Internationaal programmaInternationaal programma

Het Nieuwe Instituut en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie lanceren samen een Open Oproep voor deelname aan het programma van de 16e Internationale Architectuurtentoonstelling van La Biennale di Venezia. Deze Open Oproep nodigt onderzoekers en ontwerpers uit die werkzaam zijn op het gebied van architectuur, om projecten in te dienen voor het publieke parallelprogramma van het Nederlandse paviljoen op de Biënnale van Venetië in 2018, in het kader van het thema WORK, BODY, LEISURE, waarvoor Het Nieuwe Instituut verantwoordelijk is.

Sinds de oprichting in 2013 heeft Het Nieuwe Instituut de officiële deelname van Nederland aan de architectuurbiënnale van Venetië opgevat als een inhoudelijke bijdrage aan het vakgebied, door het stimuleren van innovatief onderzoek naar urgente en maatschappelijke kwesties waarin juist architectuur een rol kan spelen.

Het Nederlandse Paviljoen moet het directe resultaat vormen van een collectief onderzoeksproject op basis van een nationaal en internationaal netwerk. De expertise van dit netwerk, bestaand uit architecten, ontwerpers en kennisinstellingen uit zowel de publieke- als de private sector, wordt gestold in een evocatieve installatie in het paviljoen en kent tegelijkertijd een dynamisch parallelprogramma, dat op verschillende momenten en locaties gestalte krijgt. In de komende maanden zal Het Nieuwe Instituut de lijst van genodigde deelnemers aan het Nederlandse Paviljoen bekendmaken, evenals de participanten aan het parallelprogramma die middels een Open Oproep worden geselecteerd. Marina Otero Verzier, de in Rotterdam gevestigde architect en onderzoeker, en Hoofd van de Onderzoeksafdeling van Het Nieuwe Instituut, zal als curator verantwoordelijk zijn voor de installatie en de verschillende bijdragen binnen het overkoepelend programma bijeenbrengen.

Met WORK, BODY, LEISURE worden niet alleen veranderende ideeën over het menselijk lichaam verkend, maar zowel ruimtelijke configuraties als leefomstandigheden, die het resultaat zijn van actuele veranderingen op het terrein van arbeidsethos en arbeidscondities. Tegen de achtergrond van opkomende automatiseringstechnologieën, wil het project nieuwe vormen van creativiteit en betrokkenheid aanmoedigen.

Nederland wordt vaak gezien als een proeftuin waarin de toekomst van arbeid steeds opnieuw wordt verbeeld. Het werk van architect en kunstenaar Constant Nieuwenhuys vormt een belangrijk startpunt voor de inhoudelijke benadering van het Nederlandse paviljoen. In Constant's New Babylon (1956-74) - een architectuurparadigma waarin vrije ruimte en vrije tijd mogelijk wordt gemaakt door automatisering - is de maatschappij gericht op creativiteit en spel, en zijn bewoners vrij de eigen omgeving vorm te geven. In de latere fases van Constant's oeuvre, maakt zijn optimistische visie over de mogelijkheden van geautomatiseerde arbeid langzaam plaats voor een meer conflictueus perspectief. In die technologische orde, gericht op onmiddellijke behoeftebevrediging, blijkt geweld niet uitgesloten. Geweld vormt eerder een intrinsiek onderdeel van een dystopisch maatschappijbeeld.

"Automatisering is een materiële conditie en is haalbaar," zo stelde Constant in mei 1980 tijdens een lezing voor de Faculteit Bouwkunde van de TU Delft. Meer dan dertig jaar later wordt een volledig geautomatiseerde vorm van architectuur geïmplementeerd in de stad Rotterdam: van de zelf-gereguleerde, logistieke infrastructuur van de haven, tot de gerationaliseerde landbouwclusters in Nederland.

WORK, BODY, LEISURE beoogt een breed scala aan theoretische standpunten aan de orde te stellen. Van New Babylon's oorspronkelijke concept van een op vrije tijd georiënteerde maatschappij en het recente techno-optimistische wereldbeeld dat volledige automatisering meer winst en luxe voort zal brengen, tot het afschrikwekkende beeld van een door machines veroorzaakte werkloosheid. WORK, BODY, LEISURE stelt dat deze visies inmiddels onze hedendaagse arbeidsstructuren beïnvloeden, en gevolgen hebben voor de wijze waarop diezelfde structuren opnieuw vorm kunnen worden gegeven.

Het project bouwt voort op "Automated Landscapes", een meerjarig onderzoeksproject waarin de gevolgen van automatisering voor de bebouwde omgeving aan de orde worden gesteld. Het project werd in 2017 gelanceerd door Het Nieuwe Instituut en wordt geleid door de onderzoeksafdeling. In het Nederlandse Paviljoen zal dit perspectief worden geconfronteerd met de bijdragen van andere onderzoekers en organisaties.

Behalve historische en hedendaagse case studies van geautomatiseerde landschappen in Nederland, toont WORK, BODY, LEISURE ruimtelijke analyses en protocollen die bepalend zijn voor de interactie tussen mens en machine. Daarnaast worden ruimten onderzocht waarin het traditionele onderscheid tussen werk en vrije tijd is opgeheven, en worden ideeën over arbeid en de uitbuiting van het menselijk lichaam vanuit een juridisch, cultureel en technisch perspectief aan de orde gesteld.

Klik hier voor het persbericht van het Nederlands paviljoen 2018.

Het curatoriele team van het Nederlandse paviljoen 2018 wil vormen van collectieve kennisproductie binnen de architectuur stimuleren. Deze Open Oproep nodigt onderzoekers en ontwerpers uit die werkzaam zijn op het gebied van architectuur om een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling en verspreiding van innovatieve en kritische ideeën.

Deelnemende projecten dienen in te spelen op het thema van het Nederlands paviljoen 2018: WORK, BODY, LEISURE. De geselecteerde voorstellen zullen worden gepresenteerd als onderdeel van het publieke parallelprogramma van de Nederlandse bijdrage.

De Open Oproep benadrukt de ambitie van het Nederlandse paviljoen 2018 om een internationale discussie op gang te brengen over alternatieve leefomstandigheden in relatie tot arbeid, het lichaam en vrije tijd. Naast een bijdrage aan het publieke parallelprogramma kunnen projecten bijvoorbeeld worden verbonden aan locaties in Nederland waarop het thema directe betrekking heeft, zoals de Rotterdamse haven of landbouwclusters. De presentatie van de projecten is niet per definitie gekoppeld aan het tijdschema van de architectuurbiënnale van Venetië in 2018.

Deelnemers kunnen het thema WORK, BODY, LEISURE op diverse manieren benaderen. Zo kunnen ze:

• de mogelijke ruimtelijke, politieke en sociale gevolgen van veranderingen in arbeidsomstandigheden aan de orde stellen, met speciale aandacht voor automatisering;
• reflecteren op de rol van architecten bij het ontwerpen van ruimtelijke en sociale configuraties voor een mogelijke toekomst, met het oog op volledig geautomatiseerde arbeid;
• ruimten inrichten of platformen opzetten om ruimtelijke strategieën te documenteren, visualiseren en ontwikkelen;
• wetsvoorstellen schrijven;
• speculatieve of artistieke interventies creëren.

De voor deze Open Oproep ingediende projecten kunnen divers van opzet zijn. Zo kunnen ze de vorm aannemen van:

• voorstellen voor nieuw architectuuronderzoek en interventies;
• aanvullend onderzoek voor bestaande projecten die mogelijk al eerder zijn gepresenteerd maar nog steeds in ontwikkeling zijn;
• projecten gericht op het verspreiden van kennis, zoals evenementen, symposia, workshops en publicaties;
• innovatieve samenwerkingen met instellingen of organisaties, met heldere en communiceerbare resultaten.

Met deze Open Oproep ambiëren Het Nieuwe Instituut en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie kennis te bevorderen en bij te dragen aan de ontwikkeling van een platform voor onderzoek op het gebied van architectuur en stedenbouw. De twee instellingen bundelen hun krachten om de architectuurbiënnale van Venetië optimaal te benutten als internationaal podium voor de creatieve industrie, en het als katalysator op te vatten voor een langlopende discussie over de relatie tussen architectuur en samenleving.

Het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie ondersteunt de deelname aan de architectuurbiënnale van Venetië als onderdeel van zijn _Deelregeling Architectuur_, die tracht bij te dragen aan de volgende doelstellingen:

" het versterken van de maatschappelijke waarde van architectuur vanuit cultureel perspectief;
" het bevorderen van hoge kwaliteit in architectuur;
" het stimuleren van de interesse voor architectuur in Nederland en daarbuiten.

De ambitie van Het Nieuwe Instituut als medeorganisator van deze Open Oproep is tweeledig:

" het versterken van het architectuurdiscours en het vergroten van het internationale bereik van het Nederlandse paviljoen. De Open Oproep steunt de ontwikkeling van onderzoek en projecten, die als onderdeel van het publieke parallelprogramma voor, tijdens of na afloop van de biënnale worden gepresenteerd, vanuit de ambitie kennis te verspreiden op het gebied van architectuur;
" het stimuleren van een nieuw instrumentarium op het gebied van architectuur, dat bijdraagt aan een vitale positie van de discipline en de beoefenaar, in reactie op radicale verschuivingen in onze arbeidsethos en arbeidsomstandigheden.

Het Nieuwe Instituut en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie hebben een adviescommissie benoemd die enkele projecten zal selecteren voor het publieke parallelprogramma van het Nederlandse paviljoen.

Voor deze oproep wordt een budget van maximaal ¬ 50.000 beschikbaar gesteld door Het Nieuwe Instituut en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. Het Nieuwe Instituut en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie verwachten minimaal twee en maximaal vijf projecten te ondersteunen, met een maximale bijdrage van ¬ 25.000 per project.

Het indienen van voorstellen kan tot uiterlijk woensdag 8 november** 2017** via de online-aanvraagomgeving van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. De aanmelding kan worden ingediend onder "Open Oproepen", track 17AE 'Architectuur Biënnale Venetië #1_Publiek Parallelprogramma Nederlands paviljoen'.

Om gebruik te kunnen maken van de online aanvraagomgeving van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, dienen deelnemers te beschikken over een geldig account. NB Het valideren van een account via de online aanvraagomgeving kan een werkdag duren.

Zowel individuele beoefenaars als teams kunnen deelnemen aan de Open Oproep. Aanmeldingen dienen in het Engels te worden opgesteld en te worden ingediend in één pdf-bestand van maximaal 10 MB, dat uit maximaal vijf A4'tjes bestaat.

Om in aanmerking te komen, dient een voorstel de volgende informatie te bevatten:

" een introductie (maximaal 250 woorden) waarin deelnemers de relatie tussen hun voorstel en hun vorige projecten en interesses uiteenzetten. NB: er wordt niet gevraagd om een cv of een overzicht van eerdere verrichtingen;
" een beknopte omschrijving van het project en van de doelstellingen en drijfveren ervan, inclusief een voorstel voor de locatie en de relatie tussen het project en het thema van het Nederlands paviljoen, en een voorstel voor een tijdsplanning (voor, tijdens, na de Biënnale) en de relatie met het hoofdprogramma dat van 24 mei tot 30 november 2018 plaatsvindt (maximaal 1000 woorden);
" relevante documentatie m.b.t. eerder werk van deelnemers en samenwerkingspartners, inclusief beelden van het voorgestelde project (maximaal twintig beelden) en/of links naar audio- of videobestanden (maximaal 10 minuten) in de aanmeldings-pdf;
" een planning en een werkmethode (maximaal 250 woorden);
" een beschrijving van de doelgroep en hun betrokkenheid bij het project;
" een realistisch budget, inclusief eventuele cofinanciering;
" een uittreksel van de Kamer van Koophandel, niet ouder dan 1 jaar.

Naast de in deze Open Oproep beschreven aandachtspunten zullen alle aanmeldingen tevens worden beoordeeld op basis van de relatie tot het thema van het Nederlands paviljoen, WORK, BODY, LEISURE, de relevantie op het gebied van de hedendaagse architectuur en de capaciteit om relevante vakgerelateerde en maatschappelijke kwesties aan te kaarten en diverse kanalen in te zetten voor de verspreiding ervan. De voorkeur gaat uit naar programma's die samenwerkingsverbanden omvatten met onderzoekers en praktijkbeoefenaars, instellingen en organisaties in Nederland en daarbuiten.

" Deze toekenningsprocedure met drie Open Oproepen biedt de enige mogelijkheid om een subsidie van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie te ontvangen voor projecten die verband houden met de architectuurbiënnale van Venetië in 2018;
" Deelnemers krijgen uiterlijk woensdag 15 november 2017 een ontvangstbevestiging;
" Het Nieuwe Instituut en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie streven ernaar de geselecteerde voorstellen uiterlijk half december bekend te maken. De geselecteerde deelnemers zullen per e-mail op de hoogte worden gesteld. De geselecteerde voorstellen zullen per e-mail en online bekendgemaakt worden;
" Het Nieuwe Instituut en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie zullen alleen de geselecteerde voorstellen bekendmaken; de overige aanmeldingen zullen vertrouwelijk blijven;
" Om subsidie te kunnen ontvangen, dienen deelnemers geregistreerd te zijn bij de KvK. Als deelnemers ten tijde van de aanmelding nog niet zijn geregistreerd, hebben ze de mogelijkheid om zich na de selectie alsnog te registreren;
" Het is bij deze Open Oproep niet mogelijk om een conceptvoorstel in te leveren voor feedback.

Voor vragen over de Open Oproep en de aanmeldingsprocedure neemt u contact op met:

Gabriella Fiorentini, Deelregeling Architectuur, g.fiorentini@stimuleringsfonds.nl, 010-4361600

Overige details en vragen in verband met deze Open Oproep zullen door Het Nieuwe Instituut en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie worden behandeld tijdens het evenement _Machines of Freedom_, op 26 oktober 2017 van 11.00-13.00 uur in het Temporary Art Centre Eindhoven, tijdens de Dutch Design Week.

De procedure m.b.t. de Open Oproep is beschreven in het subsidiereglement van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.