Who is We?Who is We?

Het Nieuwe Instituut, commissionair van het Nederlandse paviljoen tijdens de 17e Internationale Architectuurtentoonstelling - La Biennale di Venezia, presenteert Who is We? in samenwerking met architect Afaina de Jong en kunstenaar Debra Solomon. Het paviljoen is een krachtig pleidooi tegen monocultuur: verschil en meerstemmigheid zijn een voorwaarde voor rechtvaardige, weerbare steden en samenlevingen. De sociale en ecologische urgenties verlangen ook van architecten en stedenbouwers dat zij 'we' gaan beschouwen als meervoudig; alle mensen omvattend en het meer-dan-menselijke zoals de bodem, planten en dieren.

De 17e Internationale Architectuurtentoonstelling - La Biennale di Venezia vindt plaats van 22 mei tot en met 21 november 2021. Wegens Covid-19 zal de opening van het Nederlandse paviljoen op donderdag 20 mei digitaal plaatsvinden.

Het thema van deze editie 'How will we live together?', zoals gesteld door hoofdcurator Hashim Sarkis, had niet actueler kunnen zijn. De Covid-pandemie heeft een vergrootglas gelegd op de onrechtvaardige, onevenwichtige manier waarop samenlevingen zijn vormgegeven. Volgens Francien van Westrenen, hoofd Agentschap van Het Nieuwe Instituut en curator van het Nederlandse paviljoen, gaat er dan ook een vraag vooraf aan het antwoord op 'How will we live together?', namelijk 'Who is we?' Het woord 'we' impliceert inclusiviteit, maar representeert in werkelijkheid vaak een enkelvoudig perspectief. De presentatie in het paviljoen richt zich daarom op een stedenbouw die vrouwelijk is, van kleur, queer en multispecies.

Om een mogelijk antwoord te formuleren op de vraag 'Who is we?' nodigde Het Nieuwe Instituut Afaina de Jong en Debra Solomon uit. Beiden deconstrueren in hun werk de normatieve opvattingen van ruimte zoals 'terra nullius' en 'tabula rasa' en maken tegelijkertijd datgene zichtbaar dat door de dominante ontwerpopvattingen onzichtbaar is gebleven. Ze benadrukken het belang van andere kennis, waarden en methodes voor een andere stedenbouw, waarbij ze zich mede beroepen op de kennis en praktijken van vrouwen die in de architectuurcanon niet voorkomen.

Afaina de Jong stelt met haar onderzoek _Multiplicity of Other de dominantie van een eenzijdige blik op de stad aan de orde. Deze heeft tot gevolg dat de kennis van de meerderheid van 'de ander' niet wordt gezien bij de inrichting van de leefruimte. De installatie Space of Other, die ze in samenwerking met InnaVisions ontwikkelde en ontwierp _biedt niet alleen een andere ervaring van het paviljoen, maar toont ook de registratie van gesprekken die De Jong voerde met diverse denkers en ontwerpers over andere waarden en kennis in relatie tot architectuur en stedenbouw.

Aangespoord door de klimaatcrisis benadrukt Debra Solomon met _Multispecies Urbanism _de urgentie van een wederkerige relatie met het meer-dan-menselijke, zoals de bodem en het bodemleven voor een rechtvaardige stedenbouw. In het paviljoen deelt ze een aantal onderzoeksmethodes en -instrumenten die ze inzet om o.a. in Amsterdam Zuidoost een voedselbos van 55ha te realiseren in samenwerking met een praktijkgemeenschap bestaand uit een representatieve doorsnee van buurtbewoners.

Het grafisch ontwerp van Who is We? is van Richard Niessen, het ontwerp van het online platform is van Studio RNDR.

Ondanks Covid-19 zal de Biennale in mei haar deuren openen. Het Nieuwe Instituut heeft besloten om geen fysieke opening in Venetië te organiseren omdat dat in zou gaan tegen de maatregelen bedoeld om de verspreiding van het virus tegen te gaan. Wel vindt op donderdag 20 mei een digitaal openingsprogramma plaats via de speciaal ontwikkelde website. Deze website voorziet in een publieke presentatie van de diverse werken in een digitale setting. Aanmelden kan via de website van Het Nieuwe Instituut.

Het thema _Who is We? _is ingebed in een breder onderzoeksprogramma binnen Het Nieuwe Instituut naar andere bronnen van kennis, naar vormen van collectiviteit, naar de noodzaak van een meer-dan-menselijk perspectief. Who is We? is dan ook geen eindpunt, maar eerder een aanleiding voor verder onderzoek, gesprek en verbinding met andere domeinen.

Om de verbinding met het beleidsveld te maken is Het Nieuwe Instituut een samenwerking aangegaan met de steden Amsterdam en Rotterdam. Chief Science Officer van de gemeente Amsterdam, prof. dr. Caroline Nevejan, ontwikkelde het publieke onderzoeksprogramma _Values for Survival _waaraan een diverse internationale groep onderzoekers en ontwerpers een bijdrage leverde. Het programma heeft geresulteerd in een serie (online) cahiers ontworpen door Huda AbiFarès. Het derde cahier _Values for Survival: Tuning to Rhythm _wordt ter gelegenheid van de opening van het paviljoen gelanceerd met een concert.

In Rotterdam wordt in opdracht van de gemeente door de Independent School for the City gewerkt aan The Polder of Babel - a Superdiverse City in the Anthropocene. Een community of learning onderzoekt hoe in een stad als Rotterdam een gemeenschappelijk gevoel van urgentie kan ontstaan voor het bouwen aan een groene toekomst voor iedereen.

Daarnaast zijn door Het Nieuwe Instituut en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie drie ontwerpteams via een Open Call geselecteerd met onderzoeken die aansluiten bij de thematiek van het Nederlandse paviljoen: Failed Architecture, Bureau LADA en Studio Wild. Het doel van de gezamenlijk gelanceerde open oproep in oktober 2019 was erop gericht een grote veelzijdigheid aan stemmen uit het Nederlandse ontwerpveld te vertegenwoordigen in Venetië.

Het Nieuwe Instituut met Guus Beumer als artistiek en algemeen directeur is sinds 2014 commissioner van het Nederlandse paviljoen op de Internationale Architectuurtentoonstelling - La Biennale di Venezia.

Who is We? wordt mede mogelijk gemaakt door de genereuze steun van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Gemeente Amsterdam, Gemeente Rotterdam en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.

Het Nieuwe Instituut is het instituut voor architectuur, design en digitale cultuur in Rotterdam. Met zijn tentoonstellingen, programma's, onderzoek en uitgebreide nationale en internationale samenwerkingsverbanden, betrekt het instituut denkers, onderzoekers, ontwerpers, makers en diverse publieksgroepen bij het kritisch beschouwen van urgente kwesties zoals de manier waarop wij het verleden interpreteren en de wijze waarop wij in de toekomst zullen gaan handelen. Het instituut is in 2013 ontstaan uit een fusie van het Nederlands Architectuurinstituut (NAi), Premsela, Nederlands Instituut voor Design en Mode en Virtueel Platform. Het instituut beheert de Rijkscollectie voor Nederlandse Architectuur en Stedenbouw, en is onder meer verantwoordelijk voor de Nederlandse inzending aan de Architectuurbiënnale van Venetië en andere internationale biënnales.

Afaina de Jong, Debra Solomon en Francien van Westrenen zijn beschikbaar voor interviews.

Neem voor meer informatie contact op met Annemarie van den Eijkel, PR 17e Internationale Architectuurtentoonstelling - La Biennale di Venezia, a.vandeneijkel@hetnieuweinstituut.nl, tel. 06 42 21 62 72.

Meer informatie: whoiswe.hetnieuweinstituut.nl