On The Most Powerful CatalystOn The Most Powerful Catalyst

In deze Reading Room besprak hoogleraar Antropologie Rosalind C. Morris de sociale impact en nasleep van het delven van een grondstof. Het conflict rondom het mineraal goud zal in tekst en film worden uitgelicht. Füsun Türetken, fellow bij Het Nieuwe Instituut, reageerde na afloop op de lezing.

Goud is door de mondiale afhankelijkheid en economische invloed een omstreden handelswaar. Om nog maar te zwijgen over de veelal precaire arbeidscondities, waaronder het materiaal wordt gedolven. Toch blijft dit edelmetaal onweerstaanbaar. Hoe kunnen de achterliggende machtsstructuren, de geopolitieke verwikkelingen en het design van goud alsnog zichtbaar worden gemaakt? Füsun Türetken, fellow van Het Nieuwe Instituut, ging nader in op deze vragen met een lezing, die enkele performatieve elementen kende.

On The Most Powerful Catalyst On The Planet maakte deel uit van een serie lezingen, die nader ingaan op de rol van materialen. De lezingen hebben het karakter van een transdisciplinaire dialoog tussen wetenschappers, vormgevers en kunstenaars. De serie benut bovendien verschillende gespreksvormen, waardoor onverwachte en onvoorziene perspectieven kunnen ontstaan. Tevens werd ingegaan op de geopolitieke aspecten, die aan goud zijn verbonden, evenals de alomtegenwoordigheid van dit materiaal; van medicamenten tot digitale technologie. Tot besluit was er speciale aandacht voor de culturele en sociaal-economische componenten van goud. On The Most Powerful Catalyst on the Planet maakte deel uit van het PhD-project van Füsun Türetken.

Rosalind C. Morris is hoogleraar Antropologie en de vroegere directeur van het Institute for Research on Women, Gender and Sexuality. Ze is tevens de voormalige onderdirecteur van het Institute for Comparative Literature and Society aan de Columbia Universiteit. Zij is de auteur van diverse boeken en talloze essays, waarvan de onderwerpen uiteenlopen van het sociale leven van de goudwinning in Zuid-Afrika en de nasleep daarvan, tot de geschiedenis van de moderniteit in Zuidoost-Azië. Ze schrijft ook over esthetiek en heeft speciale belangstelling voor fotografie, film en de massamedia. Tot haar meest recente boeken behoren twee samenwerkingsprojecten met William Kentridge. Haar jongste boek, The Returns of Fetishism, zal dit voorjaar verschijnen bij de University of Chicago Press. Behalve wetenschappelijk publiciste is professor Morris tevens dichter, librettist en filmmaker. Momenteel voltooit ze een documentaire, die de voorlopige titel 'Where there is gold, there is blood' draagt.

Füsun Türetken is oprichter van Studio ft., een platform dat hedendaagse condities van instituten bevraagt door samenwerking te ondersteunen. Ook is zij hoofd Visuele Cultuur en docent aan het Piet Zwart Instituut, Willem de Kooning Academie in Rotterdam. Eerder gaf zij les aan UCL in Londen, en was ze director van het Duitse Paviljoen op de Architectuur biënnale van Venetië in 2008. Ze is coauteur van publicaties en tentoonstellingen die de hedendaagse stad verkennen, zoals Shrinking Cities, en gaf lezingen over 'slow violence', conflict, virtuele oorlogsvoering, machtstructuren en architectuur. Het thema van haar fellowship bij Het Nieuwe Instituut maakt onderdeel uit van haar promotieonderzoek aan Research Architecture, Goldsmiths London.

De Reading Room is een serie avonden waarbij een gedeelde lezing van een onderwerp centraal staat. Het is een plek om de wereld met zijn talloze talen en systemen te duiden en te ontcijferen, ook fenomenen die juist omdat ze alomtegenwoordig zijn aan onze blik ontsnappen. In kleine setting wordt onder leiding van een kunstenaar, onderzoeker of ontwerper gereflecteerd op een concept, tekst, object of beeld. De Reading Room biedt ruimte aan intieme en provocatieve gesprekken. Het is een plek voor creatieve verwarring en soms zelfs frustratie, waarbij de sprekers en het publiek niet op zoek zijn naar het formuleren van oplossingen, maar samen proberen in te zoomen en scherp te stellen. Onderwerpen die eerder in de Reading Room aan de orde kwamen zijn tentoonstelling, surveillance, migratie, liquiditeit, museum en onveiligheid.