Ontwerpplatform
Nerijus Rimkus
Nerijus Rimkus ontwierp een grafische identiteit voor het programma Architectuur Dichterbij, waar onder andere het grafisch ontwerp voor de tentoonstelling Atelier Nelly en Theo van Doesburg (2020) een uitwerking van is. Daarnaast was hij verantwoordelijk voor het grafisch ontwerp van de tentoonstelling Sleep Mode. The Art of the Screensaver (2017).
Vaak zoekt hij voor zijn ontwerp naar een grafisch element dat de toeschouwer een eerste indicatie geeft van het onderwerp van een project, vertelt Nerijus Rimkus. 'Meestal een abstracte vorm, waarin het concept of een element uit het proces wordt samengevat.' In het geval van Atelier Nelly en Theo van Doesburg was dat een verwijzing naar het karakteristieke raam van de atelierwoning die zij in Meudon, een voorstad van Parijs, bouwden. 'Deze vorm zal in eerste instantie vooral worden begrepen door degene die het huis kennen of de tentoonstelling in Het Nieuwe Instituut hebben bezocht - voor wie dat niet heeft hoop ik dat het ontwerp hen zal intrigeren.'
Voor de grafische identiteit van Architectuur Dichterbij, het restauratie, digitalisering en ontsluitingsproject van de architectuurcollectie van Het Nieuwe Instituut, ontwikkelde Rimkus een systeem van drie elementen die over elkaar heen worden gelegd. 'De eerste laag bestaat uit beelden,' vertelt hij. 'Bestaande architectuurtekeningen en foto's uit de collectie van Het Nieuwe Instituut of nieuwe foto's die het restauratieproces documenteren. Daaroverheen komen een grafische en een typografische laag. Met deze drie eenvoudige bouwstenen kan de grafische identiteit op een grote variëteit aan onderwerpen worden toegepast.'
De geabstraheerde vormen van grafische laag worden als een kader over de archiefbeelden heen gelegd en symboliseren daarmee een proces van ontsluiten. De tentoonstelling Atelier Nelly en Theo van Doesburg focust bijvoorbeeld op de essentiële rol die Nelly speelde in het uitbouwen van de reputatie van Theo van Doesburg en van De Stijl. 'Ik wilde de bezoeker als het ware van buitenaf, door een venster of een sleutelgat, naar het leven van Nelly en Theo laten kijken,' legt hij uit. 'De iconische ramen van het huis zijn als een kader over de afbeeldingen heen gelegd, waardoor bepaalde elementen bedekt of juist onthuld worden. Ik richtte de blik van de kijker daarbij zoveel mogelijk op Nelly, waardoor Theo in de meeste gevallen buiten beeld blijft en het perspectief op hun leven en werk verandert.'
Voor de algemene communicatie-uitingen van Architectuur Dichterbij ontwierp Rimkus een trapezevorm, die zowel een perspectief op de toekomst verbeeldt als aan de hoofdletter A refereert. Een tweede vorm bestaat uit een geabstraheerde letter D. Om de grafische laag te benadrukken gebruikt Rimkus kleuren, waarbij grijs en beige bijvoorbeeld staan voor de enveloppen en dozen waarin het archiefmateriaal wordt bewaard. Een zacht roze refereert aan andere mogelijke perspectieven op het archief, waar in het project Collecting Otherwise aandacht voor wordt gevraagd. In de grafische laag symboliseert een asterisk, een typografisch symbool dat gebruikt wordt om voetnoten, correcties of emoties in een tekst aan te geven, deze verschuivende blik.
Het uiteindelijke ontwerp voor Atelier Nelly en Theo van Doesburg is subtiel, denkt Rimkus. 'Het is kritisch - misschien zelfs een beetje scherp - maar tegelijkertijd licht en helder.' Zijn aanvankelijke ontwerpvoorstel was meer gericht op het huis zelf. 'Maar na een gesprek met de curatoren en de ruimtelijk ontwerpers, realiseerde ik me dat de aandacht naar Nelly moest gaan. Het was goed om die balans te vinden, waarbij het huis een hulpmiddel wordt om het belang van Nelly van Doesburg voor De Stijl-beweging te benadrukken.'
Architectuur Dichterbij
De collectie Theo van Doesburg wordt binnen het omvangrijke restauratieprogramma van Architectuur Dichterbij vanwege zijn bijzondere cultuurhistorische waarde uitgebreid onderzocht, geconserveerd en zo nodig gerestaureerd. Architectuur Dichterbij kijkt vanuit mogelijke, nieuwe perspectieven naar de verzameling archieven om op die basis het verzamelbeleid te herformuleren en nieuwe noties aan te reiken met betrekking tot de waardering van historische bronnen.
De tentoonstelling Atelier Nelly en Theo van Doesburg geeft een nieuwe kijk op het werk van Nelly en Theo van Doesburg. Middelpunt van de opstelling is hun meest uitgesproken project: de atelierwoning in Meudon, een voorstad van Parijs. Met nooit eerder of lang niet getoonde schetsen, tekeningen en maquettes ingebed in de rijke gebruiksgeschiedenis van het huis.
Sleep Mode
Tentoonstelling van internetkunstenaar Rafaël Rozendaal over de verdwenen screensaver. Hij stelt de anonieme en vergankelijke rol van de screensaver aan de orde, en tegelijk zijn fascinatie voor het subversieve, speelse en diffuse karakter ervan. Hij dompelt de bezoeker onder in een ruimtelijke ervaring die recht doet aan de uitzonderlijke beeldtaal van dit nagenoeg verdwenen medium.
Nerijus Rimkus
Nerijus Rimkus is een onafhankelijke Litouwse ontwerper die werkt en woont in Marijampolė en Amsterdam. Hij studeerde grafisch ontwerp aan de Gerrit Rietveld academie en behaalde in 2016 een master aan de Werkplaats Typografie in Arnhem. Sindsdien werkte hij zowel aan projecten die hij zelf initieerde als voor opdrachtgevers.