De Technologisering van de EU-grenzenDe Technologisering van de EU-grenzen

Het onderzoeksproject System of Systems verkent het proces van verregaande technologisering van de Europese grenzen en maakt daarbij gebruik van de expertise van grensspecialisten, mediawetenschappers en kunstenaars. De versteviging van de buitengrenzen van de EU--die worden beheerd door het Europees Grens- en kustwachtagentschap, ook wel Frontex genaamd--is sinds de inwerkingtreding van het Verdrag van Schengen, halverwege de jaren 1990, nauw verweven met, en haast niet te onderscheiden van het asielzoekersstelsel. De Europese Unie kent Frontex sindsdien steeds grotere budgetten toe om de migratie "in en buiten" het Europese grensgebied te bewaken en onder controle te houden.

Frontex is onderdeel van een netwerkinfrastructuur die de versnelde ontwikkeling van technologieën bevordert, ter ondersteuning van activiteiten op het gebied van grensbeheer. De Europese Commissie heeft de begroting voor het beheer van de buitengrenzen aanzienlijk verhoogd, van 5,6 miljard euro in de periode 2014-2020 naar 21,3 miljard euro in 2021-2027. Wat relevant is voor dit programma, is dat deze begroting onder meer subsidie bevat voor de ontwikkeling van nieuwe technologieën op het gebied van surveillance, biometrie en andere manieren om gegevens te verzamelen over mensen die grenzen oversteken. Deze maatregelen laten zien dat het migratiebeleid van de EU gebaseerd is op het idee van 'Fort Europa', waarbij financiën, technologie en securitisatie samen een schimmig en ondoorzichtig systeem vormen waar nagenoeg niet doorheen te komen is.

Op deze avond is werk te zien van Ariana Dongus (mediawetenschapper en onderzoeker), Flavia Dzodan (schrijver en onderzoeker), Matthias Monroy (schrijver, activist), Ahmet Ögüt (kunstenaar en oprichter van The Silent University) and Annalisa Pelizza (hoogleraar wetenschap en technologie), die ieder op eigen wijze op deze kwesties ingaan. Het programma toont de grote verscheidenheid aan perspectieven, afkomstig uit verschillende kennisvelden, omtrent het feit dat migratiestelsels in toenemende mate afhankelijk zijn van technologie. In hun onderzoek en praktijk onthullen en reflecteren zij op de golf van technologische strategieën die de uitsluiting in, en door, Europa moeten waarborgen. Zo verkennen zij hoe technologie wordt ingezet als methode om bewijsmateriaal te creëren en onderuit te halen; de rol die tech speelt in de ongelijk verdeelde begrenzing van lichamen, en grenzen als een plek waar investering en winst steeds vaker de boventoon voeren. 'De Technologisering van de EU-grenzen' is een van de drie onderzoeksthema's die momenteel door System of Systems worden ontwikkeld, in aanloop naar de uitgave van hun tweede boek (in 2021). De twee andere thema's, 'Het outsourcen van de Europese grenzen' en 'Migratie, Extractie en Kolonialisme', zullen later dit jaar als twee programma's worden gepresenteerd.

Het programma wordt ondersteund door Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.

System of Systems is een onderzoeksproject dat het gebruik van technologie en bureaucratie in asielprocedures in Europa verkent aan de hand van tentoonstellingen, publicaties en publieksprogrammering. SoS ziet het belang om zich op de lange termijn bezig te houden met niet alleen de ervaring van de individuele migrant maar ook met het systeem dat migratie onder het mom van veiligheid produceert en uitvoert. Door samen te werken met kunstenaars, architecten en ontwerpers, en met beleidsmakers, activisten en onderzoekers, streeft SoS naar een diverse manier om migratiestelsel kritisch onder de loep te nemen, en dat op zo'n manier te doen dat het ook toegankelijk is voor niet-specialisten.