Nieuwe Instituut
Nieuwe Instituut

Huis Sonneveld

Nederland op de tekentafel. 100 jaar toekomstideeën

9 december 2023 - 2 juni 2024

Home

De ruimtelijke inrichting van Nederland ligt weer op de tekentafels van overheden en architecten. Ze proberen een antwoord te vinden op grote maatschappelijke en ecologische uitdagingen die ons allemaal raken, zoals klimaatverandering, huisvesting, energietransitie en sociale rechtvaardigheid. Nederland op de tekentafel is een samenwerking met het College van Rijksadviseurs. De tentoonstelling biedt met zowel nieuwe ontwerpvoorstellen als talloze voorbeelden uit de architectuurcollectie van het Nieuwe Instituut de broodnodige inspiratie voor een nieuwe visie op de inrichting van ons land.

Nieuwe Instituut heeft, met steun van Het College van Rijksbouwmeester en Rijksadviseurs (CRa), de inhoud van de tentoonstelling online beschikbaar gemaakt.

Bezoek de online tentoonstelling

Nederland op de tekentafel. Foto Aad Hoogendoorn.

Nederland kent een lange en toonaangevende traditie in ruimtelijke planning en ontwerp. Wat kunnen we daarvan leren? Hoe gingen ontwerpers om met de opgaven van hun tijd? Welke oplossingen zagen ze, en welke wereldbeelden gingen daarachter schuil? Door heden, verleden en toekomst met elkaar te verbinden zie je dat de architectuurcollectie voor tal van maatschappelijke kwesties inspiratie biedt.

R. Koolhaas en K. Christiaanse werkten een ontwerp uit voor de Haarlemmermeer volgens het Dynamisch scenario. Archief Nederland Nu als Ontwerp. Collectie Nieuwe Instituut, NNAO 504

1 of 10

R. Koolhaas en K. Christiaanse werkten een ontwerp uit voor de Haarlemmermeer volgens het Dynamisch scenario. Archief Nederland Nu als Ontwerp. Collectie Nieuwe Instituut, NNAO 504

Hoe willen wij samenleven?

De tentoonstelling is opgezet rond vier thema's: Toekomstbeelden voor Nederland, met nationale plannen op grote schaal voor de langere termijn. Transities, over de veranderende kijk op natuur en landschap. Samen leven, over huisvesting en de vraag hoe we in de toekomst met elkaar willen samenleven. En Inspraak!, over de betrokkenheid van bewoners bij de vormgeving van hun leefomgeving.

Er is werk te zien van bekende architecten en stedenbouwkundigen, maar ook van ontwerpers die nog niet zo vaak een podium hebben gekregen. OMA, Pjotr Gonggrijp, het collectief Vrouwen Bouwen Wonen, Carel Weeber, Herman Hertzberger, Th. van Lohuizen, Piet Blom, Hans Lüning, Stichting Nederland Nu als Ontwerp, Lotte Stam Beese, Enrico en Luzia Hartsyker en vele anderen ontvouwen hun ideeën voor een toekomstige samenleving aan de hand van inspirerende en soms provocerende voorstellen.

Wie de rijke oogst aan ideeën over vervoer, wonen, werken, recreëren, landbouw en natuur bij elkaar ziet, kan alleen maar vaststellen dat in het verleden veel en goed is nagedacht om Nederland 'beter' te maken. Behoorlijk wat van die ideeën zijn verrassend actueel. Flexibel wonen is geen dringende vraag van vandaag; er zijn decennia geleden al mooie plannen voor gesmeed. Duurzame landbouw, beter openbaar vervoer, verticaal opstijgende vliegtuigen, groene steden? Het komt allemaal voorbij.

Bob Witman, Volkskrant, 17 januari 2024

Nederland op de tekentafel. Foto Aad Hoogendoorn.

1 of 5

Nederland op de tekentafel. Foto Aad Hoogendoorn.

Hoe samen te leven?

Een huis huren of kopen is voor een grote groep mensen onbetaalbaar en onbereikbaar geworden. Ligt de oplossing in het massaal opschalen van de bouwproductie? Of kan woningnood creatiever, duurzamer en rechtvaardiger worden aangepakt? Bekijk hier een aantal inspirerende oplossingen die in de loop van de 20ste eeuw door architecten bedacht zijn om wooncrises te lijf te gaan.

Lees verder

College van Rijksadviseurs

Het College van Rijksadviseurs is een onafhankelijke raad die het Rijk adviseert over actuele maatschappelijke opgaven en omgevingskwaliteit. Voor de tentoonstelling putte het CRa uit het recente verleden, van ontwerpprijsvragen voor biobased wonen en vluchtelingenhuisvesting tot Young Innovator projecten. Er zijn prikkelende toekomstverbeeldingen te zien van visionairs, denktanks en universiteiten, zoals NL2120 van Wageningen Universiteit en Research, en Redesign the Delta van TU Delft. Ook is er een sneak preview van de nieuwe graphic novel Alles Komt Goed van Studio Monnik.

Denk mee over de toekomst van Nederland in een van de 'toekomstateliers', of laat je stem horen bij het Miniministerie van de Toekomst.

De Rijkscollectie

De Rijkscollectie voor Nederlandse Architectuur en Stedenbouw viert dit jaar zijn 100- jarig bestaan. Met zo'n 700 archieven is het één van de grootste architectuurverzamelingen ter wereld. De collectie, een onuitputtelijke bron van ideeën, idealen en ambities, richt zich met name op ontwerpprocessen en de achterliggende ideeën.

Dit project werd mogelijk gemaakt dankzij:

Logo College van Rijksadviseurs (CRa)

Nieuwsbrief

Ontvang als eerste uitnodigingen voor onze events en blijf op de hoogte van komende tentoonstellingen.