Research through DesignResearch through Design

Research through Design is de bijdrage vanuit het design-domein aan het creëren van nieuwe kennis. Kennis die door anderen kan worden gebruikt en die is gecreëerd door design-interventies zoals het speculeren over de toekomst, het maken van prototypes, en het ons bezighouden met complexiteit en dubbelzinnigheid, zonder die per se te willen 'inpakken'.

De afgelopen tien jaar is design een wetenschappelijke discipline geworden, die niet alleen de moeite waard is als studieobject, maar ook een unieke bijdrage levert aan de manieren waarop nieuwe kennis kan worden geproduceerd. Research through Design (RtD) valt in deze laatstgenoemde categorie, via de belangrijke bijdrage van het openen van 'een nog-niet-bestaande toekomst' door prototypes en andere artefacten te maken en te gebruiken.

Bij deze nieuwe manieren van onderzoek doen worden complexiteit en dubbelzinnigheid omarmd, terwijl het onderzoeksobject tijdens een project kan worden geherformuleerd, en er dikwijls wordt gewerkt met een brede reeks van stakeholders in verschillende rollen. Dit leidt tot een aantal uitdagingen van de manier waarop onderzoeksprojecten worden georganiseerd, gepland en gefinancierd.

Wat zijn bijvoorbeeld de criteria aan de hand waarvan een RtD-voorstel moet worden beoordeeld? Hoe kunnen praktijkbeoefenaars (bijv. designagentschappen) tijdens een project erbij worden betrokken, zelfs als zij niet de rol van onderzoekers vervullen, maar toch essentiële waarden leveren aan de design-acties? Welke vormen van deliverables en verspreiding mogen worden verwacht? Hoe kan een project worden heringericht als een herformulering vereist dat er nieuwe partijen aan de samenwerking deelnemen? Hoe passen deze behoeften bij het huidige disciplinaire spectrum van de financierende instellingen?

Pieter Jan Stappers is hoogleraar Designtechnieken aan de faculteit Industrieel Ontwerpen van de Technische Universiteit Delft. Zijn onderzoek richt zich op de emancipatie van de rol van gebruikers bij het maken van design, en van die van de designers bij het doen van onderzoek. Samen met Liz Sandersvan MakeTools.com, USA, en Froukje Sleeswijk Visser van de TU Delft werkt hij aan het contextmappen van technieken en participatoir design. De afgelopen twee decennia heeft hij onderzoek gedaan naar en geschreven en lesgegeven over de rol van designvaardigheden, -methoden, -visualisatie en -prototyping in het creëren van nieuwe ontwerpen en nieuwe kennis. Samen met Elisa Giaccardi heeft hij de Research through Design (RtD)-literatuur beoordeeld, en zit hij de RtD-conferentie in 2019 voor.

Janneke van Kersen is coördinator van het onderzoek in de sociale en geesteswetenschappen naar de zogenoemde 'topsectoren' (industrieel gerichtonderzoek) en de Nationale Wetenschapsagenda (maatschappelijk gericht onderzoek). In de context van deze programma-activiteiten richt zij zich op onderzoeksmethoden als 'artistiek onderzoek' en 'onderzoek door design'. Zij was verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het Research through Design-programma, samen met functionarissen van het Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO)-domein voor technische en toegepaste wetenschappen. Vanaf begin jaren negentig werkt zij in het veld van de creatieve industrie, zowel binnen universiteiten als bij culturele instellingen en voor de nationale overheid, altijd pleitend voor een sterke rol voor de digitale geesteswetenschappen, de kunsten en het designonderzoek.

Kees Dorst is hoogleraar Designinnovatie aan de faculteit voor Transdisciplinaire Innovatie aan de Technische Universiteit Sydney, en oprichter en directeur van het Design Innovation Research Centre en het NSW Designing Out Crime-onderzoekscentrum. In de loop van zijn wetenschappelijke carrière heeft hij vier nieuwe universiteitsafdelingen/faculteiten opgericht. Hij heeft veel artikelen en diverse boeken gepubliceerd - onder meer 'Understanding Design' (2003, 2006) en 'Design Expertise' (2009), met Bryan Lawson. Zijn meest recente boeken zijn 'Frame Innovation - create new thinking by design' (2015), 'Designing for the Common Good' (2016) en 'Notes on Design' (2017). Hij is momenteel ook lid van de Adviesgroep voor het Ontwikkelingsprogramma van de VN, dat toeziet op de inrichting van platforms in de hele wereld om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de VN te verwezenlijken.

Paul Hekkert is hoogleraar Vormtheorie aan de faculteit voor Industrieel Ontwerpen van de Technische Universiteit Delft. Paul geeft leiding aan onderzoek naar de manieren waarop producten invloed uitoefenen op de ervaring, de waarden en het gedrag van mensen. In 2011 ontving hij een persoonlijke onderzoekssubsidie van de Stichting voor Nederlands Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) om een Geünificeerd Model voor Esthetica te ontwikkelen. Paul was lid van een commissie die de Koninklijke Nederlandse Academie voor Kunsten en Wetenschappen had ingesteld voor het ontwikkelen van een onderzoeksbeoordelingsprotocol voor de design- en technische disciplines. Hij is mede-oprichter en voormalig voorzitter van de vereniging Design en Emotie, en voormalig voorzitter van het uitvoerend bestuur van CRISP, een nationaal collaboratief onderzoeksinitiatief voor en met de Nederlandse creatieve industrie. Hij is momenteel lid van de Nederlandse Creatieve Raad en captain of science van de Top Sector Creative Industries.

Christine De Lille geeft leiding aan de onderzoeksgroep Innovatienetwerken aan de Haagse Universiteit voor Toegepaste Wetenschappen, in samenhang met haar werk aan de faculteit voor Industrieel Ontwerpen aan de Technische Universiteit Delft. Haar onderzoeksinteresse ligt bij design-materiaal in systemen, het ontwerpen van organisaties en de rol van design bij onderzoek vanuit een brede multi-disciplinaire achtergrond, waarin toegepast enfundamenteel onderzoek worden gecombineerd. Christine is lid van het kernteam van het Network for Applied Design Research, bestuurslid van hetDesign Management Network, en heeft het NWO-onderzoek gefaciliteerd via designprojecten waarin werd gereflecteerd op de resultaten ervan.