Nederlandse paviljoen op Architectuur Biënnale van Venetië geopendNederlandse paviljoen op Architectuur Biënnale van Venetië geopend

Het centrale thema van deze biënnale is 'How will we live together?', een vraag die door de pandemie alleen nog maar urgenter is geworden. De Nederlandse bijdrage beantwoordt deze vraag met de wedervraag 'Who is we?' en laat het paviljoen een krachtig pleidooi zijn tegen monocultuur in de architectuur en stedenbouw. De sociale en ecologische urgenties verlangen van architecten en stedenbouwers dat zij 'we' gaan beschouwen als meervoudig. De presentatie in het paviljoen richt zich daarom op een stedenbouw die vrouwelijk is, van kleur, queer en multispecies. Om een mogelijk antwoord te formuleren op de vraag 'Who is we?' nodigde Het Nieuwe Instituut architect Afaina de Jong en kunstenaar Debra Solomon uit.

Afaina de Jong bevraagt met haar onderzoek The Multiplicity of Other de potentie van architectuur en stedenbouw wanneer deze andere kennis, waarden, methodologieën en taal als basis zou nemen. Gedreven door de onhoudbaarheid van eenzijdige ontwerp, perspectieven en de geprivilegieerde positie van de ontwerper, opent De Jong een wereld waarin de kennis van de meerderheid, die niet wordt gezien of gehoord, centraal staat.

Het onderzoek wordt in het paviljoen gepresenteerd onder andere in de vorm van de ruimtelijke installatie Space of Other, gemaakt in samenwerking met InnaVisions. Het ontwerp transformeert de 'rationele' witte ruimte van het paviljoen en speelt met 'het niet zien' en 'het niet worden gezien'. In de ruimtelijke installatie is het stuk Preta te zien van de Portugese acteur Gio Lourenço en de registratie van gesprekken die De Jong voerde met diverse denkers en ontwerpers over andere waarden, kennis en manieren van werken in relatie tot stedenbouw en architectuur. De Jong ging in gesprek met onder meer Emmanuel Admassu, Samir Bantal, Khensani de Klerck en Farida Sedoc. Paul Seji Dolby ontwikkelde de soundscape voor Space of Other. Alle gesprekken zijn ook te zien op whoiswe.nl.

Aangespoord door de klimaatcrisis benadrukt Debra Solomon met Multispecies Urbanism de urgentie van een wederkerige relatie met het meer-dan-menselijke, zoals de bodem en het bodemleven voor een rechtvaardige stedenbouw. Buiten voor de entree van het paviljoen staan levensgrote rhizotrons - een ruimtelijke installatie en wetenschappelijk instrument waarin een levende bodem en wortelsystemen zichtbaar worden - opgesteld, waarmee Solomon direct het statement maakt dat bij stedenbouw ook de bodem een wezenlijke rol speelt. In het paviljoen deelt ze een aantal onderzoeksmethodes en instrumenten die ze inzet om onder andere in Amsterdam Zuidoost een voedselbos van 55ha te realiseren in samenwerking met een praktijkgemeenschap bestaand uit zo'n 75 buurtbewoners.

Who is We? is geen conclusie, maar eerder een aanleiding voor verder onderzoek, discussie en verbinding met andere praktijken. Aansluitend op het beleidsveld werkt Het Nieuwe Instituut samen met lokale overheden in de steden Amsterdam en Rotterdam. Caroline Nevejan, Chief Science Officer Amsterdam, ontwikkelde het onderzoeksprogramma Values for Survival; Independent School for the City stelt een community of learning samen onder de titel The Polder of Babel: A Super-Diverse City in the Anthropocene. In samenwerking met Stimuleringsfonds Creatieve Industrie zijn drie ontwerpteams geselecteerd om een onderzoek te ontwikkelen in relatie tot de thematiek van Who is We?: Failed Architecture, Bureau LADA en Studio Wild.

Mede vanwege Covid-19 is besloten om naast een fysieke ook een digitale expositie te maken, waardoor het ook voor diegenen die niet naar Venetië kunnen afreizen mogelijk is de presentatie Who is We? te ervaren. Op whoiswe.nl worden alle aanwezige werken in het paviljoen in een digitale setting gepresenteerd. Het platform is ontwikkeld door Studio RNDR op basis van de grafische vormgeving van Richard Niessen.

Het Nieuwe Instituut is sinds 2014 commissionair van het Nederlandse paviljoen op de Internationale Architectuurtentoonstelling - La Biennale di Venezia.

'Who is We?' is mogelijk gemaakt door de genereuze steun van:
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Gemeente Amsterdam, Gemeente Rotterdam en Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.

----
Noot voor redactie, niet voor publicatie
Francien van Westrenen, Afaina de Jong, Debra Solomon en Caroline Nevejan zijn beschikbaar voor interviews.

Neem voor beeldmateriaal en meer informatie contact op met Annemarie van den Eijkel, PR Architectuurtentoonstelling - La Biennale di Venezia, a.vandeneijkel@hetnieuweinstituut.nl, tel. 06 42 21 62 72.