A Black Gaze met Tina CamptA Black Gaze met Tina Campt

Het Nieuwe Instituut doet met Remote Reading Room onderzoek naar de stem, mondelinge overlevering en naar gezamenlijk luisteren als een bewuste lichamelijke activiteit. De 'langeafstandsleeszaal' verkent de mogelijkheden om tegenwicht te bieden aan de huidige overheersing van beeldcultuur en de toenemende druk om lichamen te kijk te zetten. Het onderzoek vindt plaats in het kader van een langlopend onderzoek naar burn-out en andere uitputting van lichamen.

Tijdens deze editie van de reeks leest Tina Campt, hoogleraar Geesteswetenschappen, Moderne Cultuur en Media, voor uit haar boek A Black Gaze: Artists Changing How We See (2021). In het boek stelt Campt hedendaagse beeldend kunstenaars centraal die volgens haar in hun werk een uitgesproken 'Zwarte blik' vormgeven en onderhouden: een Black gaze die een wezenlijke verschuiving van onze verhouding tot bepaalde beelden inhoudt. Het werk van de kunstenaars die ze uitlicht, van Arthur Jafa, Okwui Okpokwasili tot Khalil Joseph, dwingt kijkers om niet alleen passief te blijven kijken naar manieren waarop Zwarte kwetsbaarheid en onzekerheid vaak in beeld worden gebracht. De kunst in de bundel lokt juist een diepgewortelde reactie uit. Waar de overheersende witte blik Zwartheid altijd afzet tegen witheid, alsof er iets afwijkt of ontbreekt, omschrijft Campt de Zwarte blik als een creatief, vindingrijk, doordacht en moedig alternatief. Wie de geselecteerde video's, foto's en multimediale installaties in het boek ziet, kijkt als vanzelf met, door en zij-aan-zij met het leed én het plezier van het hedendaagse Zwarte bestaan.

Luisteraars worden aangemoeding om via een koptelefoon of extern geluidssysteem naar deze Remote Reading Room te luisteren.

Tina Campt bekleedt de Owen F. Walker leerstoel voor Geesteswetenschappen, Moderne Cultuur en Media van Brown University en is Research Associate aan het Visual Identities in Art and Design Research Centre (VIAD) van de University of Johannesburg in Zuid-Afrika. Campt is een zwarte feministe en theoreticus op het gebied van de visuele cultuur en hedendaagse kunst. Ze is de schrijfster van drie boeken: Other Germans: Black Germans and the Politics of Race, Gender and Memory in the Third Reich (2004), Image Matters: Archive, Photography and the African Diaspora in Europe (2012) en Listening to Images (2017). Haar vierde boek, A Black Gaze, verschijnt dit najaar bij MIT Press.

Zara Julius is een in het Zuid-Afrikaanse Johannesburg gevestigde sociaal geëngageerde artieste, cultureel onderzoekster en vinyl selector. Ze is daarnaast de oprichtster van KONJO, een pan-Afrikaans bureau voor creatief onderzoek en culturele productie. Haar werk heeft betrekking op de relatie tussen esthetiek, frequentie en voortvluchtigheid. Zara maakt gebruik van geluid, video, performances en objectgebaseerde installaties om archieven (zowel echte als ingebeelde) bijeen te brengen, te selecteren en in te richten. De meeste van haar projecten hebben betrekking op het in kaart brengen van de sonische en spirituele mobiliteit van spirituele vervoering en verscheuring in congregaties van syncretische religieuze praktijken in Afrika en Latijns-Amerika en op (post)apartheidsnarratieven over ras en plaats in relatie tot intieme archiveringspraktijken. Als selecteur is ze vooral geïnteresseerd in de evolutie van spirituele muziekvormen en de rol die deze spelen in de hedendaagse 'global bass'-muziek. Zara draait regelmatig in het festivalcircuit in Zuid-Afrika, heeft getoerd in Londen (als gast van Touching Bass, Balamii radio, Hoxton FM en het Total Refreshment Centre) en trad meermaals op in Cuba en Colombia. Ze heeft samengewerkt met artiesten als Nubya Garcia, Madala Kunene, Shabaka Hutchings, BLK JKS, Andrew Ashong & DJ Spinna.

Remote Reading Room is de titel van een serie avonden gewijd aan het lezen en aan het collectieve luisteren. Het is een plek waar de wereld met zijn talloze talen en systemen wordt geduid en ontcijferd, ook fenomenen die juist omdat ze alomtegenwoordig zijn aan onze blik ontsnappen. Onder leiding van een artiest, kunstenaar, onderzoeker of ontwerper wordt het publiek uitgenodigd om een bepaald(e) concept, tekst, object of beeld te lezen. Er is een geluidskunstenaar of muzikant aanwezig die de luisteraars via een begeleidende soundtrack meeneemt op een sonische reis.