Nieuwe Instituut
Nieuwe Instituut

Huis Sonneveld

Zoöp-observatie: doornappel

21 augustus 2022

Vlak langs de Solidrain-elementen van de oprijlaan, in het graslandje bij de fietsenstalling van Het Nieuwe Instituut, staat sinds dit voorjaar een keurig rijtje doornappelplanten (Datura stramonium). Bij het afbreken van het tijdelijke podium op het dak van Het Nieuwe Instituut, zijn een paar van die eenjarige planten geplet door steigerelementen. Daardoor oogt het rijtje nu wat minder rijtjesachtig. Maar het blijft opmerkelijk want de natuur doet doorgaans niet aan rijtjes. Daarom durf ik met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid te beweren dat die doornappels daar door iemand zijn gezaaid. Die persoon heeft ook nog eens veel geluk gehad want de zaden van de doornappel kiemen niet altijd even gemakkelijk, zeker niet in een dichte grasmat. Bovendien kunnen zaailingen beslist geen vorst verdragen en zijn slakken er dol op.

Het motief van de onbekende doornappelzaaier blijft volstrekt duister. Misschien is de persoon in kwestie gefascineerd geweest door de giftigheid van de doornappel, die ook wel dolappel of duivelskruid wordt genoemd. De plant bevat scopolamine en verschillende andere hallucinogene alkaloïden. Aangezien de plant ook als akkeronkruid voorkomt, belanden de zaden soms ongewild tussen die van cultuurgewassen als gierst en boekweit. Gerechten die worden bereid met gierst- of boekweitmeel waarin nog sporen van doornappelzaad aanwezig zijn, kunnen mensen een bad trip bezorgen. Bepaalde vormen van religieuze vervoering uit vroeger tijden, zoals de befaamde “Nijkerkse beroeringen” uit 1749-1752, worden wel in verband gebracht met de aanwezigheid van doornappelsporen in etenswaren.

Kunstenaar Frank Bruggeman beschrijft in samenwerking met onderzoeker en auteur Peter Zwaal wat hij zoal in De Nieuwe Tuin ziet gebeuren sinds het voorjaar van 2022, toen het Nieuwe Instituut officieel een zoöp werd.

lees meer observaties

Nieuwsbrief

Ontvang als eerste uitnodigingen voor onze events en blijf op de hoogte van komende tentoonstellingen.