Innovation at the World Expo 1851 - nowInnovation at the World Expo 1851 - now

24 maart - Naar aanleiding van de 34e Wereldtentoonstelling die dit voorjaar opent in Milaan, belicht Het Nieuwe Instituut van 26 april t/m 23 augustus het fenomeen vanuit verschillende invalshoeken. De tentoonstelling Wat is Nederland laat zien hoe de Nederlandse inzendingen steeds voortkwamen uit een samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven, ontwerpers en kunstenaars.

In de tentoonstelling Wat is Nederland schetst curator Stephan Petermann (AMO, de onderzoekscomponent van architectenbureau OMA) een overzicht van 14 Nederlandse bijdragen aan de Wereldtentoonstellingen sinds 1910. De onderling zeer verschillende paviljoens worden door AMO omgezet in een serie maquettes op gelijke schaal, waardoor er voor het eerst een overzicht ontstaat en een nieuwe analyse mogelijk wordt. Steeds valt op met hoeveel inzet en trots Nederland zichzelf in de spotlights zet. Van de presentaties in de paviljoens zijn hoogtepunten te zien: zo wordt een muurschildering van Karel Appel opnieuw uitgevoerd en staat er een van het speelgoed Meccano gebouwde molen opgesteld, naast een reeks stoelen uit de paviljoens, die opvallende ontwikkelingen in het Nederlandse design tonen: van Michel de Klerk tot Maarten Baas.

De Duitse filosoof Peter Sloterdijk beschreef de Wereldtentoonstelling als een plek waar twee extremen elkaar aanraken: kapitalisme en lyriek. In een bijzondere coalitie werken politici, bedrijfsleven en ontwerpers aan de ontwikkeling van paviljoens en presentaties waarin het beeld van een land wordt vastgelegd. Daarmee bieden ze een freeze frame: een blik in de spiegel die toont hoe het land er voor staat, waar het naartoe wil en hoe dat te tonen - die bovendien de ambitie heeft om voorbij het heden naar een nieuw stadium van innovatie te kijken. Wat is Nederland toont ruim honderd jaar dialoog tussen moderniteit en nationaliteit, economie en cultuur, handelsbelangen en speculatie over de toekomst. Hoewel steeds hetzelfde land in beeld wordt gebracht, zijn de onderlinge verschillen groot. Soms waren de inzendingen diepgaand en exotisch, soms vol met spullen, dan weer saai en leeg, klein en ingetogen, soms stijlvol expressief en over-the-top, experimenteel en grappig, maar altijd Nederlands.

De tentoonstelling Wat is Nederland is voor een belangrijk deel gebaseerd op het onderzoek dat Marie-Thérèse van Thoor deed naar de Nederlandse bijdragen aan de Wereldtentoonstelling van 1910 tot 1958.

Van oudsher komen in de massaal bezochte Wereldtentoonstellingen sterk uiteenlopende ambities samen, waarbij boven alle verschillen uit het geloof in vooruitgang overheerst. Op de meest spectaculaire wijzen hebben de evenementen - die iconische bouwwerken als de Eiffeltoren in Parijs en het Atomium in Brussel opleverden - telkens een toekomstbeeld gepresenteerd waarin technologische innovatie het onbereikbare dichterbij bracht. Het vermogen van ontwerpers om het ongeziene in beeld te vangen, is voor Het Nieuwe Instituut een belangrijke drijfveer voor het ontwikkelen van een uitgebreid programma rond het thema van de Wereldtentoonstelling. Waarbij ook gekeken wordt naar de toekomst van de Wereldtentoonstelling zelf.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Femke Cuijpers van de afdeling Marketing Communicatie en Commercie via f.cuijpers@hetnieuweinstituut.nl of 06-51556993