VII. Repositioning Architecture in the DigitalVII. Repositioning Architecture in the Digital

In de mondiale geschiedenis van de digitale cultuur worden de jaren zeventig wel gezien als een overgangsperiode: een fase tussen de verbluffende opkomst en ondergang van de cybernetica, halverwege de twintigste eeuw, en de popularisering van de personal computer en de eerste kritische discussies over kunstmatige intelligentie en surveillance eind jaren tachtig. De techno-utopische speelsheid van de architectuur, kunst en filosofie van de jaren zestig maakte plaats voor toepassingsgerichte technologiën voor de postindustriële samenleving. De focus lag nu op het ontwerpen van specifieke hulpmiddelen, digitale standaarden en geautomatiseerde diensten voor de toekomstige informatiemaatschappij. De miniaturisering van de technologie, en dan met name de ontwikkeling van de microchip, zorgde voor ingrijpende veranderingen, niet alleen in de natuurwetenschappen, de industrie en de economie, maar ook in de architectuur en het stedelijk ontwerp.

We richten onze blik op gebouwen, archieven, netwerken, concepten en beeldcultuur. Lang voor de beroemde ontwerpen van Greg Lynn, Kas Oosterhuis, Lars Spuybroek en Maurice Nio was het digitale al stevig verankerd in de architectonische discipline. Hoe beoordelen we de diverse veranderingen en gevolgen van de digitale wereld voor de architectuur vanuit een historisch en cultureel perspectief?

Samen met Georg Vrachliotis, die onlangs werd aangesteld als hoogleraar Theory of Architecture & Digital Culture aan de TU Delft, hebben we een programma opgesteld rondom actuele onderzoeksvragen die dieper ingaan op de invloed van het digitale op de architectuur en vice versa. Dit sluit aan op eerdere activiteiten in het kader van het Total Space-programma van het Jaap Bakema Study Centre.

Terugkijken: Lezingen van Armin Linke en Alessandra Ponte, en het seminar Data Matters.

De computer is niet meer weg te denken uit het ontwerpproces. Daarom wordt er steeds vaker digitaal archiefmateriaal opgenomen in de Rijkscollectie voor Nederlandse Architectuur en Stedenbouw, gehuisvest in Het Nieuwe Instituut. Zo ook het archief van MVRDV, het architectenbureau dat verantwoordelijk is voor spraakmakende projecten als de Martkhal en het nieuwe depot van Museum Boijmans van Beuningen, de grote glanzende pot in het Museumpark met een gevel van gebogen spiegels. Tijdens de conferentie Repositioning Architecture in the Digital werd een workshop gewijd aan het digitale archief van MVRDV: Behind the Screens. Daarin werden onderwerpen besproken als de acquisitie, het beheer en behoud, de toegankelijkheid en de bruikbaarheid van digitale archieven.

Een inleiding in de kwestie van het herpositioneren van het digitale aspect in de architectuur en een kennismaking met lopend onderzoek naar interdisciplinair verkeer tussen onder meer architectuur, stedelijk ontwerp en de systeemtheorie.

Met presentaties van Georg Vrachliotis, Tanja Herdt, Dirk van den Heuvel, Janno Martens en Victor Muñoz Sanz.

Seminar met presentaties van onderzoek naar het predigitale tijdperk en de eerste digitale ontwikkelingen in de architectuur.

Met presentaties van Evangelos Kotsioris (MoMA), Dennis Pohl (KIT Architecture Theory) en Teresa Fankhänel (TU München). Gespreksleider: Georg Vrachliotis.

Lezing door Alessandra Ponte (Universiteit van Montreal) en een discussie met deelnemers. Alessandra Ponte, professor aan de Université de Montréal, presenteert haar lopende onderzoek naar de technologische landschappen en infrastructuur van de hedendaagse data-maatschappij.

Workshop over born digital archieven en hun bijzonderheden, met het archief van MVRDV als casestudy. De bijdragen gaan dieper in op kwesties als het acquireren en tentoonstellen van digitaal geboren materiaal, de omgang met technische formats en de bijbehorende software, en het herdefiniëren van de toegankelijkheid van digitale archieven.

Met bijdragen van Suzanne Mulder, Frans Neggers en Eline de Graaf. Gespreksleider: Dirk van den Heuvel.

De planetaire digitale infrastructuur, die de basis vormt voor de huidige verschuiving naar online- en virtuele productievormen en dito sociale, culturele en economische activiteiten, heeft over de hele wereld geleid tot een toename van de bandbreedteconsumptie. Op dit seminar, georganiseerd door de afdeling Research van Het Nieuwe Instituut, zullen we dieper ingaan op de gevolgen van die data-explosie en op de vraag waarom die van belang is voor de mens en voor ander wezens, ook onder de huidige moeilijke omstandigheden.

Met bijdragen van Marten Kuijpers en Ludo Groen over het lopende project Automated Landscapes, en van de onderzoeksstudio van het Londense Royal College of Arts onder leiding van Ippolito Pestellini Laparelli en Kamil Dalkir, met studenten Emily Chooi, Meera Badran, Kyriacos Christofides en Helena Francis. Onder leiding van Marina Otero Verzier.

Fotograaf en filmmaker Armin Linke onderzoek door middel van zijn werk de veranderingen in onze natuurlijke, technologische en stedelijke omgeving als een diverse ruimte waarin een voortdurende wisselwerking plaatsvindt. Door zijn eigen archief te combineren met andere media-archieven speelt Linke met de conventies van de fotografie en het klassieke enkelvoudige auteurschap, waardoor de vraag hoe fotografie wordt gepresenteerd zich steeds nadrukkelijker aandient. Door de samenwerking met kunstenaars, ontwerpers, architecten, historici en curators ontstaat een meerstemmig verhaal waarin diverse perspectieven worden gecombineerd.

In gesprek met Georg Vrachliotis en Dirk van den Heuvel presenteert Linke enkele projecten die stilstaan bij de huidige staat van technologische landschappen wereldwijd, van media-archieven en data-archeologie tot controlekamers en serverparken.