Decolonising Design Decolonising Design

Een avond waarop de dominante positie van de Westerse ontwerpcultuur werd bevraagd en werd opengesteld voor andere perspectieven. Met nieuwemediakunstenaar Tabita Rezaire, auteur van The Politics of Design Ruben Pater, cultuurcriticus Egbert Alejandro Martina en product design strategist Shahab Zehtabchi. Luister naar de audio van deze avond hierboven. Ruben Pater maakte onderstaande beeldselectie.

Fotografen Broomberg & Chagrin onderzochten het racisme dat door Kodak tot de jaren 1980 in film werd gebruikt. Door kaarten zoals deze was het technisch onmogelijk om donkerder huidskleuren te vertonen. Afbeelding: To Photograph the Details of a Dark Horse in Low Light (Shirley 1), Adam Broomberg & Oliver Chanarin, 2012. Met dank aan de artiesten en Lisson Gallery, London

Standaarden in ontwerp stellen een verkeerde waarheid voor. Deze afmetingen van het bekende boek van Henry Dreyfuss zijn eigenlijk van militairen uit de V.S., dus in geen geval universeel. Afbeelding van: Dreyfuss, Henry. The Measure of Man. Whitney Library of Design, 1959. Copyright 1993 Henry Dreyfuss Associates

De mercatorprojectie is een van de meest bekende kaarten, en wordt gebruikt door Google Maps en Apple Maps. Het is echter wetenschappelijk onjuist omdat de onderste helft vervormt wordt. Australië lijkt kleiner dan Groenland maar is in feite 3,5 keer groter. Ontworpen 1569 door Gerardus Mercator

Westerse sculpturen werden altijd gebaseerd op Griekse en Romeinse sculpturen. Het is onlangs bewezen dat deze felgekleurd waren. Afbeelding links: ‘Caligula’ (37-41 CE), marmer, h: 28 cm, Ny Carlsberg Glyptotek, Copenhagen, Denmark. inv.num. IN 2687. Rechts: ‘Caligula’ (reconstructie), 37-41 CE (2011), marmer. h: 28 cm, Archäologischen Institut der Universität Göttingen and Stiftung Archäologie, Munich. inv.num. IN 2687

De inheemse geschiedenis van Mexico werd nieuw leven ingeblazen door de muurschilderingen van Diego Rivera in de jaren twintig van de twintigste eeuw, in een tijd dat driekwart van de bevolking analfabeet was. Diego Rivera, Muurschilderingen in het Palacia Nacional, Mexico City, 1929-1935.

Sommige culturele verschillen zijn goed verborgen in ons dagelijks leven. Deze oefeningen zijn ontworpen om culturele verschillen in het lezen van afbeeldingen te begrijpen. Afbeeldingen van een introductiecursus voor vrijwilligers bij het Amsterdams Buurvrouwen Contact. Amsterdam, januari 2015

De modernistische ontwerpprincipes die in Westerse opleidingen de boventoon voeren, zijn sterk verbonden met aannames over objectiviteit en universaliteit. Maar de zwartepietdiscussie en de wereldwijde ophef over de Mohammedcartoons tonen aan dat dingen een stuk gecompliceerder liggen. Beelden worden in verschillende culturen zeer verschillend geïnterpreteerd. Iedere ontwerper heeft een (culturele) achtergrond en positie van waaruit hij ontwerpt, of hij zich daar nu van bewust is of niet. Wat kan 'decolonising design' in deze context betekenen? Moeten ontwerpers zich meer bewust worden van de politieke context van hun werk? En hoe kan de ontwerpcultuur meer rekening houden met verschil, zonder dat dit de creativiteit en het experiment in de weg staat?

Deze avond werden zaken in perspectief geplaatsd en het gesprek aangegaan. Internationaal werkende ontwerpers namen het voortouw en deelden hun ervaringen met cultuurverschillen en de betekenis daarvan in hun werk.

Geïnteresseerd in dit onderwerp? Eerder organiseerde Het Nieuwe Instituut de talkshow Designing for Diversity.

Tabita Rezaire, in Frankrijk geboren en woonachtig in Johannesburg, is een Guinees-Deense nieuwemediakunstenaar, intersectioneel prediker, geneeskundige, onderzoeker op het gebied van technologiepolitiek en Kemetic en Kundalini yogaleraar. Haar werk ademt de esthetiek van verzet en biedt digitale genezing van de dominantie van westerse cultuur door alternatieve perspectieven te bieden. Ze predikt een de-koloniale drie-eenheid van gezondheid, technologie en spiritualiteit om het beeldscherm te bevrijden van de witte-suprematische-patriarchale-cis-hetero-geglobaliseerde overheersing.

Rezaire is te gast binnen het Internationaal Bezoekers Programma

Onder de naam Untold Stories doet Ruben Pater visueel verslag over geopolitieke vraagstukken. Ook initieert hij projecten waarin onderzoek leidt tot beeldende verhalen voor een breed publiek. Zo zoekt hij naar nieuwe relaties tussen grafisch ontwerp en journalistiek. Zijn Drone survival guide (2013) kreeg wereldwijd aandacht als een educatief en activistisch hulpmiddel tegen militaire drones. In 2016 verscheen zijn publicatie The Politics of Design.

Shahab Zehtabchi is een product design strategist en docent. Hij is ontwerper van cross-disciplinaire platformen die de samenwerking bevorderderen tussen design en wetenschap. Bij de Haagse Hogeschool ontwikkelt hij een nieuw international industrieeldesignprogramma (IDE), dat zich richt op de verantwoordelijkheden en uitdagingen van de nieuwe generatie van wereldse designers.

Amal Alhaag is onafhankelijk curator, cultureel programmeur en radio host met belangstelling voor tegencultuur, oral history, en maatschappelijke kwesties die een wereldwijd spelen. In haar projecten combineert ze muziek en kunst met actualiteit, post-kolonialisme, digitale antropologie en alledaagse anekdotes met als doel ongemakkelijke kwesties bespreekbaar te maken.

Egbert Alejandro Martina zet zich in voor verandering en is medeoprichter van de stichting ERIF, die media-uitingen onderzoekt en antiracisme-educatie verzorgt voor een breed publiek. Hij is met name geïnteresseerd in de implicaties van wat Christina Sharpe 'living in the wake' noemt, of in de woorden van Saidiya Hartman: 'the afterlife of slavery'. Zijn doel is om zowel 'het goede leven' als het idee van Europa als 'gebied van vrijheid' ter discussie te stellen.