Nieuwe Instituut
Nieuwe Instituut

Huis Sonneveld

De eerste archieven de deur uit voor restauratie en conservering

Onder de titel Architectuur Dichterbij is een project gestart dat zorgdraagt voor de restauratie van grote delen van de architectuurcollectie. In juli 2019 zijn de eerste archieven uit het depot gelicht om te worden gerestaureerd en geconserveerd, waaronder die van Theo Bosch, Van den Broek en Bakema en Jan Verhoeven. Bij deze eerst gekozen archieven speelt vooral de slechte staat van het materiaal een doorslaggevende rol.

10 juli 2019

Archiefmateriaal staat klaar voor transport naar het restauratie-atelier. Foto Het Nieuwe Instituut

Binnen deze archieven zijn alle tekeningen gerold, ook schets- en presentatiemateriaal. Vaak zijn er teveel tekeningen op één rol, wat raadpleging bemoeilijkt, en veel tekeningen zijn gescheurd en/of hebben randschade. De komende zes jaar worden er steeds opnieuw archieven geselecteerd die voor restauratie naar externe locaties gaan. Op deze manier wordt de zichtbaarheid van de collectie en de bruikbaarheid van de archieven verhoogd.

Van den Broek en Bakema

Uit het archief van architectenbureau Van den Broek en Bakema is in eerste instantie een selectie van 28 naoorlogse projecten gemaakt. Dit archief behoort tot één van de grootste en belangrijkste archieven binnen de hele collectie van Het Nieuwe Instituut. Het is dan ook één van de meest geraadpleegde archieven. De dossiers kenmerken zich door divers materiaal gebruik: calques, lichtdrukken, sheets en het gebruik van gekleurde folies (tones) om tekening extra /"diepte/" te geven op de lichtdrukken. Deze dossiers zijn echter in slechte staat waardoor raadpleging steeds grotere risico's met zich mee brengt, juist om deze reden worden de archieven gerestaureerd.

Jan Verhoeven

Jan Verhoeven is samen met Aldo van Eyck, Piet Blom en Herman Hertzberger een van de hoofdpersonen van het Nederlands Structuralisme, een zeer belangrijke naoorlogse architectuurstromingen in Nederland. Het Nederlands Structuralisme kenmerkt zich door een terugkeer naar de menselijke maat, uitbreidbaarheid en aanpasbaarheid en het ontwerpen als proces. Verhoevens archief is een prachtig voorbeeld van dit gedachtegoed en faciliteert onderzoek naar de relatie tussen maatschappijvisie en ontwerpmethode. Ook omdat het archief in zeer slechte staat is, is het eveneens opgenomen op de selectielijst voor Architectuur Dichterbij.

Theo Bosch

Theo Bosch speelde een belangrijke rol in de stadsvernieuwing in Amsterdam; hij werkte daarin onder andere samen met Aldo van Eyck. Zij namen afstand van de bestaande stedenbouw en architectuur waar grootschalige vernieuwingsdrift uitgangspunt was. Hiertegen ontstond in de jaren zestig steeds meer weerstand. In Amsterdam richtte zich het protest op de sloop van de nieuwmarktbuurt voor o.a. de metroaanleg. Theo Bosch ging met de bewoners in gesprek en in samenspraak met hen koos hij voor stedenbouw en architectuur waarin de menselijke maat centraal stond en de bestaande stad werd beschermd en gekoesterd en als uitgangspunt werd genomen. Dit is goed zichtbaar in de stadsvernieuwing die uiteindelijk in de Nieuwmarktbuurt heeft plaatsgevonden. Het idee van bewonersparticipatie met daarbij soms ook een activistische kant was thema van onderzoek.

Het dossier Emmerhout

Het dossier Emmerhout is interessant als voorbeeld van regionale stadsuitbreiding. Emmen ontwikkelde zich als industriestad, maakte daardoor een groeispurt door en had behoefte aan woningbouw. Emmerhout is te beschouwen als een overtuigend voorbeeld van een /"new town/", een stedenbouwkundig concept dat afkomstig was uit Engeland.

Onno Greiner

Een archief met veel visueel aantrekkelijk materiaal. Greiner bouwde veel theaters en gebouwen voor de gezondheidszorg wat het archief bijzonder maakt. Het archief is in een redelijke staat maar kent wel specifieke problemen met verkleving van tekeningen dankzij loslatende ophangstroken.

Architectuur Dichterbij

Architectuur Dichterbij draagt zorg voor de restauratie van grote delen van de architectuurcollectie. Het Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap investeert de komende zes jaar 11 miljoen euro in de zichtbaarheid - en daarmee de restauratie en digitalisering - van de architectuurcollectie die Het Nieuwe Instituut beheert. Het Nieuwe Instituut wil deze financiële ondersteuning inzetten voor twee hoofddoelstellingen: het verhogen van de fysieke raadpleegbaarheid en het verbeteren van de toegankelijkheid van de gedigitaliseerde collectie.

Nieuwsbrief

Ontvang als eerste uitnodigingen voor onze events en blijf op de hoogte van komende tentoonstellingen.