Nieuwe Instituut
Nieuwe Instituut

Huis Sonneveld

Het Algenmanifest

Geven mensen om algen?

5 september 2019 15:00 - 19:00

Onderzoek naar algen toont aan dat hun evolutie een complexe geschiedenis vormt van relaties met andere soorten. We hadden ze tot nog toe misschien nog niet als zodanig opgemerkt, maar algen zijn metgezellen van de mens, die onze traditionele kijk op evolutie en biologische identiteit op de proef stellen. We moeten onze ideeën over symbiose, 'overlappende lichamen' (Bruno Latour) en onderlinge afhankelijkheid nader onderzoeken, als we de alg en de mens een plek willen geven op een nieuwe 'wereldkaart' van het leven. Wat is, in deze context, de betekenis van individualiteit? Wie beschermt wie? Kunnen we voor de mens een nieuwe mythologie van de alg creëren?

In deze workshop is Dr. Yogi Hendlin te gast als spreker en schrijven we een Algenmanifest ter ere van deze dialoog tussen mens en alg.

De 84e illustratie van Ernst Haeckel's ''Kunstformen der Natur'' (1904), een verbeelding van diatomeeën.

Geven mensen om algen?

Waar het leven in veel opzichten nog een mysterie is, leidt de zoektocht naar de oorsprong ervan ons terug tot de eerste eencellige blauwalgen, die 3,5 miljard jaar geleden in de oceanen verschenen. Algen gebruiken de energie van de zon voor fotosynthese, waarbij ze koolstofdioxide omzetten in organisch materiaal en als bijproduct zuurstof afgeven. Dankzij de continue activiteit van deze eerste algen werd de atmosfeer langzaam maar zeker rijker aan zuurstof, waardoor er complexere levensvormen konden ontstaan. Meercellige organismen, planten en dieren veroverden langzaam maar zeker de oceanen, het land en de lucht.

Algen zijn dan ook de ware grondleggers van het leven; ze zijn verantwoordelijk voor ruim 50 procent van de huidige zuurstofproductie op aarde en voor een groot deel van de koolstofopslag. Daarnaast staan ze aan de basis van de voedselketen. Dankzij de bijzondere methoden van symbiose die ze hebben ontwikkeld om samen te kunnen leven met andere soorten, gedijen algen in zowel zoet als zout water, alsook op de meest eigenaardige en extreme plekken op aarde.

Het is overduidelijk dat de mens - en al wat leeft - volkomen afhankelijk is van algen. Toch weten we nog altijd maar heel weinig over deze fascinerende organismen. Hoewel ze steeds vaker worden genoemd als redders van de planeet, zullen algen de mensheid hoogstwaarschijnlijk overleven. Wat kunnen we van ze leren, nu het nog kan?

Nu het hoog tijd is na te denken over de vraag hoe wij als mensen willen samenleven met andere vormen van leven, onderzoeken we in dit project de rol van de alg als ambassadeur die ons op een andere manier naar de wereld laat kijken.

Algen workshop serie

Dit is de tweede workshop in een serie van drie. In deze drie workshops bestuderen we de geschiedenis en de rol van algen op aarde, stellen we onze menselijke kijk op de wereld op de proef en onderzoeken we mogelijke nieuwe relaties met deze organismen. In elke sessie zal een gastspreker een specifiek onderwerp uitlichten en deelnemers stimuleren om meer-dan-menselijke werelden te verkennen.

Workshop 1 - De geschiedenis van de wereld vanuit het perspectief van de alg
04/09 - 10.00 - 16.00

Workshop 3 - Ontmoetingen met algen
12/09 - 13.00 - 17.00

Johanna Weggelaar

Johanna Weggelaar studeerde algemene _engineering _en werkte drie jaar in wind- en zonne-energie in Frankrijk, voordat ze zich richtte op culturele historie. Met deze combinatie van achtergronden, werkt Weggelaar nu aan projecten die zich op de grens bevinden van deze disciplines, met als doel om dialogen tussen verschillende expertisegebieden, culturen en werkpraktijken te creëren. Sinds 2013 werkt ze in Nederland, waar ze aan verschillende internationale tentoonstellingen heeft deelgenomen, gecureerd en geproduceerd die een kritische reflectie bieden op technologie, maatschappij en milieu. In 2017 startte Johanna Weggelaar bij Atelier Luma als projectleider voor het 'Algae Platform'. Naast haar werk voor Atelier Luma onderzoekt ze hoe nieuwe narratieven en alternatieve methodologieën te creëren zijn in de context van klimaatcrisis.

Dr. Yogi Hale

Dr. Yogi Hale Hendlin is assistent professor in theoretische filosofie aan de Erasmus School of Philosophy en is onderzoeker in het 'Environmental Health Initiative' aan de Universiteit van Californië in San Francisco. Hendlins onderzoek richt zich op grote vragen in filosofie van de biologie, milieufilosofie en politieke filosofie die beïnvloed zijn door algemene gezondheidsproblemen. Hendlin behaalde in 2015 zijn PhD in milieufilosofie (magna cum laude) aan de Universiteit van Kiel, Duitsland.

Project

Nieuwsbrief

Ontvang als eerste uitnodigingen voor onze events en blijf op de hoogte van komende tentoonstellingen.