Forms of (ex-)Change — Leipziger Buchmesse 2024
21 maart 2024 - 20 april 2024
Bericht naar aanleiding van presentatie Forms of (ex-)Change
De presentatie Forms of (ex-)Change, met werk van uiteenlopende grafisch ontwerpers uit Nederland en Duitsland, werd samengesteld ter gelegenheid van de Leipziger Buchmesse 2024 en zou oorspronkelijk tijdens deze internationale boekenbeurs te zien zijn in de gaststad. In plaats daarvan wordt het een tentoonstelling in Rotterdam, op een nog nader te bepalen tijdstip.
De betrokken vormgevers werd gevraagd om in hun bijdragen stil te staan bij thema’s die hen persoonlijk aan het hart gaan. In het licht van het huidige politieke en culturele klimaat in Duitsland kan de voorgenomen presentatie van hun verkenningen helaas niet meer plaatsvinden in Leipzig.
Nieuwe Instituut gaat regelmatig internationale samenwerkingen aan, waarbij wij de wetten, gewoonten en gevoeligheden respecteren die gelden op de plekken waar we actief zijn. We verbinden ons aan culturele instellingen waarmee wij waarden, interesses en doelstellingen delen, in de wetenschap dat zij moeten opereren binnen hun eigen lokale omstandigheden. In dit geval bleek dat het laten doorgaan van de presentatie Forms of (ex-)Change in Duitsland een risico zou inhouden voor onze culturele samenwerkingspartners.
Wij staan desondanks onverminderd achter de ontwerpers die aan het project hebben bijgedragen en zetten ons ervoor in om hun werk alsnog tentoon te stellen. Zodra het logistiek gezien mogelijk is, zullen wij de presentatie in zijn geheel laten zien in het Nieuwe Instituut.
Zie de oorspronkelijke tentoonstellingsinformatie hieronder.
Nederland en Vlaanderen zijn gastland op de Leipziger Buchmesse van 2024, de aanstaande editie van de boeken- en mediabeurs die jaarlijks in het Duitse Leipzig wordt georganiseerd. Onder het motto Alles außer Flach laten de Lage Landen, in het Duits de flachen Länder, tijdens deze LBM24 zien dat zij in maatschappelijk, cultureel en politiek opzicht allesbehalve plat of oppervlakkig zijn. De bijdrage van het Nieuwe Instituut heet Forms of (ex-)Change en bestaat uit een presentatie en lezingen in samenwerking met het masterprogramma grafisch ontwerp van de Werkplaats Typografie, de onafhankelijke boekhandel MZIN in Leipzig en de System Design Class aan de eveneens in Leipzig gevestigde kunstacademie Hochschule für Grafik und Buchkunst, de HGB.
Gedurende de vijf dagen van de Buchmesse brengt het lezen zelf uiteenlopende makers en uitgevers uit het boekenvak en lezers van over de hele wereld bij elkaar, zoals dat in de overkoepelende campagneslogan Who’s Still Reading? I’m Still Reading! en het gastlandmotto Alles außer Flach! (‘Wie leest er nog? en ‘Alles behalve plat’) van de boekenbeurs wordt uitgedrukt.
Forms of (ex-)Change
Naast Nederlandstalige literatuur zijn in Leipzig ook andere culturele disciplines uit Nederland en België vertegenwoordigd. De tentoonstelling Forms of (ex-Change) is deel van het randprogramma bij de Buchmesse van 2024, ondersteund door de Nederlandse Ambassade en de Vertegenwoordiging van Vlaanderen in de Belgische ambassade in Berlijn. Deze bijdrage is samengesteld door Maureen Mooren, hoofd ontwerp bij het Nieuwe Instituut en docent aan de HGB, en Armand Mevis, grafisch ontwerper en hoofd van de Werkplaats Typografie. Zij verkennen de rol die de ontwerper vervult in de ‘(ex-Change)’ uit de titel, in het mogelijk maken van uitwisseling, debat en verandering van perspectief. Er bestaat immers geen boek, poster of website waar geen ontwerper bij betrokken is geweest, ergens in het totstandkomingsproces.
De betrokken organisaties hebben voor Forms of (ex-)Change ontwerpers uitgenodigd om het begrip verandering in de breedste zin te benaderen. De tentoonstelling gaat niet alleen over uitwisseling, maar is zelf ook een uitkomst of product van de uitwisseling tussen verschillende disciplines, praktijken, vormen van kennis en culturen. Het maken van een grafisch beeld is nooit een neutrale uitwisseling tussen een zender en een ontvanger. De interpretatie, aannamen of vooroordelen en de persoonlijke achtergrond van de ontvanger zijn er altijd op van invloed. Het gaat over insluiten en uitsluiten, cultureel begrip en toegang. Aan de andere kant is het minstens zo kwetsbaar om te worden ‘gezien’. Door de manier waarop een publiek het werk weegt, ontstaat er een soort eenrichtingsconversatie waarin de zender het gevaar loopt om verkeerd te worden begrepen. Binnen Forms of (ex-)Change werken beroepsontwerpers en ontwerpstudenten in een gelegenheidscollectief aan een gelaagd beeld dat de uitwisseling en verandering – de (ex-)change – in hun gezamenlijke praktijk weerspiegelt.
Programma en locatie
De tentoonstelling wordt op vrijdag 22 maart om 16:00 geopend. Bij de opening geven betrokken ontwerpers presentaties over hun bijdragen en vindt er een borrel plaats. MZIN, de boekhandel die als tentoonstellingslocatie fungeert, bevindt zich in het entreegebied van het Museum für Bildenden Künste Leipzig. De tentoonstelling is ook na afloop van de Buchmesse te bezoeken tot en met 21 april.
Over de Leipziger Buchmesse 2024
De Buchmesse brengt vijf dagen lang professionals en liefhebbers van het boekenvak bij elkaar. Wat de makers, uitgevers en lezers verbindt is het lezen zelf, zoals blijkt uit de campagneslogan van dit jaar. De retorische vraag Who’s still reading? wordt beantwoord met ‘I’m still reading!’ Het gastlandmotto Alles außer Flach staat op zijn beurt voor de diepgang en variatie, de humor en de ernst waarmee het geografisch platte Nederland en Vlaanderen zich aan de enthousiaste lezers willen presenteren.