Evolutie in de Tuin van Machines Evolutie in de Tuin van Machines

Tijdens twee avonden op 18 en 25 juni 2015 werden perspectieven uit de biologie ingezet om de technologische ontwikkeling te begrijpen. Het uiteindelijke doel was om een nieuwe vruchtbare (ontwerp)houding te vinden in de omgang met technologische ontwikkeling ten tijde van het Antropoceen - het geologische tijdperk waarin de mens de voornaamste natuurkracht is geworden. Deze eerste avond nam het narratief van de evolutie, de biologische variant van het culturele idee van vooruitgang, als vertrekpunt.

Gusz Eiben, hoogleraar Evolutionaire Robotica, Arjen Mulder, bioloog en media-criticus, schrijver van Wat is Leven en Sascha Pohflepp, kunstenaar-onderzoeker en co-redacteur van Synthetic Aesthetics gaven elk een lezing waarin ze ingingen op de wisselwerking tussen technologie en evolutie.

Het daaropvolgend debat draaide om de vraag naar de invloed van ontwerpers, bedrijven en overheden op de evolutie als geheel. Evolutie omvat ook technologische ontwikkeling. Is dat dat proces te overzien? Is er controle op uit te oefenen? Waar zit de mogelijk invloed van ontwerpers, bedrijven en cultuur?

Door de ontwikkeling en inzet van technologie is de mens evolutionair gezien de meest succesvolle en dominante soort op de aarde geworden. Hij is daarmee de drijvende kracht achter geologische en biologische veranderingen geworden. Deze nieuwe fase in de geschiedenis van de aarde wordt dan ook aangeduid met de term Antropoceen. Mensen hebben niet alleen hun eigen evolutie dramatisch versneld, velen menen dit proces ook te kunnen sturen. Maar in de wisselwerkingen tussen technologische, biologische en culturele factoren treden altijd ook onvoorziene effecten op en onontwarbare complexe relaties, die de mogelijkheid van sturing en controle ondergraven.

• Prof. Dr. A. E. Gusz Eiben doet aan de VU Amsterdam onderzoek naar evolutionaire robotica, dat wereldwijd vooraan staat. Zijn doel is om robots te maken die zichzelf kunnen reproduceren en die kunnen evolueren en zo nieuwe, door mensen onvoorziene eigenschappen kunnen verwerven.
• Sascha Pohflepp, Kunstenaar, ontwerper en schrijver is als fellow verbonden aan Het Nieuwe Instituut. Hij schreef een essay over 'levende' machines voor het boek Synthetic Aesthetics, dat recent bij MIT Press verscheen. In het kader van de Tuin van de Machines, schreef hij samen met Arjen Mulder het essay Life's Artefacts (in the Ten-Thousand-year Garden).
• Arjen Mulder is bioloog, mediatheoreticus en schrijver. Zijn werkgebied is de wisselwerking tussen technologie en cultuur. Zijn laatste boek kent de titel en draait om de vraag; Wat is Leven?

Voorafgaande aan het programma kon in de foyer van Het Nieuwe Instituut alvast kennis gemaakt worden met een divers aantal robots uit de tentoonstelling Tuin van Machines. Getoond werden:

• A4 Robots (2010-2012) - Edwin Dertien
• Prototype for a new BioMachines (2012) - Ivan Henriques
• Zebro six legged robot (2010) - TU Delft Robotics Institute

Na afloop van de avond werd de mogelijkheid geboden om het door Sascha Pohflepp en Arjen Mulder geschreven essay Life's Artefacts (in the Ten-Thousand-year Garden), door onze in-huis uitgever Publication Studio live te laten drukken en deze bijzondere uitgave voor een klein bedrag mee naar huis te nemen. Publication Studio Rotterdam is de nieuwste studio in een internationaal netwerk dat bijzondere boeken ontwerpt, print, bindt, uitgeeft en verkoopt samen met kunstenaars en schrijvers over de hele wereld. De Publication Studio maakt online content van Het Nieuwe Instituut ook in druk beschikbaar.