Een regelrechte sensatie, de maquette die Theo van Doesburg en Cornelis van Eesteren in 1923 tentoonstelden in een Parijse galerie. Met dit ontwerp voor een atelierwoning braken ze de compacte massa van het traditionele huis open. In de tuin naast het Nieuwe Instituut komt een prototype van 4 bij 4 meter van het kunstenaarshuis te staan, zodat je de ruimtelijkheid en het overweldigende kleurgebruik zelf kunt ervaren.
Theo van Doesburg en Cornelis van Eesteren. Contraconstructie van het Maison d'Artiste door Van Doesburg, na 1923. Collectie Het Nieuwe Instituut. DOES ab5130
De Stijl
Maison d'Artiste is een van de iconen van de Nederlandse avant-garde en van kunstenaarsbeweging De Stijl. Maar het werd onmogelijk geacht dit 'ruimtelijke schilderij' daadwerkelijk te bouwen. Tot nu. In een kleine tentoonstelling in Gallery 0 wordt onder de titel From Myth to Hightech Renaissance meer verteld over de (re)constructie van het huis met behulp van innovatieve systemen en hypermoderne materialen, en over de betekenis van het ontwerp voor de moderne architectuur.
Prototype Maison d'Artiste aan het begin van de Jongkindstraat, tegenover Huis Sonneveld. Foto Aad Hoogendoorn.
From Myth to Hightech Renaissance. Met aan de wand boven de monitor een werk van Jurriaan Molenaar. Foto Aad Hoogendoorn.
“ Ook Le Corbusier heeft de De Stijl-architectuur in Parijs gezien. Hij kwam met een stoppelbaard, vuile werkkleding en cementspetters op zijn schoenen naar de opening om te laten zien dat hij een bouwende architect was en Van Doesburg slechts een vage theoreticus was. Maar hij heeft heel goed gekeken naar de maquettes, vooral naar die van het Maison d’Artiste. Dat is het dapperst van de drie. ”
Mick Eekhout in NRC
Zwevend bouwwerk
Er is door de jaren heen al veel onderzoek gedaan naar manieren om Maison d'Artiste te bouwen. Er zijn geen ontwerptekeningen van, alleen wat schetsen en een aantal zwartwit foto's van een maquette van het exterieur. De technische uitdaging zit ook in het materiaalgebruik: het ontwerp uit 1923 ging uit van beton, wat toen modern was, maar veel te zwaar voor het luchtige, 'zwevende' bouwwerk. In 2022 heeft technisch architect Mick Eekhout een constructie bedacht met moderne materialen die de nodige stijfheid hebben, maar toch licht genoeg zijn. Daarmee is de bouw van het huis weer een stap dichterbij gekomen.
Theo van Doesburg en Cornelis van Eesteren. Maquettefoto Maison d'Artiste, 1923. Collectie Nieuwe Instituut. EEST 3.339
100 jaar Mythe Maison d'Artiste
100 jaar Mythe Maison d'Artiste is een tentoonstellingsproject van architect Mick Eekhout. Het prototype van Maison d' Artiste reist in 2023 naar verschillende musea en culturele instellingen.
Lees meer over de serie en de locaties.
Lees het artikel van Bernard Hulsman in NRC over Maison d'Artiste.
Het dapperste huis ooit ontworpen bestaat een eeuw.
![](/_next/image?url=https%3A%2F%2Fcmsfiles.nieuweinstituut.nl%2F03wphdu92b2r9zu4982p8zcmdv3v21km_9e3edd5d81.jpeg&w=3840&q=75)
Enige bewaard gebleven maquette van Theo van Doesburg verworven voor de Rijkscollectie
Het Nieuwe Instituut heeft een interieurmaquette van Theo van Doesburg verworven voor de Rijkscollectie voor Nederlandse...
➝ Lees meer![](/_next/image?url=https%3A%2F%2Fcmsfiles.nieuweinstituut.nl%2Fqbuzdmm2x7jvdx9607z06xvrm9xa8mmh_8ff4cf8b82.jpeg&w=3840&q=75)
Maison d'Artiste Onvoltooid icoon van De Stijl
'Maison d'Artiste. Onvoltooid icoon van De Stijl' onderzoekt het revolutionaire culturele belang van het ontwerp voor he...
➝ Lees meer![](/_next/image?url=https%3A%2F%2Fcmsfiles.nieuweinstituut.nl%2F1bg7ygtk1vhch672bq5ezwwht75b4nr5_31a1d1b1d8.jpeg&w=3840&q=75)
Van Eesteren en het fotogram van El Lissitzky
De collectie bevat naar schatting 300.000 fotoafdrukken. Het fotogram 4/i/Lampe Heliokonstruktion 125 Volt van El Lissit...
➝ Lees meer