitale kunst en mediakunst in Amsterdam. Met jarenlange ervaring in behoud en beheer én als toonaangevend pionier in het veld, speelt LI-MA een sleutelrol in het toekomstbestendig archiveren, conserveren en distribueren van werken uit het domein van de mediakunst.

Om mediakunst en digitale kunst ondanks razendsnelle technologische ontwikkelingen ook in de toekomst toegankelijk te houden, is specialistische conservering belangrijk. LI-MA is als kenniscentrum hierin dé schakel tussen kunstenaars, musea, culturele en wetenschappelijke instellingen en in beeldende kunst geïnteresseerd publiek.

Als digitaal depot levert LI-MA conserverings- en opslagdiensten voor particulieren en meer dan 50 collecties van instellingen als Bonnefanten, Museum Boijmans van Beuningen, Rijksakademie en De Appel. Door zorgvuldig beheer waarborgt LI-MA duurzame toegang tot toonaangevende mediakunstcollecties.

Als expertisecentrum is LI-MA altijd op de hoogte op het gebied van technologische innovatie, en wat dit betekent voor de kunstenaarspraktijk, distributie en conservering. Samen met partners en publiek blijven we kritisch reflecteren op de techniek achter mediakunst. LI-MA is een ontmoetingsplaats waar kennis en kunde samenkomen.