Toekomstatelier Oostkop – dé plek om je eigen toekomst te ontwerpenToekomstatelier Oostkop – dé plek om je eigen toekomst te ontwerpen

In het toekomstatelier hebben leraren, studenten, onderzoekers, buurtbewoners, ambtenaren, architecten en vele andere experts actief bijgedragen aan vraagstukken in de vorm van ontwerpend onderzoek op de schaal van de straat, wijk, stad, regio of land. Kwesties om te onderzoeken gingen bijvoorbeeld over de toekomst van mobiliteit of zorg in de stad, over groen in de wijk, over waterveiligheid op regionaal niveau, of over ruimtelijke visies op landelijke schaal. Zo is er gewerkt aan levensgrote installaties van de Vlaams-Nederlandse Delta, gedetailleerde diagrammen van grensgebieden met Duitsland en België en aan collages voor het gedroomde Rotterdam van de toekomst.

Iedereen die dat wil kan van deze ruimte gebruik maken. Voorwaarde is dat je op een ontwerpende manier nadenkt over de toekomst, en dat je bereid bent iets van je resultaten te delen. En, we vinden het leuk als je daarbij gebruik maakt van de archieven van het Nieuwe Instituut. Daarin zijn namelijk al heel veel goede ideeën over de toekomst te vinden.

Tijdens de workshop New Currents: Water Preparedness (Nieuwe Stromingen: Waterparaatheid) in februari 2025 onderzocht een multidisciplinaire werkgroep de mogelijkheden van activistische, bottom-up besluitvorming voor waterparaatheid. Onder leiding van Yasmeen Lari, Marina Tabassum en Alankrita Sarkar werden drie casestudy's besproken uit Bangladesh, Pakistan en de Vlaams-Nederlandse Delta. Ze presenteerden alternatieve en vaak informele wegen om gemeenschappen op lokale en transnationale schaal te betrekken, waarbij onderhandeling en samenwerking centraal staan. Deze workshop werd georganiseerd door TU Delft, Vereniging Deltametropool en het Nieuwe Instituut in de context van het onderzoeksproject New Currents en met steun van het Internationale Bezoekersprogramma.

Tijdens Museumnacht 2025 Toekomstvisies werd bezoekers gevraagd een ruimtelijke toekomstvisie op Rotterdam te maken tijdens de workshop Rotterdam op de tekentafel’. Op basis van vijf thema’s - haven, wederopbouw, nacht, groen en hoogbouw - maakten ze collages die een gedroomde toekomst verbeelden. Daarbij werd historisch en speculatief beeldmateriaal beschikbaar gesteld uit de Rijkscollectie voor Nederlandse Architectuur en Stedenbouw en het archief van AIR. Zij organiseerden deze workshop samen met het College van Rijksadviseurs.

In april 2025 werd tijdens de discussie Transgression of European Border Regions (Transgressie van Europese grensregio's) onderzocht hoe Europese grensregio's kunnen fungeren als katalysator voor meer samenwerking binnen Europa. De focus lag op de transformatie van grenzen, niet alleen in fysieke zin, maar ook op het gebied van bestuur, beleid en ruimtelijk denken. Tijdens het evenement hebben beleidsmakers, politici en ontwerpers nagedacht over zowel de uitdagingen als de kansen van het werken in grensregio's, en vooral over de vraag hoe deze gebieden kunnen bijdragen aan een meer verbonden en verenigd Europa. Deze sessie werd georganiseerd door Vereniging Deltametropool.

In mei 2025 is een werkgroep van masterstudenten van Fontys Hogeschool Master in Urbanism aan de slag gegaan in het toekomstatelier, als alternatief traject om praktijkervaring op te doen. Hier kunnen ze zich binnen het beroepsveld bezighouden met urgente ruimtelijke vraagstukken in Nederland. Rondom het thema ‘Migratie, een gevoel van verbondenheid’ ontwikkelen studenten onderzoeksscenario's en casestudy's die de ruimtelijke aspecten van migratie en gemeenschapsintegratie verkennen.

Het komende jaar gaan we door met Toekomstatelier Oostkop. Openbare events en workshops vind je in de agenda. Als je zelf gebruik wilt maken van deze ruimte, meld je dan aan via oostkop@nieuweinstituut.nl

Toekomstatelier Oostkop is voortgekomen uit de tentoonstelling Nederland op de tekentafel. 100 jaar toekomstideeën, die in 2023 - 2024 te zien was in het Nieuwe Instituut. Deze tentoonstelling, een samenwerking tussen het College van Rijksadviseurs en Nieuwe Instituut, inspireerde publiek, ontwerpers en beleidsmakers tot een nieuwe visie op de inrichting van Nederland.

Toekomstatelier Oostkop is een initiatief van het College van Rijksbouwmeester en Rijksadviseurs en het Nieuwe Instituut in samenwerking met AIR, IABR, Planbureau voor de Leefomgeving, Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en Vereniging Deltametropool.