Solar DesignSolar Design

De term solar design maakt het onderscheid tussen een oplossingsgerichte technologische methode en een meer geïntegreerde manier van design thinking. Het gaat hierbij niet alleen om het uiterlijk en de emotionele kanten van design, maar ook om de ethiek van het ontwerp - zonnecellen worden daadwerkelijk als ontwerpmateriaal gebruikt. Dit maakt een nieuwe, opgeladen wereld mogelijk waarin gebouwen, kleding en objecten hun eigen energie opwekken. En consumenten veranderen in actieve energieproducenten.

Tegelijkertijd kunnen we er niet omheen dat het belangrijkste knelpunt niet draait om de hoeveelheid zonnekracht, maar om de effectieve opslag ervan. We moeten hierin erkennen dat batterijproductie, bijvoorbeeld door middel van extractieve lithiumwinning, niet alleen de aarde uitput, maar ook het menselijk lichaam. Dit roept vragen op. Wat gebeurt er als een object of gebouw in de toekomst als defect omschreven wordt zodra het niet zijn eigen energie kan opwekken? Hoe gaan we de energietransitie in zonder uit het oog te verliezen dat we altijd maar op jacht zijn naar meer - en dat dát misschien het echte probleem is?

Na dit panelgesprek lanceert Van Aubel de crowdfunding voor haar zonnelamp Sunne op het platform Kickstarter. Dit is haar eerste product in een nieuwe lijn zongedreven cellen voor in huis. Het is een symbool voor de democratisering van zonnekracht, waarin objecten hun eigen energie opwekken. De zonnelamp kan overdag in het raamkozijn opgehangen worden om op te laden, en in de avond een natuurlijk licht nabootsen.

Sunne. Beeld door Marjan van Aubel.

Sunne. Beeld door Marjan van Aubel.

Sunne. Beeld door Marjan van Aubel.

Sunne. Beeld door Marjan van Aubel.

Klik hier om naar de Kickstarter voor Sunne te gaan.

Een veelzijdige reeks dialogen met makers, ontwerpers en beschouwers over design. De discussies richten zich op het ontwerpproces van grondstof tot eindproduct en verkennen onderwerpen als esthetiek, technologie en ethiek. Speciale aandacht gaat uit naar de interactie tussen objecten en duurzaamheid als onderdeel van een cyclische benadering van het ontwerpproces. In de dialogen wordt onderzocht hoe traditionele noties als waarde en materialiteit opnieuw betekenis krijgen in een van design doordrongen cultuur, gemedieerd door digitale technologieën.

Marjan van Aubel is een prijswinnende solar designer wiens innovaties de velden van duurzaamheid, design en tech doorkruisen. Door middel van samenwerkingen met wetenschappers, ingenieurs en instellingen als Swarovski en het Dutch Energy Center ECN.TNO richt Van Aubel zich op extreme energie-efficiëntie door middel van intelligent design. Van werken met rekbaar materiaal, tot geïntegreerde thuisinstallaties voor zonnecellen die fotosynthese nabootsen: Van Aubel wijst een nieuwe functie toe aan objecten en zet ze aan het werk. Een tafel is niet zomaar een tafel, maar produceert ook elektriciteit. In haar praktijk geeft ze onze relatie tot zonne-energie een nieuwe betekenis en probeert ze die zo snel mogelijk ingeburgerd te krijgen.

Pauline van Dongen is een Nederlandse modeontwerper, gespecialiseerd in draagbare technologie. Als maker is ze geïntrigeerd door de interactieve kant van mode en ze doet onderzoek naar het menselijke lichaam dat in contact staat met zijn omgeving. Van Dongens fascinaties liggen in concepten als verandering, beweging, energie en perceptie - de toekomst van mode ligt immers in dynamiek en veranderlijkheid, aldus de ontwerper. Technologie is voor Van Dongen niet alleen een praktisch gebruiksvoorwerp, maar juist ook een esthetisch voorwerp. Haar werk richt zich daarmee op materialiteit en het versterken van expressie. Omdat we pixel per pixel kunnen programmeren, kan design leiden tot een nieuw soort gedrag. Bovendien kunnen we er materialen mee ontwikkelen die actief reageren op het lichaam. De taal en expressie van het lichaam geven daarmee vorm aan het kledingstuk. Dit maakt de connectie met de drager intiem en uiterst persoonlijk - de stap naar intuïtieve technologie.

Anastasia Kubrak is onderdeel van het Research Department van Het Nieuwe Instituut. Daarnaast geeft zij les aan de MA Social Design van Design Academy Eindhoven. Kubraks onderzoek richt zich op de sociopolitieke en ecologische implicaties van nieuwe, opkomende technologieën. Haar werk is gepubliceerd en tentoongesteld op platformen als ARCH+, Valiz, Van Abbemuseum en Bureau Europa. Ze is co-curator voor de Lithium-expositie van Het Nieuwe Instituut. Deze tentoonstelling onderzoekt de rol van het element als krachtbron voor de hedendaagse economie.