Wey Dey Move. Dans en masquerades in een nieuwe wereld
17 juli 2022 10:00 - 8 januari 2023 17:00
Wey Dey Move, Het Nieuwe Instituut, 2022. Foto: Aad Hoogendoorn.
Wey Dey Move, Het Nieuwe Instituut, 2022. Foto: Aad Hoogendoorn.
Wey Dey Move, Het Nieuwe Instituut, 2022. Foto: Aad Hoogendoorn.
Wey Dey Move, Het Nieuwe Instituut, 2022. Foto: Aad Hoogendoorn.
Wey Dey Move, Het Nieuwe Instituut, 2022. Foto: Aad Hoogendoorn.
Wey Dey Move, Het Nieuwe Instituut, 2022. Foto: Aad Hoogendoorn.
Wey Dey Move, Het Nieuwe Instituut, 2022. Foto: Aad Hoogendoorn.
Wey Dey Move is Nigeriaans Pidgin voor 'de weg beweegt', wat betekent dat alles met elkaar verbonden is en voortdurend verandert. Het gezegde vormt de essentie en hartslag van de gelijknamige tentoonstelling van kunstenaar Dele Adeyemo, die vanaf 16 juli 2022 te zien is in Het Nieuwe Instituut. Wey Dey Move benadrukt hoe belangrijk beweging en dans zijn in de spirituele, sociale en ecologische leefwerelden van de megastad Lagos in Nigeria en andere grote steden in West-Afrika.
Wey Dey Move. Beeld met dank aan Dele Adeyemo.
Wey Dey Move. Beeld met dank aan Dele Adeyemo.
Wey Dey Move. Beeld met dank aan Dele Adeyemo.
Adeyemo neemt je mee naar Lagos, de klanken en ritmes van afropop, amapiano en afrobeats achterna. Volg de beats de straat op, waar mensen hun eigen feesten en festivals organiseren tussen marktkraampjes aan de ene kant en torenflats-in-aanbouw aan de andere. _Wey Dey Move _weerspiegelt de evolutie van het stadslandschap van Lagos als _self-made _knooppunt van creativiteit. Lagos begon als Yoruba-nederzetting aan een kustmeer, groeide tegen wil en dank uit tot een centrum van de slavenhandel en koloniale hoofdstad onder Brits bewind, maar wist zich sindsdien te ontwikkelen tot de bruisende en diverse megastad die het nu is.
De 24 miljoen inwoners passen de gedaante van de stad aan hun behoeften en dromen aan, zoals de stadsgrenzen meebewegen met de getijden van de Atlantische Oceaan en de hoogwaterlijn van het regenseizoen. Jongeren zetten die onzekere, continu veranderende wereld naar hun hand door er op hun eigen manier voort te bouwen op traditie, spiritualiteit en rituele masquerades. Er duiken uit de lagune ook verschillende grassroots protestbewegingen op die zich vanuit de zelfde verbeelding inzetten voor sociale en politieke verandering.
_Wey Dey Move _dompelt bezoekers onder in het magisch realisme van het alledaagse leven op straat, waar de traditionele gebruiken uit de lagune en hedendaagse jongerencultuur opgaan in een actuele _masquerade _ter ere van alle leefwerelden in het gebied.
Samen met Hermes Chibueze Iyele en Sunday Ozegbe Obiajulu maakte Adeyemo een film die ook Wey Dey Move heet. De film vormt het middelpunt van de tentoonstelling. Je ziet er de creatieve energie van een groep jongeren in de Oworonshoki-community, aan de rand van de lagune tussen Lagos en de zee. De film biedt een inkijkje in de alledaagse magie van het leven in een wereld die onophoudelijk werk-in-uitvoering is. In andere korte films komen deelnemers aan festivals en _masquerades _en vooraanstaande stemmen uit de danswereld en protestbewegingen aan het woord. De installatie is een eerbetoon aan al die jongeren, die de tradities en spiritualiteit van de lagune combineren met stadse jeugdcultuur en daarmee een leefgemeenschap opbouwen waarmee zij het geweld en de vernietiging waarmee speculatieve stadsontwikkeling gepaard gaat weten te weerstaan.
Het zijn juist West-Afrikaanse jongeren en hun leeftijdsgenoten in de diaspora, deze ontwerpers van een nieuwe wereld, die vanuit tradities hun eigen stem ontwikkelen. Zij durven ruimte in te nemen op volle straten en pleinen en vormen daarmee op verschillende continenten de voorhoede van culturele en maatschappelijke ontwikkelingen.
Over Dele Adeyemo
Dele Adeyemo omschrijft zichzelf als architect, kritisch stedenbouwkundige en creative director. In zowel academische als artistieke onderzoeken bestudeert hij de manier waarop de processen en systemen die bepalen hoe we ruimte nu vormgeven en inrichten zich verhouden tot structurele, wereldwijde en vaak geracialiseerde leef-, woon- en werkpatronen. Hedendaagse verschijnselen zijn in zijn werk onlosmakelijk verbonden met hun historische oorsprong. In zijn recente promotieonderzoek verkende Adeyemo bijvoorbeeld hoe de eigentijdse ontworpen en gebouwde omgeving nog altijd de verplaatsing van mensen, middelen en denkbeelden weerspiegelt die ten tijde van de trans-Atlantische slavenhandel ontstond. Met zijn projecten stelt hij een Zwarte esthetiek waarin meer aandacht is voor klank en beweging tegenover de overheersende beeldtaal van zogenaamde rede, logica en productiviteit. Je zou kunnen zeggen dat hij choreografie inzet om de vanzelfsprekende normen van cartografie aan het wankelen te brengen.
Dele Adeyemo werd in 2019 geselecteerd voor een onderzoeksfellowship van Het Nieuwe Instituut. In dat kader werkte hij tijdens een residentie aan het project _Alien Possession_.
Voor het openingsritueel van de tentoonstelling _G/D THYSELF: Spirit Strategy On Raising Free Black Children_ schreef Adeyemo een bezwering die verschillende rituelen en muziek- en dansoptredens aan elkaar verbond. Tegen de achtergrond van die installatie van The Ummah Chroma organiseerde hij daarnaast een dansworkshop waarin deelnemers uit verschillende diaspora's gezamenlijk op zoek gingen naar wat hen al dansend en zingend verbond.