Nieuwe Instituut en LI-MA presenteren REBOOT. Baanbrekende digitale kunst Nieuwe Instituut en LI-MA presenteren REBOOT. Baanbrekende digitale kunst

In de begindagen van computers speelden uitvinders, ontwerpers en kunstenaars uit Nederland een belangrijke rol. Sinds de jaren zestig gingen zij op zoek naar de kunstzinnige mogelijkheden van de nieuwe technologie. Hun experimenten liggen aan de basis van de digitale cultuur van vandaag. De ooit zo opmerkelijke technologie is niet meer weg te denken: computers en netwerken hebben alle facetten van ons leven blijvend beïnvloed.

Om die veranderende dynamiek tussen digitale technologieën en de samenleving zichtbaar en invoelbaar te maken, organiseren initiatiefnemers en curatoren Sanneke Huisman van LI-MA en Klaas Kuitenbrouwer van het Nieuwe Instituut met REBOOT. Baanbrekende digitale kunst bij wijze van ‘herstart’ een dialoog tussen toen en nu.

Huisman en Kuitenbrouwer namen twintig baanbrekende digitale kunstwerken uit de voorgaande decennia in de tentoonstelling op. Het zijn de werken uit de Digitale Canon (1960-2000), een niet-uitputtend of -vaststaand overzicht van invloedrijke digitale kunst, dat in 2019 in opdracht van LI-MA werd samengesteld.

Deze werken worden als baanbrekend beschouwd, omdat de makers met het verkennen van de artistieke mogelijkheden en mogelijke maatschappelijke gevolgen van nieuwe technologieën, vandaag de dag nog steeds als inspiratie dienen voor vraagstukken rond de hedendaagse èn toekomstige samenleving.

Onder andere in de tentoonstelling opgenomen: video- en klankschilderij Moiré, van videokunstpioniers Livinus en Jeep van de Bundt (1975); Dick Raaijmakers’ grootschalige luidsprekerinstallatie Ideofoon (1968-1970); de algoritmische beeldhouwkunst Breed van Driessens & Verstappen; internetkunstwerk the_living van Debra Solomon (1998); en de Scrollbar Composition van Jan Robert Leegte (2000).

Daarnaast is er werk te zien van tien hedendaagse makers die zich door deze werken lieten inspireren voor een toekomstvisie over de rol van technologie in de samenleving. Zij zijn afkomstig uit onverwachte disciplines; om te benadrukken dat de impact van digitale cultuur intussen veel verder strekt dan alleen digitale kunst.

“Wanneer je een computersysteem of -programma ‘reboot’ sluit je het af en start je het kort daarna weer op, om opnieuw te beginnen. Met REBOOT willen het Nieuwe Instituut en LI-MA dan ook nadrukkelijk een doorlopende, levende geschiedenis van digitale kunst en cultuur laten zien,” zeggen Huisman en Kuitenbrouwer.

“De artistieke vragen van toen zijn de maatschappelijke vragen van nu. De vroege verwachtingen van wat een computer allemaal zou kunnen, wat netwerken voor de samenleving zouden kunnen betekenen en hoe je creatief kunt zijn in je samenwerking met machines of programma’s; het zijn stuk voor stuk vragen die we decennia later nog herkennen, maar dan op een andere schaal. We kunnen veel leren van de onafhankelijkheid waarmee kunstenaars ooit omgingen met de opkomst van het digitale, bijvoorbeeld wanneer we onszelf in de huidige tijd willen losmaken van de macht van grote technologiebedrijven.”

In de aanloop naar de opening van REBOOT belicht medeorganisator LI-MA al een paar sleutelwerken die in de tentoonstelling te zien zullen zijn. Met het publieke onderzoeks- en activiteitenprogramma Digital Care verkent LI-MA daarnaast wat het inhoudt om digitale kunst te verzamelen, onderhouden en presenteren – zowel in de huidige context als met het oog op de toekomst.

REBOOT. Baanbrekende digitale kunst is van 7 oktober 2023 tot 1 april 2024 te zien in het Nieuwe Instituut in Rotterdam. Kijk voor meer informatie op de website van het Nieuwe Instituut. Meer informatie over Digital Care is te vinden op de website van LI-MA.

REBOOT kwam tot stand met steun van Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, Mondriaan Fonds, Fonds 21 en Netwerk Archieven Design en Digitale Cultuur.

De werken in de tentoonstelling zijn van: Annie Abrahams, Livinus en Jeep van de Bundt, Driessens & Verstappen, Edward Ihnatowicz, JODI, Bas van Koolwijk, Lancel/Maat, Jan Robert Leegte, Yvonne Le Grand, Peter Luining, Martine Neddam, Marnix de Nijs en Edwin van der Heide, Dick Raaijmakers, Debra Solomon, Joost Rekveld, Remko Scha, Jeffrey Shaw, Steina, Peter Struycken, Michel Waisvisz.

De nieuwe, hedendaagse reacties zijn van: Janilda Bartolomeu, Cihad Caner, Dries Depoorter, Swendeline Ersilia, Ali Eslami, Jonas Lund, Luna Maurer en Roel Wouters, Katja Novitskova, Ekim Tan en brui5er.

Neem voor vragen en verzoeken contact op met Robin van Essel, Persvoorlichter, via r.vanessel@nieuweinstituut.nl of +31 (0)6 3803 9218

Nieuwe Instituut in Rotterdam is het nationale museum en instituut voor architectuur, design en digitale cultuur. Het instituut wil laten zien hoe krachtig nieuwe (ontwerp)ideeën kunnen zijn. Het doel is om een betere toekomst te verbeelden, uit te proberen en in de praktijk te brengen door samen stil te staan bij denkbeelden van vroeger, nu en later. Bezoekers worden aangemoedigd om vragen te stellen, mee te denken en zo zelf een bijdrage te leveren. De tentoonstellingen, het onderzoek, de evenementen en andere initiatieven die het instituut in binnen- en buitenland ontwikkelt, vormen samen een proeftuin. Toonaangevende ontwerpers, denkers en uiteenlopende publieksgroepen werken er samen aan een kritische benadering van actuele vraagstukken.

Nieuwe Instituut huisvest de Rijkscollectie voor Nederlandse Architectuur en Stedenbouw, en beheert Huis Sonneveld, een toonaangevend voorbeeld uit 1933 van Nederlandse functionalistische architectuur in het Rotterdamse Museumpark.

Nieuwe Instituut is 's werelds eerste Zoöp, een baanbrekend organisatiemodel waarbij alle aspecten van de activiteiten en programmering van het museum worden bepaald door de impact op en het nut voor andere vormen van leven. Het instituut is opdrachtgever van het Nederlandse paviljoen op de Internationale Architectuurtentoonstelling van La Biennale di Venezia, en trad in 2023 op als artistiek directeur van de vierde editie van London Design Biënnale in Somerset House.

LI-MA is een platform voor digitale kunst en mediakunst in Amsterdam. Met jarenlange ervaring in behoud en beheer én als toonaangevend pionier in het veld, speelt LI-MA een sleutelrol in het toekomstbestendig archiveren, conserveren en distribueren van werken uit het domein van de mediakunst.

Om mediakunst en digitale kunst ondanks razendsnelle technologische ontwikkelingen ook in de toekomst toegankelijk te houden, is specialistische conservering belangrijk. LI-MA is als kenniscentrum hierin dé schakel tussen kunstenaars, musea, culturele en wetenschappelijke instellingen en in beeldende kunst geïnteresseerd publiek.

Als digitaal depot levert LI-MA conserverings- en opslagdiensten voor particulieren en meer dan 50 collecties van instellingen als Bonnefanten, Museum Boijmans van Beuningen, Rijksakademie en De Appel. Door zorgvuldig beheer waarborgt LI-MA duurzame toegang tot toonaangevende mediakunstcollecties.

Als expertisecentrum is LI-MA altijd op de hoogte op het gebied van technologische innovatie, en wat dit betekent voor de kunstenaarspraktijk, distributie en conservering. Samen met partners en publiek blijven we kritisch reflecteren op de techniek achter mediakunst. LI-MA is een ontmoetingsplaats waar kennis en kunde samenkomen.