ResearchResearch

Geographies of Freedom is een onderzoeksproject rond de vraag wat vrijheid is, wat het betekent vrij te zijn en wat een vrij bestaan inhoudt. Het is een initiatief van academicus en maatschappijcriticus Egbert Alejandro Martina en multimediakunstenaar Miguel Peres dos Santos, die binnen dit project verkennen hoe geografie, architectuur en wetgeving noties van 'vrijheid' creëren, van een ruimtelijke vertaling voorzien en in stand houden. Geographies of Freedom wordt ontwikkeld in de gedaante van een publicatie, een film, een tentoonstelling bij Het Nieuwe Instituut en een reeks publieksevenementen.

Nederland laat zich erop voorstaan dat het land een baken van vrijheid is dat wereldwijd optreedt als prominent pleitbezorger van de verworvenheden die daarbij komen kijken. Zozeer zelfs, dat predikant Joost Röselaers en UvA-docent Politieke Economie Paul Teule er in 2017 voor pleitten om 'de Nederlandse vrijheidscultuur' als immaterieel erfgoed voor te dragen bij de Unesco, als iets /"dat we met zijn allen doorlopend levend houden en doorgeven./"

Het doel van Geographies of Freedom is om dit soort conventionele opvattingen van vrijheid ter discussie te stellen, bijvoorbeeld door te belichten dat wie er beschouwd wordt als een vrij subject bepaald wordt door de dynamiek tussen ras, architectuur, recht en geografie. De manier waarop architectuur, de wet en geografie zijn ingezet om specifieke ruimtelijke invullingen van vrijheid te handhaven staat centraal. Martina en Peres dos Santos benaderen die kwestie onder meer met behulp van een reflectie op de historisch relevante rechtszaak van Claes, een tot slaaf gemaakte man die van Curaçao naar Nederland vluchtte en zijn vrijheid opeiste.

Het project gaat uit van de premisse dat de oorsprong van de moderne witheid van Nederland voor een belangrijk deel in de ontstaansmythes van de Nederlandse vrijheid ligt; met name in de manier waarop vrijheid in de cruciale periode van de achttiende eeuw werd verbeeld, geformuleerd, in de praktijk gebracht en uitgedragen. Geographies of Freedom vormt een pleidooi om verder te kijken dan de Nederlandse relatie met vrijheid als (immaterieel) erfgoed en eens stil te staan bij het aanhoudende belang dat de Republiek bij vrijheid had, als onderdeel van de politieke economie waarop haar heerschappij gebouwd was.

Wij zien 'vrijheid' als een vorm van architectuur - niet zozeer in de zin van een architectonisch object, maar in de betekenis van het produceren en reproduceren van ruimte. Ter ondersteuning van die stelling analyseren we hoe mobiliteit en toegankelijkheid georganiseerd zijn volgens de infrastructuren van (nederzettings- en uitbuitings-)kolonialisme, slavernij en kapitalisme. We onderzoeken hoe dit een juridische en ruimtelijke interpretatie van vrijheid, het waar en wanneer van 'vrijheid', de overhand heeft gegeven. - Egbert Alejandro Martina en Miguel Peres dos Santos

Geographies of Freedom suggereert dat het een beter, kritischer inzicht in het maatschappelijke functioneren van geografie en architectuur oplevert wanneer je bestudeert hoe vrijheid is verbeeld, getheoretiseerd en in de wet is vastgelegd. Als zodanig onderzoekt het project de ruimtelijke en juridische praktijken die nodig zijn voor het maken en onderhouden van 'vrije ruimtes'.

Research Meeting 19.02.2019

Research Meeting 19.03.2019

Research Meeting 23.04.2019